بورس24 :صنعت خودرو ایران قرار است طبق سند توسعه خود، به تیراژ سه میلیون دستگاهی در سال 1404 برسد و این در حالی است که باید یک میلیون دستگاه آن به خارج از کشور صادر شود.
با این حساب به نظر می رسد نصف این رقم را باید سایپایی ها صادر کنند و نصف دیگرش را هم ایران خودرو.در همین مورد، با معاون صادرات سایپا گفت و گویی انجام دادیم تا مشخص شود صادرات این شرکت هم اکنون در چه وضعی قرار دارد و برنامه های سایپا برای رسیدن به صادرات نیم میلیون دستگاهی چیست.
به گفته محسن جوان، کشورهایی مانند سوریه، عراق، آذربایجان، اوکراین و روسیه بازارهای صادراتی سایپا به شمار می روند و این شرکت برنامه هایی نیز برای هند و پاکستان و کشورهای آفریقایی دارد.
جوان تاکید می کند، در سال های اخیر که تحریم بودیم، صادرات افت کرد، اما در دولت جدید اوضاع رو به بهبود رفته است. این "بهبود" خود را در آمار شش ماهه امسال نشان داده، به نحوی که در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته 20 درصد رشد صادرات نصیب سایپا شده است.
---از اوضاع صادرات سایپا چه خبر؟ آیا می توان گفت صادرات خودرو در این شرکت روندی مناسب را دارد؟
ما در یک دهه گذشته (منهای سال های تحریم)، با تحول صادرات روبرو بوده و در این حوزه رشد داشته ایم، به نحوی که در دهه 80، حدود 60 برابر دهه 70 ، خودرو صادر کردیم. در مجموع می توان گفت که طی دهه 80، در هر سال متوسط 53 درصد رشد صادرات داشته ایم.
البته در سال های اخیر که تحریم بودیم، صادرات افت کرد، اما در دولت جدید اوضاع رو به بهبود رفته است. این "بهبود" که می گویید، خود را در آمار شش ماهه امسال نشان داده، به نحوی که در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته 30 درصد رشد صادرات نصیب سایپا شده است. در واقع پس از آنکه تحریم ها تشدید شد، ما تا انتهای سال 92 با افت صادرات مواجه شدیم و حالا در حال رشد هستیم.
-آمار صادرات تان در نیمه نخست امسال چقدر است؟
بیش از شش هزار دستگاه. این رقم البته تا به امروز به مرز هفت هزار دستگاه رسیده است.
-در کل چقدر صادرات داشته اید؟ منظورم از ابتدا تا به امروز است.
ما تا به امروز 200 هزار دستگاه از برند سایپا را صادر کرده ایم.
-بازارهای صادراتی تان کدام کشورها هستند؟
کشورهایی مانند سوریه، عراق، آذربایجان، اوکراین و حالا هم روسیه.
-روسیه؟ یعنی قرار است خودرو به این کشور صادر کنید؟
بله؛ ورود به بازار روسیه یک سری استانداردها را نیاز داشت که آنها را پاس کردیم. همچنین، با مسوولان جمهوری های جنوبی روسیه نیز مذاکراتی داشتیم و قرار است صادرات را از مناطقی مانند داغستان و آستاراخان انجام دهیم.
-منظورتان صادرات به صورت CBU است؟
هم CBU و هم CKD.
-یعنی می خواهید در روسیه سایت تولید خودرو بزنید؟
همین طور است؛ روسیه بازار بسیار بزرگی به حساب می آید و حداقل دو میلیون دستگاه خودرو در سال ظرفیت دارد و ما هم می خواهیم سهمی از آن داشته باشیم.
-این سهم چقدر است؟
اینکه سایپا چه سهمی را در بازار روسیه به دست بیاورد، بستگی به مسائل مختلفی از جمله پذیرش بازار، توسعه محصول، قیمت و ...، دارد، منتها برنامه ما فعلا 10 هزار دستگاه است. طبق برنامه ریزی انجام شده، از ابتدای سال 2015 صادرات به روسیه را آغاز می کنیم و در مرحله اول، تیبا به این کشور صادر خواهد شد.
یک توضیح را هم بدهم و آن اینکه قرار خودروهای خود را به طور مشترک با روس ها تولید کنیم؛ بدین معنی که احتمالا نام های محلی روسی برای این خودروها در نظر گرفته خواهد شد.
-با توجه به تجربه های نسبتا ناکام گذشته در احداث سایت های خارجی تولید خودرو، فکر نمی کنید در روسیه نیز با توجه به رقابتی که وجود دارد و در آینده نیز تشدید خواهد شد، به مشکل بربخورید؟
ما در کشورهایی مانند روسیه، عراق، ونزوئلا، سودان و سنگال، سایت داریم که در این بین، در سوریه مدل دمنطقی و درستی را پیاده کردیم، متها مشکلات منطقه ای (درگیری ها و جنگ داخلی در سوریه) سبب شد فعالیت هایمان متوقف شود. بازار سوریه بازار مناسبی بود و سایپا 80 درصد در سایت آن سرمایه گذاری کرد، ولی مسائل منطقه ای اجازه توسعه فعالیت ها را نداد، هرچند به تازگی صادرات به سوریه را از سر گرفته ایم. بر این اساس، 300 دستگاه وانت پراید و تیبا را به سوریه صادر کرده ایم و به زودی نیز فعالیت های سایت سایپا در این کشور از سر گرفته خواهد شد.
-یعنی می خواهید در سوریه وانت و تیبا تولید کنید؟
بله؛ البته کماکان پراید را نیز تولید خواهیم کرد.
-در عراق چطور؟ برنامه تان برای این بازار چیست؟
متاسفانه در بازار عراق به نوعی خودزنی کردیم؛ البته نه اینکه سایپا این کار را بکند، منظورم اظهارنظرهای مسوولان کشور است که با بی کیفیت خواندن خودروهای ایرانی، سبب بی اعتمادی عراقی ها به محصولات ما شدند. این اظهارنظرها سبب شدند طی یک سال و نیم گذشته، صادرات خودرو به عراق به شدت افت کند و از 40 هزار دستگاه به هشت هزار دستگاه برسد، یعنی افتی 80 درصدی.
با همه اینها، ما و ایران خودرو سایت مشترک مان را در عراق، افتتاح کردیم و در حال حاضر با کمک فنی که سایپا ارائه می دهد، تولید در این سایت ادامه دارد.
-آمار تولید سایت عراق چقدر است؟
فعلا روزی 35 دستگاه، اما برنامه داریم که آن را به 100 دستگاه برسانیم.
-خیلی آمار پایینی است.
قبول دارم، اما در بلندمدت آمار را افزایش خواهیم داد.
-شما در بازار عراق باید با رقبای چینی رقابت کنید؛ فکر می کنید از پس این کار بر بیایید؟
ما در عراق از دو جهت نسبت به چینی ها برتری داریم؛ اول اینکه به دلیل همسایگی با عراق، هزینه حمل و نقل بسیار کمتری را در مقایسه با خودروسازان چینی می پردازیم و دوم اینکه قطعات یدکی مان به وفور در بازار این کشور وجود دارد. با این حساب و با وجود همه تبلیغات منفی، ما هنوز هم از چینی ها در بازار عراق جلو هستیم.
-سایپا به تازگی خودروهای چینی وارد کرده و قرار است در آینده نسبت به تولید آن ها نیز اقدام کند؛ قصد ندارید این خودروها را نیز به بازارهای صادراتی تان بفرستید؟
اتفاقا می خواهیم 20 درصد از خودروهای چینی که تولید می کنیم را به بازارهای صادراتی مان بفرستیم.
-شما زمانی تندر را نیز به عراق صادر می کردید، سرنوشت آن چه شد؟
به نوعی ناکام ماند؛ البته مسوولیت صادرات تندر با ما نبود و در حیطه وظایف رنو قرار داشت.
-از دیگر بازارهای صادراتی تان بگویید؛ یادم هست اوکراین نیز جزو انها بود.
بله، منتها اتفاقاتی که در اوکراین افتاد، مشکلاتی را در راه صادرات ایجاد کرد. البته ما این بازار را به نوعی احیا کرده ایم، به نحوی که طبق توافق انجام شده، 500 دستگاه خودرو به این کشور ارسال کرده ایم و 1000 دستگاه دیگر نیز ظرف یک سال، به این کشور صادر می کنیم.
به جز اوکراین، ما مصر را هم داریم و قرار است 200 دستگاه خودرو به این کشور بفرستیم.
-حتما در جریان هستید که طبق سند توسعه خودرو، ما باید در سال 1404 سه میلیون دستگاه خودرو تولید کرده و یک میلیون دستگاه آن را نیز صادر کنیم. می خواهم بدانم برنامه ریزی شما در این مورد چیست؟
اگر فرض کنیم از یک میلیون دستگاهی که قرار است طی سال 1404 صادر شود، نصف آن سهم سایپا باشد، ما باید به تدریج سهم خود را در بازارهای خارجی افزایش دهیم تا در موعد مقرر، به عدد در نظر گرفته شده برسیم.
قطعا یکی از الزامات مهم صادرات 500 هزار دستگاهی سایپا در سال 1404، توسعه محصول است که ما برنامه هایی را برای آن در نظر گرفته ایم.
در این بین، روی سه پلت فرم خود به نام های X200، X100 و SP100 حساب باز کرده ایم که دو تای اولی داخلی هستند و سومی چینی است. سایپا همچنین برای بازار کشورهای هند و پاکستان نیز برنامه ریزی هایی را انجام داده ایم و قرار است به این کشورها خودرو صادر کنیم.
-هند و پاکستان معمولا از خودروهای فرمان راست استفاده می کنند، نه؟
همین طور است؛ اتفاقا ما هم می خواهیم خودروهای فرمان راست برای مشتریان هندی و پاکستانی تولید کنیم.
-فکر می کنید این برنامه کی محقق شود؟
هدف این است که ظرف سه سال این برنامه را محقق کرده و بتوانیم سالانه 25 هزار دستگاه خودرو به هند و پاکستان صادرات داشته باشیم. البته این که می گویم هند و پاکستان، بدان معنی نیست که فقط این کشورها میزبان خودروهای فرمان راست ما خواهند شد، بلکه به برخی کشورهای آفریقایی مانند اوگاندا نیز از این نوع خودروها صادر خواهیم کرد. اینها بخشی از برنامه های سایپا برای تحقق صادرات نیم میلیون دستگاهی اش در سال 1404 است که البته برای تحقق شان دولت باید کمک های لازم را انجام دهد.
-مثلا چه کمکی؟
این "کمک" می تواند خود را در قالب مشوق های صادراتی، معافیت های مالیاتی و البته بها دادن به خودروهای داخلی، خود را نشان بدهد. البته همین که در داخل کشور اینقدر از خودروهای ایرانی انتقاد نشود، خود می تواند به عاملی برای رشد صادرات تبدیل شود. ما برای تحقق برنامه های صادراتی مان روی مشوق های صادراتی و تسهیلات مالی دولت حساب باز کرده ایم و طبعا اگر دولت به تعهدات خود در سند توسعه خودرو عمل کند، صادرات حداقل 400 هزار دستگاهی در سال 1404 دست یافتنی خواهد بود.
ما از دولت انتظار داریم در بخش هایی که اختیار و توانایی دارد، کمک مان کند تا برنامه صادراتی مان را تحقق ببخشیم. هرچند خدا را شکر در حال حاضر اقدامات خوبی در حوزه دیپلماسی انجام شده، اما انتظارمان از دولت این است که حالا که دنیا بر ما سخت گرفته، دیگر خودمان به خودمان سخت نگیریم.
-منظورتان را واضح تر بگویید.
منظورم این است که در داخل کشور کاری نکنیم و حرفی نزنیم که همین چند بازار صادراتی هم که داریم، از بین برود. نباید اینقدر از رادیو و تلویزیون توی سر صنعت خودرو بزنیم. ما در بازار عراق موقعیت مناسبی داشتیم اما با توجه به برخی اظهارنظرها در داخل کشور، در آنجا با مشکل روبرو شدیم، به نحوی که صادرات به عراق طی یک سال و نیم گذشته به شدت کاهش یافت. به جز اینها البته مسائلی دیگر نیز هست که دولت با توجه کردن به آنها می تواند راه را برای تحقق اهداف صادرات خودرو در سال 1404 محقق کند. مثلا بابت هزینه هایی که برای تحقیق و توسعه انجام می دهیم، از ما مالیات نگیرد و یا به خاطر هزینه هایی که برای حضور در بازارهای خارجی صرف کرده ایم، مشمول جریمه نشویم.
-طی دو سال گذشته، کشور با نوسان یا به عبارت بهتر افزایش شدید نرخ ارز مواجه بوده و کارشناسان این موضوع را به نفع صادرات می دانند. می خواهم بدانم سایپا از ناحیه رشد نرخ ارز، سود کرد یا متضرر شد؟
یک بخش از این موضوع به تولید برمی گردد که مسائل خاص خود را دارد؛ اما در حوزه صادرات، ما نتوانستیم خیلی از این ماجرا بهره ببریم.
-چرا؟
ببینید؛ قطعا آنچه هم برای تولید و هم برای صادرات صرفه اقتصادی دارد، واقعی بودن نرخ ارز است؛ درست است که رشد نرخ ارز در مجموع به نفع صادرات تمام می شود، اما به دلیل همزمانی این ماجرا با داستان تحریم، سایپا نتوانست چندان استفاده ای از فرصت به دست آمده ببرد.
-یک مسئله که همواره برای مشتریان داخلی عجیب بوده، ارزانتر بودن قیمت خودروهای صادراتی است. مشتریان همواره می پرسند که چرا مثلا پراید در فلان کشور ارزانتر از ایران است؟ پاسخ تان به این پرسش چیست؟
ما در خودروهای صادراتی برخی هزینه هایی را که باید بابت خودروهای داخلی بپردازیم، پرداخت نمی کنیم. مثلا هزینه بیمه و شماره گذاری و پست و امثال اینها را نداریم. تاثیر این هزینه ها به حدی است که گاهی قیمت تمام شده خودروهای صادراتی تا مرز سه چهار میلیون تومان ارزانتر از آب در می آید. با این حال، قیمت خودروهای سایپا در بازارهای خارجی بیش از بازار داخل است.
-واقعا؟ مثلا کدام خودرو در کدام بازار؟
به عنوان مثال، ما پراید را در بازار عراق به قیمت 10 هزار و 500 دلار می فروشیم یعنی (با فرض دلار سه هزار تومانی) بیش از 32 میلیون تومان. تازه پرایدی که در عراق می فروشیم نه ایربگ دارد و نه ترمز ABS.
یا مثلا تیبا را بدون امکانات جانبی به قیمت هشت هزار و 500 دلار می فروشیم که به پول خودمان بیش از 25 میلیون تومان از آب در می آید.
خودروهای ما در آذربایجان نیز حدودا هفت هزار و 500 یورو قیمت دارند، یعنی بیش از 30 میلیون تومان.
با این حساب محصولات سایپا در هیچ کدام از بازارهای صادراتی، ارزانتر از ایران به فروش نمی رسند.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.