بررسی معاملات پنج مجتمع پتروشیمی بزرگ ایران همچون پتروشیمی بندر امام، امیرکبیر، تندگویان، جم و تبریز قبل و بعد از آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی از طریق بورس کالای ایران نشان می دهد که دولت در مدت کوتاه دو ماه، نتیجه اعتماد خود به سازوکار معاملاتی بورس کالا را گرفته است به طوریکه کارشناسان ادامه این روند را موجب رشد تولید، اشتغالزایی و افزایش شفافیت در صنعت پتروشیمی در میان و بلند مدت عنوان می کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، از اواسط تیر ماه امسال براساس مصوبه دولت، قیمت محصولات پتروشیمی برمبنای نرخ ارز آزاد محاسبه شد و کلیه مجتمع های پتروشیمی ملزم به فروش محصولات خود در بورس کالا شدند.
دلیل اصلی اتخاذ این تصمیم، حذف شکاف قیمتی موجود در بورس و بازار و به تبع آن خروج دلالان و واسطه ها از بازار پتروشیمی و همچنین افزایش انگیزه شرکت های پتروشیمی به عرضه محصولاتشان در بورس بود که براساس آمارها با گذشت حدود دو ماه از اجرای این مصوبه، اتفاق های مثبتی در بازار پتروشیمی رخ داده که این امر به سود منافع ملی و صنعت پتروشیمی خواهد بود.
در این گزارش معاملات محصولات مجتمع های پتروشیمی بزرگ کشورمان به عنوان عرضه کنندگان اصلی در بورس کالای ایران از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه مورد تحلیل قرار گرفته است که در قسمت اول گزارش معاملات شرکت های پتروشیمی بندر امام، امیرکبیر، تندگویان، جم و تبریز بررسی می شود.
پتروشیمی بندر امام (ره)
براساس آمار معاملات شرکت بورس کالای ایران، پتروشیمی بندر امام به عنوان یکی از عرضه کنندگان اصلی در تالار محصولات پتروشیمی روند روبه رشدی را در حجم عرضه ها و معاملات خود در طول 5 ماه ابتدایی سال داشته است. البته اوج اتفاقات مثبت در خصوص این شرکت پتروشیمی به بعد از آزادسازی قیمت ها برمی گردد به طوریکه از اواسط تیر ماه به بعد همزمان با رشد قابل توجه عرضه های این شرکت در بورس، حجم تقاضا به طرز خیره کننده ای کاهش یافته که دلیل اصلی این موضوع نیز همسو شدن قیمت های بورس و بازار آزاد است.
گفتنی است این شرکت به صورت روتین عرضه کننده 12 محصول پتروشیمی از جمله استایرن بوتادین رابر تیره، استایرن بوتادین رابر روشن، پلی اتیلن سبک فیلم 0075، پلی اتیلن سبک فیلم 0200 و پلی اتیلن سنگین بادی 0035 در بورس کالاست.
فروردین: بنابر نمودار معاملات بورس کالا، پتروشیمی بندر امام در نخستین ماه امسال 21هزار و 294 تن انواع محصولات خود را در تالار پتروشیمی عرضه کرده که در کمال ناباوری صف تقاضای 135 هزار و 194 تنی در بورس تشکیل شد که در پایان به همان میزان عرضه، محصولات مورد معامله قرار گرفت.
اردیبهشت: این شرکت در دومین ماه سال 47 هزار و 513 تن محصول عرضه کرد که 362 هزار و 228 تن تقاضا در بورس وجود داشت و 41 هزار و 664 تن محصول معامله شد.
خرداد: پتروشیمی بندر امام در خرداد 64 هزار و 266 تن محصول روانه بورس کرد که خریداران 347 هزار و 505 تن تقاضا را بر تابلوی معاملات ثبت کردند که 49 هزار و 320 تن کالا مورد دادوستد قرار گرفت.
تیر: نیمه دوم تیر ماه مصادف شد با واقعی شدن قیمت ها به طوریکه پتروشیمی بندر امام 108 هزار و 355 تن کالا در بورس عرضه کرد که در مقابل آن صف تقاضای 234هزار و 250 تنی تشکیل شد و 73 هزار و 568 تن محصول معامله شد. به این ترتیب تا پایان چهارمین ماه سال شاهد وجود تقاضای دوبرابری خریداران به نسبت عرضه کالاها در تالار پتروشیمی بودیم.
مرداد: اهالی بازار پتروشیمی در مردادماه به طور کامل میزبان آزادسازی قیمت ها بودند به طوریکه مسوولان و کارشناسان به وضوح تاثیر مصوبه دولت را در تالار بورس کالای ایران که به اعتقاد کارشناسان آینه ای برای نمایان کردن شرایط بازار است، مشاهده می کنند. پتروشیمی بندر امام در این ماه 52 هزار و 592 تن محصول را در بورس کالا عرضه کرد که حجم تقاضای خریداران در آماری قابل تامل 69 هزار و 243 تن بر تابلوی معاملات درج شد؛ در پایان نیز 39 هزار و 279 تن کالا مورد معامله قرار گرفت. براین اساس مشاهده می شود که با وجود کاهش عرضه پتروشیمی بندر امام در مرداد به نسبت تیرماه، اما حجم تقاضا حدود چهار برابر کاهش یافت.
نمودار حجم عرضه و تقاضای پتروشیمی بندر امام در 5 ماه نخست سال
پتروشیمی امیرکبیر
محصولات پتروشیمی امیرکبیر از پرطرفدارترین کالاهای بورس کالا به شمار می روند که دو محصول پلی اتیلن سبک خطی AA 0209 و پلی اتیلن سنگین اکستروژن EX3 از پرحاشیه های تالار پتروشیمی هستند؛ با این وجود آمارها بیانگر آن است که شرایط معاملات فعلی قابل قیاس با ماه های ابتدایی سال نیست.
فروردین: پتروشیمی امیرکبیر در این ماه 11 هزار و 250 تن محصول در بورس عرضه کرد که با درج 119 هزار و 440 تن تقاضا بر تابلوی معاملات کل حجم عرضه معامله شد.
اردیبهشت: این شرکت در دومین ماه سال با 26 هزار و 460 تن کالا به بورس آمد که 187 هزار و 240 تن تقاضا برای محصولات پتروشیمی امیرکبیر ثبت شد و کل حجم عرضه مورد معامله قرار گرفت.
خرداد: در این ماه حجم عرضه های امیرکبیر به 27 هزار و 310 تن رسید که 122 هزار و 380 تن تقاضا در بورس وجود داشت و بازهم حجم معاملات به میزان عرضه ها بود.
تیر: آمار جالب پتروشیمی امیرکبیر از این ماه آغاز می شود به طوریکه در مقابل عرضه 65 هزار و 600 تن کالا، صف تقاضای 31 هزار و 610 تنی تشکیل شد و فقط 16 هزار و 850 تن کالا مورد معامله قرار گرفت. کاهش یکباره حجم تقاضا پس از واقعی شدن قیمت ها به معنای آن است که تقاضای موجود برای محصولات این شرکت در ماه های ابتدایی سال، به معنای مصرف واحدهای تولیدی نبوده بلکه افرادی با استفاده از شکاف قیمتی موجود در بورس و بازار و متاسفانه با مجوزی که از سایت بهین یاب دریافت کرده بودند، امکان خرید از بورس را داشتند. در این بین مشخص می شود که با خروج واسطه ها از بازار، نیاز اصلی واحدهای تولیدی در تیرماه امسال همان میزان تقاضای باقی مانده در تالار معاملات است.
مرداد: امیرکبیر در این ماه 30 هزار تن محصول را عرضه کرد که 47 هزار و 120 تن تقاضا در بورس وجود داشت و 22 هزار و 220 کالا دادوستد شد. بررسی جزییات معاملات بیانگر آن است که معاملات پلی اتیلن سبک خطی و پلی اتیلن سبک فیلم پتروشیمی امیرکبیر اکنون به تعادل رسیده و تنها محصولی که هنوز با مازاد تقاضا روبه رو بود پلی اتیلن سنگین اکستروژن EX3است. البته نمودار معاملات نشان می دهد که خرید و فروش این محصول نیز به مراتب بهتر از ماه های گذشته دنبال می شود به نحویکه برای مثال تقاضای خرید EX3 در فروردین 72 هزار تن، اردیبهشت 104 هزار تن و خرداد 76 هزار تن بوده اما در ماه های تیر و مرداد حجم تقاضای این کالا به 24 و 30 هزار تن رسیده که درصورت عرضه های مستمر پتروشیمی امیرکبیر بازار EX3 نیز به تعادل می رسد.
نمودار حجم عرضه و تقاضای پتروشیمی امیرکبیر در 5 ماه نخست سال
پتروشیمی تندگویان
معاملات محصولات پتروشیمی تندگویان در 5 ماه ابتدای امسال نیز بیانگر رشد عرضه ها و سقوط آزاد تقاضای چند محصول خاص است. به طوریکه تقاضای بالای 30 هزار تنی برای چند گرید پلی اتیلن ترفتالات بطری اکنون به زیر 4 هزار تن رسیده است.
معاملات محصولات پتروشیمی تندگویان در 5 ماه ابتدای امسال نیز بیانگر رشد عرضه ها و سقوط آزاد تقاضای چند محصول خاص است. به طوریکه تقاضای بالای 30 هزار تنی برای چند گرید پلی اتیلن ترفتالات بطری اکنون به زیر 4 هزار تن رسیده است.
فروردین: پتروشیمی تندگویان در فروردین 23 هزار و 180 تن محصول عرضه کرد که 119 هزار و 90 تن تقاضا برای آن ثبت شد که 21 هزار و 580 تن مورد معامله قرار گرفت.
اردیبهشت: در این ماه 43 هزار و 580 تن انواع محصولات پتروشیمی تندگویان در بورس عرضه شد که 349 هزار و 930 تن تقاضا برای آن درج شد و 43 هزار تن معامله شد.
خرداد: در این ماه نیز 53 هزار و 680 تن از محصولات پتروشیمی تندگویان روانه بورس شد که صف تقاضای 215 هزار و 430 تن برای آن شکل گرفت و 48 هزار و 420 محصول مورد دادوستد قرار گرفت.
تیر: پتروشیمی تندگویان در چهارمین ماه امسال نیز 49 هزار و 160 تن محصول روی تابلوی بورس برد که 90 هزار و 870 تن تقاضا برای آن وجود داشت و در پایان 32 هزار و 3 تن کالا معامله شد؛ در این ماه کاهش میزان تقاضا قابل توجه بود.
مرداد: این شرکت در مرداد ماه 44 هزار و 200 کالا عرضه کرد که 29 هزار و 390 تن تقاضا در بورس وجود داشت و 21 هزار و 430 تن محصول معامله شد. روند معاملات و افت حجم تقاضا برای محصولات این شرکت نیز نشان دهنده پایان واسطه گری و به تبع آن، خرید محصولات از سوی مصرف کنندگان واقعی است؛ چراکه حجم تقاضای بالای 200 هزار تنی برای محصولات پتروشیمی تندگویان در خردادماه به حدود 30 هزار تن در مردادماه رسید.
نمودار حجم عرضه و تقاضای پتروشیمی تندگویان در 5 ماه نخست سال
پتروشیمی جم
پتروشیمی جم عرضه کننده انواع پلی اتیلن در بورس کالای ایران است که آزادسازی قیمت ها در معاملات این شرکت نیز تاثیر ویژه ای گذاشته است.
فروردین: این شرکت در نخستین ماه سال اقدام به عرضه 7 هزار و 744 تن انواع پلی اتیلن در بورس کرد که با تقاضای 31 هزار و 86 تنی خریداران روبه رو شد و در پایان کل حجم عرضه مورد معامله قرارگرفت.
اردیبهشت: حجم عرضه پتروشیمی جم در اردیبهشت به 11 هزار و 968 تن رسید و با تقاضای 49 هزار و 159 تنی خریداران، 11 هزار و 858 تن محصول مورد معامله قرار گرفت.
خرداد: این شرکت در سومین ماه سال 9 هزار و 526 تن کالا روانه تالار معاملات بورس کرد که با وجود صف تقاضای 67 هزار و 320 تنی خریداران، همان حجم عرضه اولیه پتروشیمی جم مورد دادوستد قرار گرفت.
تیر: معاملات پتروشیمی جم از تیرماه امسال همانند سایر پتروشیمی ها دیگر با تحولات زیادی روبه رو شد به طوریکه در مقابل عرضه 34 هزارو 100 تنی پلی اتیلن این شرکت حجم تقاضا به 19 هزار و 250 تن کاهش یافت و فقط 7 هزار و 590 محصول معامله شد. این ارقام به معنای آن است که علاوه بر افزایش حدود چهار برابری حجم عرضه پتروشیمی جم در بورس، میزان تقاضا نیز حدود 5.3 برابر افت داشت.
مرداد: همچنین عرضه های این شرکت در مرداد ماه به 23 هزار و 452 تن رسید که تقاضای 8 هزار و 228 تنی برای آنها در بورس وجود داشت و در پایان 2 هزار و 882 تن محصول معامله شد.
نمودار حجم عرضه و تقاضای پتروشیمی جم در 5 ماه نخست سال
پتروشیمی تبریز
بررسی ها نشان می دهد که معاملات محصولات پتروشیمی تبریز از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه، یک تفاوت با سایر مجتمع های پتروشیمی وجود دارد. آمارها بیانگر آن است که حجم عرضه های این شرکت برخلاف سایر پتروشیمی های مورد بررسی، به میزان قابل توجهی رشد نداشته است اما به هر ترتیب آزادسازی قیمت ها تقاضای خریداران محصولات این شرکت را به نصف رسانده است. البته با وجود کاهش تقاضا اما حجم تقاضا برای پنج محصول این شرکت یعنی پلی اتیلن سنگین دورانی UA3840 ، پلی استایرن مقاوم 7240، پلی استایرن انبساطی 200،300 و 400 بیشتر از میزان عرضه هاست و باید بررسی کرد که با وجود آزادسازی قیمت ها، عرضه های محدود این شرکت به چه دلیل بوده است.
فروردین: پتروشیمی تبریز در نخستین ماه سال 6 هزار و 350 تن محصول در بورس عرضه کرد که 52 هزار تن تقاضا در بازار وجود داشت و مقدار معامله به اندازه حجم عرضه بر تابلوی معاملات ثبت شد.
اردیبهشت: در این ماه 9500 تن از محصولات این شرکت روانه بورس شد که 109 هزار و 480 تن تقاضا از سوی خریداران بر سامانه معاملات درج شد و 8 هزار و 440 تن محصول معامله شد.
خرداد: پتروشیمی تبریز در خرداد 7 هزار و 900 تن محصول عرضه کرد که 121 هزار و 210 تن تقاضا برای آن وجود داشت و 6 هزار و 650 تن محصول مورد معامله قرار گرفت.
تیر: اوج عرضه های پتروشیمی تبریز در سال جاری به تیر ماه برمی گردد به طوریکه این شرکت 13 هزارو 600 تن کالا در بورس عرضه کرد که بازهم حجم تقاضا بالا بود. در این ماه میزان تقاضا به 109 هزار و 900 تن رسید و در پایان 11 هزار و 490 تن کالا معامله شد.
مرداد: در پنجمین ماه سال و با آزادسازی قیمت ها شاهد نصف شدن حجم تقاضا در بازار بودیم به نحویکه در مقابل عرضه 12 هزار و 250 تن محصول، 55 هزار و 440 تقاضا ثبت شد و 7 هزار و 830 محصول مورد دادوستد قرار گرفت.
بنابراین گزارش، در پایان اینکه دولت در ظرف دو ماه می تواند نتایج اجرای مصوبه خود در بازار پتروشیمی و اعتماد به سازوکار بورس کالای ایران را به وضوح مشاهده کند به طوریکه پایان واسطه گری و دلالی، عرضه قابل قبول اکثر مجتمع های پتروشیمی در بازار داخل و تامین نیاز واحدهای تولیدی از معاملات بورس کالا از اثار اولیه این مصوبه به شمار می رود که به اعتقاد کارشناسان این عوامل در میان و بلند مدت به رشد تولید، اشتغالزایی و افزایش شفافیت در صنعت پتروشیمی منجر می شود.
نمودار حجم عرضه و تقاضای پتروشیمی تبریز در 5 ماه نخست سال
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.