بازار سهام با حجم مبنا خداحافظی می کند / مدیر بورس : بازار نگرانی ندارد!

بورس24 - علیرضا باغانی 

صحبت از بازار سرمایه است. بورس تهران پس از طی یک دوره از هفته های گذشته با رونقی نسبی مواجه شده است.هر چند این رونق در چند روز گذشته تحت تاثیر رویدادهای برون زا با تهدید مواجه شده است لکن برخی کارشناسان معتقدند که این شرایط پایدار در گذر از این روزهای نوسانی بازهم در دسترس است.در گفت و گو با بالاترین مقام اجرایی بازار سهام به تحلیل شرایط کنونی بورس پرداخته ایم.حسن قالیباف اصل مدیرعامل بورس تهران در گفت و گو با بورس24 می گوید: انتشار گزارش های 9 ماهه ادامه روند بازار را روشن تر تعیین خواهد کرد و از این رو جای نگرانی جدی نیست.این مقام اجرایی همچنین از حذف قریب الوقوع حجم مبنا از معاملات بورس تهران خبر می دهد...

تحلیل شما از شرایط بازار چیست؟بازار در چه شرایطی قرار دارد؟آیا وضعیت فعلی را می توان رونق دانست یا پیش رونق؟

وضعیت بازار در نیمه دوم سال نسبت به نیمه اول سال تغییر کرده به چند دلیل که یکی از آن ها  به گزارشات 6 ماهه شرکت ها بازمی گردد، این گزارش ها نشان داد که عملکرد صنایع و شرکت ها نسبت به گذشته بهتر شده است. از طرفی نرخ سود بانکی نیز مسئله بسیار مهمی بود که می توانست تاثیر خود را بگذارد. با توجه به نظارت هایی که از طرف بانک مرکزی در این حوزه برای کاهش نرخ سود صورت گرفت موجبات توجه به بازار سرمایه فراهم شد. ضمن این که هم حجم معاملات نسبت به نیمه اول سال افزایش پیدا کرد و هم قیمت ها با رشد رو به رو بود. ضمن این که نمی توان این موضوع را تنها به حوزه خاصی اختصاص داد چرا که شاخص های هم وزن هم حرکت رشدی داشته اند. به نظر می رسد انتشار گزارش های 9 ماهه ادامه روند بازار را روشن تر تعیین خواهد کرد.

یکی از معیارهای مهمی که می تواند در بازار سرمایه مورد توجه قرار بگیرد،  تعداد کدهای معاملاتی صادره برای سرمایه گذاری یعنی کدهای جدید است، کدهای صادره امسال نسبت به سال گذشته حدود 50 درصد با رشد رو به رو بوده است یعنی ما سال گذشته تا پایان آذرماه حدود 85 هزار کد صادر شده داشتیم و این در حالی است که در سال جاری تاکنون حدود 130 هزار کد صادر شده که این نشان از اقبال به بازار است. همچنین شرکت هایی که در سال 95، مجمع سال 94 خود را برگزار کردند به 29 هزار میلیارد تومان سود واقعی دست پیدا یافته بودند، این در حالی است که مجامع سال 96 که گزارش سال مالی 95 بود 36 هزار میلیارد تومان سود واقعی ( سود تحقق یافته یا eps ) داشت. همچنین متقابلا شرکت ها گزارشات عملکردی بهتری تاکنون نسبت به سال 95 ارائه کرده اند، با استناد به این موضوع که تمام شرکت های بورسی امسال بودجه ای برابر با حدود 47 تا 48 هزار میلیارد تومان داشته اند که رشد بودجه ای آن ها نیز نشان از رویکرد مثبت دارد. انتشار گزارش های 9 ماهه نشان خواهد داد که بازار به چه سمتی حرکت خواهد کرد.

یکی از موضوعات مهم در بازار مباحث مربوط به پذیرش ها است، در گذشته تنها شرکت های اصل 44 در بورس عرضه می شدند اما در حال حاضر شرکت هایی که غیر اصل 44 یا غیر دولتی هستند نیز در بورس پذیرش می شوند از جمله آن ها می توان به تامین سرمایه امید ، های وب و فولاد کاوه جنوب اشاره کرد، به نظر می رسد این یک تحول بسیار خوب است، ضمن این که ما شرکت های زیادی داریم که در فرآیند پذیرش قرار دارند. شرکت بورس در فرآیند پذیرش حدود 44 تا 45 پرونده پذیرش دارد، این تعداد شامل شرکت های پذیرش شده و یا درج شده هستند که هر کدام از آن ها در بورس پذیرش شوند طبیعتا می تواند یکی از فرصت های خوب برای بازار سرمایه محسوب شود. پذیرش شرکت ها در بورس کشورهای نوظهور یا در حال توسعه می تواند کمک زیادی به پیشرفت این بورس ها و همچنین رشد و تنوع بازار نماید چرا که بازار سرمایه بزرگتر و جایگاه آن در اقتصاد ملی بهتر می شود. همچنین سبد بازار متنوع تر و انتخاب سرمایه گذاران سهل تر می گردد.

تا پایان سال جاری چند شرکت از 45 شرکت مورد پذیرش عرضه خواهند شد؟

تاکنون ما 5 عرضه انجام داده ایم، انتظار می رود تا پایان سال نیز 4 یا 5 عرضه دیگر را در بورس شاهد باشیم به گونه ای که امسال بورس شاهد بسته شدن 10 پرونده پذیرش باشد. البته لازم به ذکر است که مقداری از فرآیند پذیرش به خود شرکت ها بستگی دارد چرا که باید به الزامات و دستورالعمل های بورس عمل کنند. هیئت پذیرش بورس خیلی دقیق شرکت ها را بررسی می کند. قاعدتا اگر الزامات بورس را بتوانند انجام دهند سریعتر در بورس عرضه خواهند شد. به عنوان مثال تامین سرمایه امید به عنوان اولین تامین سرمایه پذیرفته شده در بورس بود که فرآیند پذیرش تا عرضه آن حدود 2 سال طول کشید. چرا که باید اطلاعات و گزارشات خود را ارائه  می کرد همچنین در اساسنامه خود اصلاحات  لازم ارائه می داد، قاعدتا هر کدام از این شرکت ها آماده شوند در بورس قابل عرضه خواهند بود. پیش بینی ما این است که تا پایان سال 5 شرکت دیگر به بورس عرضه شوند، از جمله آن ها می توان به نفت و گاز پرشیا و سامان پرداخت اشاره کرد. به نظر می رسد که شرکت های آی تی در امیدنامه افشاهای بیشتر و خاص تری انجام دهند. شرکت بورس مشترکا با سازمان بورس کاری انجام داده مبنی بر این که شرکت هایی که می خواهند در بورس عرضه شوند گزارشاتی به بازار ارائه دهند تا بازار بتواند آینده شرکت ها تحلیل نماید.

وقتی شرکتی در بازار عرضه می شود اتفاقاتی برای برخی شرکت ها می افتد که ابهام ایجاد می کند، مانند اتفاق اخیری که برای های وب افتاد، به عنوان یک نهاد فعال در بازار در مورد این موضوع اظهار نظر کنید؟

پذیرش های وب به درستی صورت گرفت و به نظر جزو عرضه های موفق و پراستقبال بازار بود. های وب از زمان پذیرش تا عرضه هر گونه اطلاعاتی که بورس لازم داشت را در اختیار قرار می داد. اما آن چه که برای های وب مسئله ساز شد موضوع مربوط به افشاها در ادغام با پارس آنلاین بود های وب جزو شرکت هایی بود که  قبل از عرضه به بورس مدیران این مجموعه دوبار به بورس آمدند تا الزامات قانونی و مسئولیت های مدنظر را فراگیرند. وقتی ادغام صورت می گیرد اگر شرکت خصوصی باشد با شرکتی که سهامی عام هست فرق دارد. در شرکت سهامی عام رفتار شرکت متفاوت می شود و در نتیجه باید افشائات لازم صورت گیرد و دقت ها بیشتر شود. بحث ادغام و تصاحب اتفاق مهمی است که باید تمامی موارد آن مورد توجه قرار گیرد و منافع آن باید سنجیده شود، بخش خصوصی قاعدتا تمایل به توسعه اقدامات خود دارد. موضوع ادغام های وب با پارس آنلاین برای این مجموعه، ابهاماتی ایجاد کرد که باید شفاف سازی لازم صورت می گرفت.

از متغیرهای تاثیر گذار بر بورس دلار است، در مورد آن چه نظری دارید؟آیا رشد دلار بر رشد بورس تاثیر گذاشته است؟

نوسانات نرخ دلار بسیار موثر بوده است چرا که برخی از شرکت ها از نوسانات نرخ دلار تاثیر می گیرند یعنی یا صادر کننده اند و یا کالایی می فروشند که براساس قیمت های جهانی تعیین می شوند، مسلما وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می کند روی این قیمت ها اثر می گذارد، شرکت های بازار سرمایه یا دارایی هایشان ارزی است و یا مخارج ارزی نیاز دارند، رشد دلار همچنین منجر به رشد ارزش جایگزینی شرکت ها می شود در نتیجه افزایش نرخ دلار بر روی رشد شاخص هم تاثیر می گذارد.

روی بودجه چه نظری دارید؟ هر ساله بورس بر روی بودجه ریزی و نقش بازار سرمایه در آن تاکید کرده و پیشنهاداتی دارند.

ما در شرکت بورس هر سال بر روی بودجه کار می کنیم و در مورد مواردی که اثرگذاری بر روی بازار سرمایه است و یا می تواند گشایشی در بازار ایجاد کند ، پیشنهاد می دهیم. اما به طور کلی بودجه امسال به نظر شفاف تر بود، تامین مالی بودجه مورد توجه قرار گرفته و دولت سعی کرده که یک بودجه شفاف از لحاظ منابع و مصارف تهیه کند. همچنین دولت در صدد است بسیاری از تامین مالی ها از طریق انتشار اوراق بهادار تامین شود این به نظر برای بازار سرمایه بسیار مفید می آید، چرا که دولت در یک فضای شفاف بودجه خود را تامین مالی خواهد کرد، خود این به شفافیت بودجه کمک بسیاری کرد. قبلا کسری بودجه از طریق چاپ پول حل می شد که اثر تورمی داشت اما در حال حاضر از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق تامین مالی صورت می گیرد. تحلیل بودجه کار بسیار دشواری است به نظر می رسد با توجه به ابزار بدهی که در آن دیده شده این بودجه برای بازار سرمایه مفید باشد.

در صحبت هایتان به گزارش های 9 ماهه اشاره کردید، با توجه به حذف پیش بینی سود در بودجه این موضوع را چطور بررسی می کنید؟ سطح تحلیل بسیار مهم تر شده و معامله گران باید به مشاور سرمایه گذاری ها و تحلیل گران مراجعه نمایند. این موضوع چه تاثیری  می تواند بگذارد و از چه زمانی این اتفاق عملیاتی می شود؟یعنی شرکت ها در پایان سال 96 نباید ای پی اس محقق شده بدهند؟

شرکت ها باید ای پی اس محقق شده، صورت های سه ماهه شش ماهه و نه ماهه را باید ارائه دهند اما ای پی اس پیش بینی شده در ابتدای سال منتشر نمی شود یعنی پیش بینی حذف شده و صورت های مالی ارائه می شود و به جای گزارش پیش بینی سالانه گزارشات تفسیری مدیریتی ارائه می شود که این گزارشات تحلیلی از شرایط فعلی و تحلیل های مدیریت در مورد آینده مجموعه ها خواهد بود، این که عملیات شرکت چقدر سود می سازد کار تحلیل گران و مشاوران سرمایه گذاری است. این موضوع منجر خواهد شد که قابلیت ها و سطح های کارشناسی در سطح بازار افزایش یابد. در بورس های دنیا هم معمولا ای پی اس پیش بینی وجود ندارد. ما جزو معدود بازارها بودیم که بودجه پیش بینی شده بر مبنای سود اعلام می کردیم که این موضوع اصلاح شد. بازار به سمت تحلیل پیش خواهد رفت. پیش بینی سود توسط معامله گران و تحلیل گران بازار صورت خواهد گرفت. از سال بعد این برنامه عملیاتی خواهد شد یعنی شرکت ها برای سال 97 پیش بینی سود سالانه ندارند و ما باید تا 3 ماهه صبر کنیم و ببینیم شرکت چقدر سود در سه ماهه محقق کرده است. پیش بینی سالانه توسط تحلیلگران و شرکت های مشاور سرمایه گذاری صورت خواهد گرفت. اما هر سه ماه یکبار شرکت ها گزارشات تحلیلی مدیریتی خود را ارائه می دهند.

اصلاحاتی انجام شده که به نظر خوب می آید، مجددا ما محدودیت برای حجم مبنا و دامنه نوسان داریم، برای این موضوعات چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در مورد حجم مبنا جمع بندی روی حذف آن است و در خصوص دامنه نوسان جمع بندی روی دامنه نوسان منعطف است.

در مورد خود شرکت بورس و ساختمان جدید آن توضیح دهید؟ وضعیت فعلی آن به چه صورت است؟ ضمن این که خود سهام شرکت بورس هم پی بر ای بالایی دارد آخرین وضعیت خود شرکت بورس بیان کنید؟

ساختمان بورس حدودا به اتمام رسیده، این ساختمان یک دارایی ساختمان ارزشمندی است که در بورس ایجاد شده است. در گذشته بخشی از منابع بورس در بانک و غیرعملیاتی بوده، ساختمان فعلی بسیار بزرگ است و ما حداکثر از سه طبقه آن استفاده خواهیم کرد و برای مابقی آن برنامه رهن و یا اجاره داریم که منجر به درآمد برای بورس اوراق بهادار تهران خواهد شد. شرکت بورس پایان سال در ساختمان جدید مستقر خواهد شد. احداث این ساختمان حدود 240 میلیارد تومان هزینه داشت.

در مورد وضعیت شرکت بورس از نظر درآمدزائی باید گفت خوشبختانه اصلاح کارمزدها در سال جاری اتفاق افتاد. آن چه مورد توجه شرکت بورس بوده تنوع درآمدی آن بود، این که بورس فقط به درآمدهای کارمزدی وصل باشد درست نیست کارمزد ما قبلا 8 در 1000 بود در حال حاضر این عدد 6 در 1000 می باشد. از طرفی حق درج شرکت 5 میلیون تومان بوده و در حال حاضر سقف 100 میلیونی دارد. این حق درج از طریق فرمول خاصی ارائه می شود یعنی درصدی از سرمایه برای حق درج در نظر گرفته می شود. یک سری تغییرات در مدل های درآمدی ایجاد شد و به نظر می رسد ثبات درآمدی شرکت بورس بیشتر و بنیادی تر شده است. با پذیرش شرکت ها و بزرگ شدن بازار درآمد های بورس افزایش پیدا خواهد کرد.

شرکت بورس برنامه ای برای افزایش سرمایه دارد؟

فعلا سرمایه شرکت 150 میلیارد تومان است و برنامه ای برای افزایش سرمایه در حال حاضر ندارد.

درباره رخدادهای اخیر کشور و تاثیر آن بر بورس چه نظری دارید؟

یک نکته ای که لازم به ذکر است این است که سرمایه گذاران در خرید و فروش سهام به متغیرهای اقتصادی و تحلیل آن ها اهمیت بیشتری بدهند تا سایر متغیرها که می تواند اثرات کوتاه مدت و زودگذر بر بازار سرمایه داشته باشد.بنابراین بورس راه خود را خواهد رفت و روند بازار سهام را اغلب اقتصاددانان و خبرگان اقتصادی صعودی گمانه زنی کرده اند.