دنیای اقتصاد / سقوط آزاد حدودا هزار واحدی دماسنج بازار سرمایه بهت سنگینی را برای فعالان و سرمایه‌گذاران این بازار به دنبال داشت. دیروز با ورود شاخص به محدوده 73 هزار و 516 واحدی، پایین‌ترین محدوده طی 7 ماه اخیر به ثبت رسید.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، بازار سهام دیروز شاهد افت 1.32 درصدی شاخص بود.
موج صعودی شاخص بورس از اواخر مرداد 91 تا نیمه‌های دی‌ماه سال گذشته یعنی 338 روز كاری به طول انجامید، اكنون 102 روز كاری از آغاز دوران اصلاح بازار سپری می‌شود و انتظار می‌رود كه با رسیدن شاخص به محدوده كف قبلی، تقاضا در بازار افزایش یابد.
به عقیده کارشناسان، عوامل مختلفی بر بازار سهام تاثیر گذاشته است، یکی از عوامل که این روزها هدایت بازار را به عهده دارند ناتوانی سهامداران حقوقی برای فروش سهام در بازار است که این مساله روی خرید نیز اثر گذاشته است. موضوع دیگر ریسک‌های منطقه ای به خصوص در عراق است که بازار سهام را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در عین حال چالش‌هایی که به خصوص در مورد خودرویی‌ها در حوزه قیمت‌گذاری این روزها شاهد آن هستیم بیشترین نقش را در ریزش بازار دارند. برخی تحلیلگران معتقدند كه حمایت بسیار قوی 72 هزار واحدی در مسیر دماسنج بازار قرار دارد و چنانچه این مقاومت نیز شكسته شود، اصلاح بیشتری حتی تا 30 درصد در انتظار بازار است.
البته باید امیدوار باشیم كه بازار هنوز با كف قیمتی خود در سال گذشته فاصله دارد، در 11 آبان پارسال شاخص 73 هزار و 504 واحد بود كه اكنون پس از گذشت 7 ماه مجدد به این كانال برگشته است.
در این شرایط با توجه به ابهامات بازار، خروج از ركود فعلی نیازمند یك شوك روانی قوی به همراه ابهام‌زدایی است. در غیر این صورت با برگشت احتمالی نیز، شاخص بورس رشد چندانی نخواهد شد و شاهد نوسانات 10 تا 15 درصدی خواهیم بود.
تلاش برای تحرك بیشتر و تاثیر‌گذاری بیشتر صندوق توسعه بازار نیز همچنان در دستور كار است. این صندوق با تعیین رقم 5000 میلیارد تومانی اخیرا به عنوان محلی برای حمایت از بازار نیز مطرح شده كه البته برخی بانك‌های دولتی و بیمه‌ها را مامور تزریق این منابع كرده بودند.
به عقیده کارشناسان كارنامه چندان شفاف و مثبتی از این صندوق البته به دست نیامده است. در این راستا در شرایطی كه چندین صنعت در بورس از جمله خودرویی‌ها، بانكی‌ها، پتروشیمی‌ها و معدنی‌ها به نتایج مذاكرات هسته‌ای گره خورده، برخی همچنان به حمایت‌های دولت دل بسته‌اند.
به این ترتیب این هفته نیز همچنان جو مذاكرات بر بازار سرمایه سایه افكنده، اما حجم معاملات پایین است و نوسانات محدود شده است. بازار تا حدود زیادی از فروشنده‌های افراطی خالی شده است اما باید قبول كرد كه خریدار آنچنانی (خصوصا در محدوده مثبت) در بازار رویت نمی‌شود.
سازمان، مانعی برای بورس
در این میان نباید نبود حمایت‌های دولت و اركان بازار سرمایه را نادیده گرفت، تاكنون اقدام عملی در جهت جامه عمل پوشاندن به وعده‌های دولت در‌خصوص حمایت از بورس صورت نگرفته است. حتی در مواردی برخلاف منافع تولیدكننده هم لایحه‌هایی به تصویب رسانده شده كه از آخرین مورد می‌توان به مساله نرخ خوراك پتروشیمی و اخذ بهره مالكانه از معادن اشاره كرد، به طوری‌كه این اقدامات سبب افزایش بهای تمام‌شده محصولات شركت‌های تولیدكننده و كاهش حاشیه سود آنها شده است كه در نتیجه سبب كاهش جذابیت تولید به نسبت واردات خواهد بود.
در حال حاضر با قیمت فعلی ارز نیز به نظر می‌رسد همچنان تولید برای تولیدكننده سخت است و در نتیجه واردات همچنان از توجیه اقتصادی بالاتری برخوردار است.
از سوی دیگر هر چند فعالان بازار سرمایه انتظار حمایت سازمان بورس را از روند منفی بازار داشتند و با مشاهده روند نزولی شاخص خواستار حمایت‌های جدی سازمان بودند و شاید خواسته آنها نیز كمی غیر‌منطقی بود و باید روند طبیعی بازار طی شود، اما انتظار كارشكنی و مانع تراشی آن هم از سوی بزرگ‌ترین نهاد بورسی را ندارند؛ شنیده‌ها حاكی از آن است كه نهاد ناظر بازار سرمایه اجازه فروش سهام به حقوقی‌ها را نمی‌دهد و این مساله نه تنها انگیزه خرید را برای حقوقی‌ها كاهش داده (چون اگر اجازه فروش نباشد، چه دلیل و انگیزه‌ای برای خرید وجود دارد) بلكه به التهابات موجود دامن زده است.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، امروز شركت‌های حقوقی نیز درباره وضعیت بازار جلسه‌ای خواهند داشت كه امید است نتایج مثبتی از آن حاصل شود.
مدیرعامل كارگزاری بانك اقتصاد نوین در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به این موضوع كه بازار را نمی‌شود به حال خود رها كرد، گفت: حتی در كارآترین و پیشرفته‌ترین بازارهای سرمایه دنیا با اعمال قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها بر كاركرد بورس و همچنین روابط بین اركان بازار نظارت می‌شود.
نصرالله برزنی در ادامه گفت: در واقع می‌توان با تدوین آیین‌نامه، قوانین و مقررات لازم در جهت شفافیت، كشف قیمت عادلانه و صحیح كوشید و بالاترین خدمت را به مجموعه بازار سرمایه داشت تا در شرایط بحرانی با استفاده از این قوانین و دستورالعمل‌ها بازار را هدایت كرد.
وی ادامه داد: در بازاری با سطح معینی از ریسك، بازدهی مشخصی وجود دارد كه این بازدهی مهم‌ترین انگیزه برای ورود سرمایه‌گذاران به بخش‌های مختلف است كه در این میان مشاوران، تحلیلگران و كارگزاران نیز باید ریسك‌های موجود را شناسایی كرد تا سرمایه‌گذار مناسب از نظر ریسك‌پذیری، اقدام به سرمایه‌گذاری كند.
برزنی در ادامه افزود: از سوی دیگر خود بازار مالی نقشی در افزایش سود شركت‌های بازار ثانویه ندارد و در واقع وضعیت كلی و شرایط اقتصادی تعیین‌كننده این موضوع است و به همین دلیل بورس را دماسنج اقتصاد یك كشور می‌دانند و بالطبع در شرایط كنونی اقتصاد كشور نمی‌توان انتظار روند دیگری از بازار سرمایه داشت.
بازار سهام نباید دولت زده شود
شاهین شایان‌آرانی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص میزان مداخلات دولت و نقش آن به مواردی اشاره كرده است؛ او مداخلات مستقیم را نفی می‌كند.
شایان‌آرانی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن نادرست شمردن تزریق منابع مالی به بورس، معتقد است كه باید همچنان به بازار اجازه تعدیل داد و دولت تنها در برخی موارد بحرانی می‌تواند حتی با دستور وزیر اقتصاد به بسته شدن 3 روزه آن اقدام كند.در قانون بورس اوراق بهادار به این پرسش پاسخ داده شده كه اصولا دولت و وزارت اقتصاد چه موقع می‌تواند در بازار سهام مداخله كند. این اتفاق در بورس‌های بین‌المللی نیز به‌طور شفاف و قانونمند دارای مقررات شفاف و مشخصی است. بالاخره دولت‌ها به دلیل اینكه نماینده حاكمیت هستند به نوعی در شرایط ویژه بازار و در جریان فعل و انفعالات معاملات خود را ذی نفع می‌دانند. این شرایط عموما برای حفاظت از سهامداران خرد و شرایط عمومی اقتصاد كشور قابل توجیه است. چراكه هنگام ریسك سیستماتیك، بحران، وحشت و شرایط فوق‌العاده، می‌توانند در بازار دخالت كنند. در بازار پول حتی زمانی كه وحشت موجب افزایش امكان خروج سپرده‌ها از بانك‌ها بشود بازهم دولت‌ها می‌توانند دخالت كنند.
دولت در بازار سهام برای حفظ منافع سهامداران خرد اقداماتی را انجام می‌دهد تا در مقایسه با سهامداران حرفه‌ای كه بر بازار احاطه بهتری دارند از آنها حفاظت‌های لازم را انجام دهند تا به نوعی به سلامت و بقای بازار كمك كنند.
نقش مهم دولت در این راستا می‌تواند به این شكل باشد كه مقررات و قوانین موجود در بازار سرمایه به خوبی اجرا بشود. در بازار سرمایه نهاد ناظر نمایندگی دولت را دارد و وظیفه دارد تا قوانین و مقررات در جهت تعادل در بازار و برقراری عدالت رعایت شود. در این راستا برخی البته معتقدند كه نظارت‌ها باید خود جوش باشد اگر تخطی شد بازهم در قالب مقررات از طریق قوه قضائیه مورد تعقیب قرار بگیرد. برخی نیز البته به میزان دخالت‌های دولت انتقاد دارند و حد تفسیرهای آن از نوع مداخلات را زیر ذره‌بین قرار می‌دهند.
به گفته شایان‌آرانی البته حد و حدود دخالت دولت در بازار سرمایه مشخص است اینكه بازار نوسان كمی داشته باشد امری عادی است اما در شرایطی كه روزانه مرتبا بازار افت را به خود ببیند، وزیر اقتصاد می‌تواند دستور بسته شدن موقت بازار را بدهد تا بازار نفس بكشد.
در برخی كشورها به تشخیص نهاد ناظر این اتفاق می‌تواند به بسته شدن موقت بازار نیز بینجامد. به‌طور مثال در بورس نیویورك به ویژه پس از بحران مالی سال 2008 بارها دستور توقف معاملات داده شده است.
به گفته شایان آرانی، در قانون بازار سرمایه در كشور ما اما دخالت‌هایی به شكل تزریق منابع مالی توسط بانك‌ها در بازار سرمایه جایی ندارد. این موارد محافظه‌كارانه مطرح شده است. اینكه دولت‌ها بر بانك‌ها برای حمایت از بازار فشار بیاورند در قانون نداریم. این اتفاق از نظر من یك سم است و تبعات منفی دارد.
در فدراسیون بورس‌های جهانی، دقیقا به همین دلایل بازار سهام مارا نمی‌پذیرند و به این دلیل كه بورس كشور ما یك بازار دولتی است، از پذیرش آن خودداری می‌كنند. من این شرایط را تایید نمی‌كنم.
شایان‌آرانی در ادامه سخنان خود به روند افزایش شاخص در سال گذشته اشاره كرد و گفت: شاخص در سال گذشته تا محدوده 140 درصد هم رشد كرد و در حال حاضر در حال تعدیل است. با این حال بورس نباید اجازه دهد تا دولت و حاكمیت به نوعی در بازار دخالت كند. دولت در این راستا عموما از برخی نهادهای بزرگ حمایت می‌كند و تزریق منابع مالی در این راستا به بازار سرمایه مورد تایید نیست. دولت زده بودن بازار سهام مهم‌ترین پیامد حمایت‌های آشكار از بازار سرمایه است. در مقابل می‌توان بازار را به سمتی هدایت كرد تا حركت‌های صنفی تقویت شده و نظارت‌های خود جوش در قالب مقررات با شفاف‌سازی معاملات شكل بگیرد. دولت تنها باید در راستای برقراری قوانین و مقررات حركت كند و از ایجاد بحران جلوگیری كند.
این كارشناس ارشد بازار سرمایه همچنین نیاز به بازنگری در برخی قوانین را لازم دانست. شایان‌آرانی البته قوانین فعلی را به مراتب بهتر از قوانین قبل از سال 84 دانست نحوه اجرایی آنها را در 8 سال گذشته قابل ارزیابی دانست كه كاستی‌های آن را باید رفع كرد.
ریزش بیشتر در صورت نبود حمایت
در این میان احسان حاجی از تحلیلگران بازار سرمایه نیز معتقد است: شاخص كل بورس تهران طی هفته گذشته بعد از چند روز صعود در برخورد به خط روند نزولی سبز‌رنگ ترسیم شده نتوانست از این محدوده مقاومتی عبور كرده و با ضعف و ناتوانی بسیار در روزهای برگزاری نمایشگاه بازار سرمایه مسیر افت و نزول را در پیش گرفت. با اینكه آخرین روز كاری هفته گذشته شورای رقابت نرخ جدید خودروهای داخلی را اعلام كرد و این اعلام با عبارت افزایش همراه بود، اما ابهامات بیش از اندازه در همه صنایع و جو نا مطمئن بازار، خودرویی‌ها را نیز به سمت منفی و صف فروش سوق داد تا در نهایت فضای عمومی بازار اول هفته را به سمت صف‌های فروش سنگین هدایت كند.
وی ادامه داد: این فضا باعث شد تا نه تنها كف موقت 74 هزار و 500 واحدی در هم شكسته شود بلكه حمایت قدرتمند 73 هزار و 600 واحدی نیز دچار تزلزل و سستی شود و عدد 73 هزار و 500 واحدی به عنوان حداقل و ركورد برای شاخص به ثبت رسد.
وی در ادامه افزود: دستیابی به این محدوده طبعا نگرانی سرمایه‌گذاران را بیش از پیش ساخته است. هرچند طی روزهای آتی ممكن است با برخی حمایت‌ها و ورود بزرگان بازار روبه‌رو باشیم اما با شرایط حاضر مسیر افت بیشتر شاخص تا محدوده 72 هزار و300 و 71 هزار و 800 واحدی تسهیل و هموار شده است.
حاجی خاطرنشان كرد: در ادامه این مسیر و در آینده نزدیك در صورتی كه حمایت‌های جدی (نه از جنس خریدهای بی‌هدف صندوق حمایت از بازار) از بازار سرمایه را شاهد نباشیم به راحتی، ریزش‌های بیشتر و دستیابی به حمایت‌های جدیدتر را خواهیم دید.
این تكنیكالیست در ادامه گفت: بنابر این در حالت كلی با نگاه به مدل حركت كندل‌های روزانه شاهد ضعف عمومی در بازار بوده و قدرت حركت‌های صعودی را نمی‌توان مشاهده كرد. اولین علامت خروج از این حالت بی‌اعتمادی و انتظار می‌تواند شكست و عبور از خط روند نزولی (سبز رنگ) ترسیم شده در شكل باشد.
در بازار چه گذشت؟
در بازار دیروز بیش از یك میلیارد و 166میلیون برگه سهم به ارزش یك هزار و 971 میلیارد ریال در 36 هزار نوبت معاملاتی دست به دست شد. در این بازار نفت سپاهان، معامله بلوكی 909 میلیون سهمی به ارزش یك هزار و 95 میلیارد ریال را ثبت كرد و در صدر بیشترین حجم و ارزش معاملات ایستاد.
پس از آن بانك صادرات با معامله 29 میلیون سهم و گروه بهمن با معامله 14میلیون سهم بیشترین حجم و ارزش معاملات را داشتند.
از سوی دیگر نفت سپاهان با معاملات خردی به ارزش 76میلیارد ریال و ارتباطات سیار با معاملاتی به ارزش 50 میلیارد ریال نیز بیشترین ارزش معاملات را ثبت كردند.در داد‌و‌ستدهای روز گذشته، گروه مالی در میان 39 گروه حاضر در بازار، با معاملاتی پرحجم توانست در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار بگیرد.
در داد و ستدهای روزی كه گذشت نمادهای همراه اول، تاپیكو، هلدینگ پارسیان، پالایش نفت بندرعباس، مخابرات، سرمایه‌گذاری غدیر و بانك ملت با بیشترین تاثیر منفی بر شاخص باعث شدند تا این متغیر 983 واحد عقب نشینی كند و در عدد 73 هزار و 516 به كار خود پایان دهد.
شاخص صنعت نیز 777 واحد افت كرد و شاخص‌های بازار اول و دوم به ترتیب 744 و یك هزار و 805 واحد نزول را تجربه كردند.
در نتیجه داد و ستدهای دیروز در گروه مالی بیش از 84میلیون سهم به ارزش 145 میلیارد ریال معامله شد و این گروه در صدر برترین گروه‌های بازار قرار گرفت. فرآورده‌های نفتی و خودرویی‌ها نیز در رده‌های دوم وسوم نشستند. در بازار دیروز نمادهای پارس الكتریك، فیبر ایران، صنایع شیمیایی سینا، لوله و ماشین‌سازی ایران، گسترش صنایع و خدمات كشاورزی، داروسازی دكترعبیدی و كنترل خوردگی تكین‌كو با بیشترین رشد قیمت به كار خود پایان دادند. در مقابل نمادهای نیرو ترانس، سرمایه‌گذاری سپه، بانك سینا، بانك انصار، زغال‌سنگ نگین طبس، تكنوتار و فرآوری مواد معدنی بیشترین كاهش قیمت را تجربه كردند.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.