تحلیل بنیادی شرکت (بخش دوم)

پیش از درگیر شدن با صورت های مالی شرکت ها باید نگاهی به شرایط بنیادی شرکت از زاویه کیفی داشت. به عبارت دیگر هیچ تحلیل بنیادی را نمی توان بدون تحلیل کیفی، جامع و بدون نقص عنوان کرد. تحلیل بنیادی در تلاش است تا ارزش ذاتی سهام یک شرکت را تعیین کند اما تا زمانی که شرایط کیفی صنعت و شرکت مورد ارزیابی قرار نگیرد ، قیمت گذاری درست و صحیح اتفاق نخواهد افتاد. در سوی دیگر باید توجه داشت که رخداد های کوچک شرکت را نباید در تحلیل ها نادیده گرفت و گاها تحولات بزرگ از دل زوایای پنهانی بیرون می آیند که کمتر مورد توجه بازار و فعالان بازار قرار گرفته بودند.

در این مبحث سعی خواهد شد برخی از مهم ترین فاکتورهای بنیادی کیفی برای شرکت ها، برجسته گردد تا به شکل عملی در بازار بورس از آن استفاده کنید.

مزیت رقابتی

یکی دیگر از موارد مورد توجه سهامداران و سرمایه گذاران باهوش مزیت رقابتی شرکت ها است. مزیت رقابتی همان امتیاز ویژه ای است که شرکت به دلیل شرایط یا تکنولوژی یا برند خاص نسبت به سایرین بدست می آورد. موفقیت بلند مدت شرکت ها به توانایی آنها در ایجاد مزایای رقابتی و حفظ آن ها در طول زمان بسته است. مزیت رقابتی بزرگ و ویژه مانند آن چیزی که در برخی برندها نظیر کوکا کولا ، مایکروسافت ، گوگل و مانند آن ایجاد می شود، خندقی دور شرکت ایجاد می کند که شرکت را از هر گونه آسیب جدی ایمن خواهد کرد و کافی است که شرکت در مسیر تولید حرکت کند تا سودهای کلان و بی دردسر عایدش شود. وقتی شرکتی چنین مزیت رقابتی بدست آورد رسما سهامدارانش را تا سالیان و بلکه دهه ها از سود منتفع خواهد کرد. این حتی در برندهای ایرانی نیز دیده می شود مثلا همراه اول به دلیل موقعیت خاص و گستردگی شبکه، بخش عمده بازار سیم کارت و مشترکان تلفن همراه کشور را در دست دارد. یا در صنعت فولاد، فولاد مبارکه به دلیل تکنولوژی خاص، صنعت ورق کشور را در دست گرفته است.

در همین خصوص یک محقق بازار مالی به نام پروفسور پورتر معتقد است به طور معمول شرکت ها دارای مزیت رقابتی پایدار یک یا چند خصوصیت ویژه دارند؛

شرکت دارای موقعیت رقابتی خاص می باشد که عموما نوع برند در آن حیاتی ست (مثل همراه اول)

با شرکت های مشابه، بالادستی یا پایین دستی سازش و مصالحه صورت گرفته است (قرارداد فروش محصولات سرامیک صنعتی اردکان)

استراتژی شرکت ورود به بخش خالی بازار برای کسب انحصار بوده است (مثل دیجی کالا یا آسان پرداخت)

تراز شدن فعالیت شرکت با نیازهای روز مصرف کنندگان (مثل تمرکز بیشتر در تولید پکیج به جای آبگرم کن در بوتان)

حداکثر سازی تولید مؤثر که به معنای بهتر بودن کیفیت، قیمت و شاخص های تولید یک محصول در میان رقبا است (مثل میلگرد و تیرآهن ذوب آهن اصفهان)

این موارد می تواند برای شرکت ها مزایای رقابتی ایجاد کند و بی شک در تحلیل بنیادی کیفی شرکت ها، پاسخ به این سوال که آیا شرکت مزایای رقابتی دارد یا خیر می تواند سرنوشت یک سرمایه گذاری بلند مدت را به طور کلی تغییر دهد چرا که داشتن چنین مزیتی برای سرمایه گذاران کم ریسک، جذاب خواهد بود.

درس قبل : تحلیل بنیادی سهام ( بخش اول )

درس بعد: تحلیل بنیادی سهام ( بخش سوم )