نتایج یک نظرسنجی درباره نهادهای اجرایی/بورس تهران محبوب ترین نهاد اجرایی از نظر سهامداران

رئیس جدید بورس دو هفته ای است که رسما کار خود را شروع کرده و در این مدت با بخش های مختلف بازار سرمایه از جمله حقوقی ها،کارگزاران و مدیران نهادهای اجرایی جلسه گذاشته و بازار سهام را از زوایه آن ها درک نموده است.

به گزارش خبرنگار بورس24 ،او در نخستین تغییرات بنیادینی که برای اصلاح ساختار در بازار سرمایه در نظر گرفته شده،وعده داده که امور ناشران به نهادهای اجرایی سپرده می شود،اما آیا نهادهای اجرایی ظرفیت پذیرش مسئولیت های سنگین و جدید را دارند.

نتایج نظرسنجی بورس24 نشان می دهد که سهامداران از عملکرد دو نهاد اجرایی مهم بازار سهام یعنی بورس تهران و فرابورس ایران رضایت دارند به ویژه بورس تهران که روابط نزدیکی در جنب پل حافظ با سهامداران خرد دارد و عملا میزبان حقیقی های حرفه ای و بعضا آماتور است.

در این نظرسنجی از 9900 فعال بازار سرمایه سوال شده که کدام بورس کشور از زمان آغاز فعالیت بهتر عمل کرده است؟هم به لحاظ توسعه و اداره بازار و هم از جهت بازدهی به عنوان یک شرکت سهامی عام...

44 درصد از این 9900 نفر یعنی حدود 4350 نفر از این افراد ، شرکت بورس اوراق بهادار تهران را انتخاب کرده اند.شرکتی سهامی عام که در سال 85 طبق قانون جدید بازار اوراق بهادار به وجود آمد و هم اکنون بیش از 300 بنگاه اقتصادی را در تالار حافظ میزبانی می کند.نخستین مدیرعامل این شرکت علی رحمانی بود و از سال 87 تاکنون حسن قالیباف اصل این شرکت را اداره می کند.

چرا بورس تهران از نظر سهامداران محبوب است؟

بررسی های بورس24 نشان می دهد که بازیگران حقیقی و حقوقی بازار سهام اقدامات انجام شده در سال های گذشته توسط شرکت بورس را زیر نظر داشته و رضایتمندی از این اقدامات مفید نیز ماندگاری مدیران این شرکت را در پی داشته است.

حاکمیت شرکتی یکی از مواردی بوده که بورس اوراق بهادار تهران ظرف سال های گذشته توجه ویژه ای به آن داشته است.اهمیت حاکمیت شرکتی در سطحی است که علی صالح آبادی رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه ای نقل می کند : «در بازدید از بورس های خارجی در جلسه ای نیست که از من سوال نکنند که وضعیت حاکمیت شرکتی در کشور ایران چگونه است».

بنابراین توجه ویژه بورس تهران به حاکمیت شرکتی به عنوان یک دغدغه مهم در طول سال های گذشته اقدام مهمی به شمار می رود.این نهاد اجرایی در سال 86 آئین نامه نظام راهبری شرکتی را تدوین و تصویب نمود که به دنبال آن حاکمیت شرکتی به عنوان یک مبحث مهم در بازار سرمایه پیگیری و اجرای آن به عنوان یک مطالبه عمومی مطرح شد.

متن کامل آئین نامه نظام راهبری شرکتی را در لینک زیر می توانید بخوانید:

https://tse.ir/cms/Portals/1/Hesabresi%20Dakheli/rahbari%20sherkati.pdf

حاکمیت شرکتی، به مجموعه: فرایندها، رسم ها، سیاست ها، قوانین و نهادهایی گفته می شود که به روش یک شرکت از نظر: اداره، راهبری و یا کنترل تأثیر بگذارد. همچنین،حاکمیت شرکتی، روابط بین کنشگران متعدد (ذی نفعان) و هدف هایی را که بر اساس آن ها شرکت اداره می شود در بر می گیرد. کنشگران اصلی، مدیریت عامل، سهام داران و هیئت مدیره هستند. سایر ذی نفعان عبارتند از: کارمندان، عرضه کنندگان کالا، مشتریان، بانک ها و سایر وام دهندگان، قانون گذاران، محیط و به طور کلی جامعه.

حاکمیت شرکتی، موضوعی چند بعدی است. یکی از درونمایه های مهم در حاکمیت شرکتی با حسابداری و مدیریت مالی سروکار دارد و به گونه اصولی از به کارگیری سیاست ها و مکانیزم هایی حمایت می کند که از رفتار درست اطمینان حاصل کرده، سهام داران را پشتیبانی کند. یک عنصر اصلی دیگر، دیدگاه کارایی اقتصادی است که سیستم حاکمیت شرکتی از راه آن باید هدف های اقتصادی را با در نظر گرفتن دقیق ثروت سهام داران، بهبود بخشد. دیدگاه های دیگری هم در زمینه حاکمیت شرکتی وجود دارد که از جمله آن ها می‌توان به دیدگاه ذی نفعان اشاره کرد که حسابرسی و توجه بیشتری را به ذی‌نفعان طلب می کند.

حاکمیت شرکتی یک عنصر اساسی در افزایش اعتماد سرمایه گذار، ارتقای حس رقابتی و درنهایت بهبود رشد اقتصادی است. این عنصر در صدر فهرست توسعه بین‌المللی قرار دارد. جیمـز ولفنسان (‌JAMES WOLFENSOHN )، رئیس سابق بانک جهانی، در این زمینه می گوید: حاکمیت شرکت ها برای رشد اقتصاد جهانی از حاکمیت کشورها دارای اهمیت بیشتری است.

اصول اولیه حاکمیت شرکتی، عبارتند از: مساوات، شفافیت و مسئولیت پذیری که در همه جای دنیا یکسان است. ترویج و ارتقای حاکمیت شرکتی مناسب می‌تواند برای شرکت‌های تجاریِ جهانِ امروز، بسیار مثمر ثمر باشد.

از دیدگاه خرد، حاکمیت شرکتی دربرگیرنده مجموعه ای از روابط میان مدیریت شرکت، هیئت مدیره آن، سهام‌داران و سایر ذی نفعان است. این روابط که قوانین و انگیزاننده های متفاوتی را در بر می گیرد، ساختار را از راه هدفهای تعیین شده و وسایل رسیدن به آن هدفها و نظارت بر اجرا شكل می دهد. بنابراین، اصول اولیه حاکمیت شرکتی، عبارتند از: شفافیت ساختارها و عملیات شرکتی، مسئولیت پذیری مدیران و اعضای هیئت مدیره نسبت به سهام داران، و مسئولیت شرکت نسبت به کارمندان، وام دهندگان، عرضه کنندگان کالا و جوامع محلی که شرکت در آن جا فعالیت دارد.

از دیدگاه کلان، حاکمیت شرکتی مناسب – یعنی مقداری که شرکت ها در یک فضای باز و صادقانه اداره می شوند – برای جلب اعتماد بازار، کارآمدی سرمایه، تجدید ساختارهای صنعتی کشورها و در نهایت ثروت عمومی جامعه دارای اهمیت است.

شایان توجه است که در هردو تعریف خرد و کلان، مفهوم شفافیت نقش اصلی را ایفا می کنند. در بعد کلان، شفافیت در سطح شرکت میان عرضه کنندگان سرمایه سبب ایجاد اعتماد می شود. در بعد خرد، شفافیت، موجب ایجاد اعتماد کلی در اقتصاد کلان می شود. در هردو حالت، شفافیت منجر به اختصاص کارآیی سرمایه خواهدشد.

اعضای هیئت مدیره و سایر مسئولان در حاکمیت شرکتی، در حال استفاده روزافزون از ابزارهای خدماتی خارجی برای هدایت آموزش، وجدان کاری و حسابداری به دور از فساد هستند.

چرا حاكمیت شركتی اهمیت دارد؟

حاكمیت شركتی به دلایل زیر حائز اهمیت است:

- چارچوبی را برای ایجاد اعتماد بلندمدت میان شركت ها و تهیه كنندگان خارجی سرمایه فراهم می كند.

- با منصوب كردن مدیرانی كه بانك تجربیات و ایده های جدید هستند، تفكر استرات‍‍‍ژیك را به صدر شركت هدیه می‌كند.

- مدیریت و نظارت بر ریسك جهانی پیش روی شركت را منطقی می سازد.

- با تقسیم فرایند تصمیم گیری، اتكای به مدیران ارشد و مسئولیت آنان را محدود می سازد.

اما نکته دیگر نزدیکی و ارتباط مستمر بورس تهران با حقیقی ها به عنوان یک بخش مهم بازار است.مدیرعامل این شرکت هر سه ماه یکبار با حقیقی ها جلسه دارد.هر هفته با مطالعه نامه ها و درخواست های ارائه شده به بررسی دغدغه های آن ها می پردازد و در نهایت گوش شنوایی برای سهامداران حقیقی دارد.

نکته دیگر تعامل خوب با حقوقی هاست.در طول ماه های سخت بورس که البته هنوز تمام نشده شاهد میزبانی بورس تهران از شخصیت ها و مقامات مختلف بودیم.تلاشی که هر چند نتایج قابل قبولی در پی نداشت اما به هرحال تحرک نهاد اجرایی بازار سهام را در موقع بحران حکایت می کرد.

طراحی شاخص های متعدد،برگزاری میز صنایع مختلف،ارتباط نزدیک با ناشران و اعضا نیز از دیگر اقدامات ارزشمند بورس تهران در سال های گذشته بوده است.

اما فرابورس ایران هم به رغم قدمت 5 ساله توانسته 23 درصد یعنی حدود 2300 نفر از مخاطبان را به سمت خود جلب کند.مصطفی امید قائمی نخستین مدیرعامل این شرکت است و هم اکنون امیر هامونی این شرکت را اداره می کند.فرابورس ایران هم ظرف سال های گذشته رشدی به واقع شتابان و غیرمنتظره را به خود دیده است.قیمت سهام این شرکت از مهر 88 تاکنون با احتساب افزایش سرمایه ها 40برابر شده و البته در بخش بازارها و استفاده از ابزارهای نوین مالی بسیار موفق عمل کرده است.

بازار اول و دوم،بازار پایه عادی،بازار توافقی،بازار ایده و بازار ابزارهای نوین مالی که در آن اوراق مشارکت و صکوک معامله می شوند از جمله بازارهای فرابورس 5 ساله است.بازار فرابورس در طول سال های گذشته به حدی پیشرفت داشت که حتی توانست به اندازه نصف بورس تهران شرکت جذب کند.شفاف شدن وام مسکن در قابل معاملات اوراق تسهیلات مسکن از جمله اقدامات ارزشمند فرابورسیان در طول سال های گذشته است.

گفتنی است،امیر هامونی یک سال بعد از تاسیس فرابورس از سازمان بورس به مدیریت بازار فرابورس آمد که در آن زمان ارزش بازار فرابورس معادل 30 هزار میلیارد تومان بوده و این رقم در حال حاضر بالغ بر 100 هزار میلیارد تومان است.

اما در رتبه های بعدی این نظرسنجی بورس انرژی و بورس کالا قرار دارد.نخستین مدیرعامل بورس انرژی شاپور محمدی معاون کنونی وزیر اقتصاد است و هم اکنون سید علی حسینی معاون سابق ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار این شرکت را اداره می کند.بورس انرژی هم از زمان راه اندازی تاکنون قیمت سهامش بیش از 10 برابر شده است و برای توسعه این بازار برنامه ریزی های دقیقی شده است،از جمله معاملات نفت خام و برخی فرآورده های نفتی مهم.در بورس کالا هم که از تلفیق دو بورس کشاورزی و فلزات به وجود آمده همه چیز معامله می شود.البته به نظر می رسد دلیل این که در این نظرسنجی بورس های انرژی و کالا دوم و سوم شده اند این است که سهامداران سر و کار کمتری با این شرکت ها دارند و نه ضعف در اداره این بورس ها... .