دنیای اقتصاد / شرایط بازار سنگ‌آهن در روزها، هفته‌ها و حتی ماه‌های گذشته به هیچ عنوان مطلوب نبود. چراكه با كاهش روزافزون قیمت‌ها رو‌به‌رو بودیم.
با توجه به افزایش شدید حجم تولید در قیمت‌های پایین فعلی شائبه دامپینگ شدیدا تقویت شده تا جایی كه تولیدكنندگان بزرگ با هزینه تولید كمتر به كمك افزایش حجم تولید خود سعی در اخراج تولیدكنندگان كوچك‌تر از بازار را دارند. این شرایط می‌تواند به ادامه كاهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی كمك كند.
قیمت سنگ‌آهن در روزهای قبل كاهش محسوسی داشته است و به نظر می‌رسد این شرایط وخیم ادامه یابد. شاید ماه مه سال جاری را بتوان یكی از وخیم‌ترین زمان‌ها برای بازار جهانی سنگ‌آهن در طول سال‌های گذشته قلمداد كرد. آخرین اخبار نشان می‌دهد كه قیمت سنگ‌آهن خشك (بدون احتساب رطوبت) با 4.1 درصد كاهش به 91.80 دلار رسید كه نشان می‌دهد قیمت سنگ‌آهن در ماه مه با 13 درصد كاهش رو‌به‌رو شده است. این روند كاهشی نزدیك به 6 ماه به‌صورت ممتد میهمان بازار سنگ‌آهن بوده كه گسترده‌ترین كاهش از نوامبر سال 2008 تاكنون است. آمارها نشان می‌دهد كه در سال جاری قیمت سنگ‌آهن 32 درصد كاهش یافته است.
وضعیت عرضه یا دامپینگ تولیدكنندگان بزرگ
عرضه سنگ‌آهن در مقیاس جهانی شرایط عجیب و بی‌رحمی پیدا كرده است. از طرفی با افزایش حجم عرضه از سوی تولیدكنندگان بزرگ رو به رو هستیم، ولی در قیمت‌های پایین فعلی، بسیاری از معادن سنگ‌آهن توان ادامه فعالیت را از دست داده و در حال خروج از بازار هستند. با توجه به شرایط تولید فعلی، می‌توان تولیدكنندگان سنگ‌آهن را به 3 دسته تقسیم كرد، سپس به بررسی اوضاع موجود پرداخت.
- تولیدكنندگان بزرگ بالاخص از كشورهای استرالیا و برزیل: این قبیل تولیدكنندگان در سال‌های قبل با استفاده از نرخ بهره ناچیز و سیاست‌های پولی انبساطی توانسته‌اند سرمایه‌گذاری‌های عظیمی بر اكتشاف و فرآوری مواد معدنی انجام دهند. هم اكنون این قبیل معادن به مرحله استخراج رسیده‌اند و با توجه به این موضوع، حجم تولید آنها افزایش یافته ولی هزینه تولید كاهش بیشتری داشته است. افزایش حجم تولید فعلی در قیمت‌های محدود كنونی برای تولیدكنندگان بزرگ بسیار سودآورتر از كاهش تولید به‌منظور افزایش قیمت‌ها است. به نظر می‌رسد این روند افزایشی حجم تولید باز هم ادامه یابد.
- تولیدكنندگان كوچك در داخل كشور چین: با توجه به قیمت‌های پایین فعلی، رشد تولید سنگ‌آهن داخلی چین در مسیر كاهشی بوده و به نظر می‌رسد این روند نزولی ادامه یابد. با توجه به عیار پایین‌تر سنگ‌آهن در چین و مشكلات تولید بالاخص در روزهای آتی و فصل باران‌های موسمی تابستانی در این كشور، به نظر می‌رسد حجم تولید داخلی چین هر روز با هزینه بیشتری رو به رو شده و روند كاهشی حجم تولید ادامه یابد. ادامه روند فعلی می‌تواند این تولیدكنندگان را از بازار اخراج كند.
- تولیدكنندگان كوچك‌تر در سایر كشورهای جهان: بسیاری از صادركنندگان سنگ‌آهن در كشورهایی همچون ایران، اندونزی، هند و ... به تبع كاهش قیمت‌ها شرایط مطلوبی ندارند. غالب دولت‌ها در این كشورها به دلیل تلاش برای محدود كردن صادرات مواد خام، محدودیت‌هایی را برای صادرات سنگ‌آهن به كار بسته‌اند. تنها ویژگی مهم برای ادامه فعالیت این قبیل معادن، عیار بالاتر و مگنتیتی بودن سنگ‌آهن است كه در فرآیند تبدیل به فولاد خام با سهولت بیشتری تجزیه شده و مواد حاصل می‌تواند در تجزیه سایر سنگ‌آهن‌ها در كوره بلند موثر باشد. در صورت كاهش بیشتر قیمت‌ها، این جذابیت نیز نمی‌تواند موثر واقع شود و بازار این قبیل محصولات نیز دستخوش تغییرات گسترده و تضعیف محسوسی خواهد شد.
هم اكنون در طرف عرضه در بازارهای جهانی شاهد دامپینگ هستیم. تولیدكنندگان بزرگ با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها توانسته‌اند حجم تولید خود را افزایش داده و هزینه تولید را كاهش دهند. این مطلب در قیمت‌های پایین فعلی به اخراج تولیدكنندگان كوچك‌تر بالاخص معادن داخل چین یا دیگر كشورها منتهی خواهد شد. شاهد این رخداد، افزایش افسارگسیخته حجم صادرات سنگ‌آهن از بندر هدلند Port Hedland استرالیاست. این بندر كه بسیار به منطقه پیلبارا در غرب استرالیا به عنوان قطب تولید سنگ‌آهن صادراتی جهان نزدیك است، مهم‌ترین پایانه حمل‌ونقل و بارگیری مواد خام در جهان بالاخص برای سنگ‌آهن محسوب می‌شود. به گزارش منابع اداری این بندر، حجم صادرات سنگ‌آهن در ماه مه برابر با 36.1 میلیون تن بوده كه در مقایسه با ماه قبل و 34.8 میلیون تن، نزدیك به 1.3 میلیون تن افزایش داشته است. در مدت مشابه سال قبل حجم صادرات این بندر برابر با 27.9 میلیون تن بود كه افزایش 8.2 میلیون تنی را نشان می‌دهد كه رقم شایان توجهی است. این گزارش می‌افزاید كه 29.9 میلیون تن از این حجم در ماه مه به مقصد چین بوده كه به نسبت ماه قبل از آن یك میلیون تن افزایش داشته و به نسبت سال قبل نیز 6.6 میلیون تن رشد را نشان می‌دهد.
از طرفی ذخایر بنادر سنگ‌آهن چین هم افزایش محسوس و غیرمنتظره‌ای داشته است. آخرین آمارها نشان می‌دهد كه ذخایر سنگ‌آهن در بنادر چین در هفته منتهی به 23 مه با 0.7 درصد افزایش به 113.30 میلیون تن رسیده كه در نوع خود یك ركورد محسوب می‌شود. این آمار نشان می‌دهد كه موجودی بنادر به نسبت سال قبل 31 درصد افزایش داشته است.
شرایط تقاضا
شرایط عمومی تقاضای سنگ‌آهن به هیچ عنوان شرایط مطلوبی نیست. بزرگ‌ترین بازار مصرف سنگ‌آهن در جهان كشور چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدكننده فولاد است. با توجه به دورنمای كاهش رشد اقتصادی چین در سال جاری و رسیدن به رشد 7.3 درصد در سال كه كمترین حد از سال 1990 تاكنون خواهد بود، می‌توان كاهش رشد تقاضای سنگ‌آهن را پیش‌بینی کرد. این در حالی است كه بازار فولاد چین با محوریت مصرف داخلی و بازارهای صادراتی این كشور شرایط مطلوبی ندارد ولی جرقه‌هایی از بهبود بازار، افزایش تقاضا و رشد قیمت‌ها نیز دیده می‌شود. به‌صورت كلی نمی‌توان دورنمای تقاضای سنگ‌آهن چین را مطلوب ارزیابی كرد ولی این در حالی است كه كاهش قیمت سنگ‌آهن می‌تواند به كاهش هزینه تولید انجامیده و شاید كاهش قیمت فولاد منجر شود كه می‌تواند داده مهمی برای افزایش تقاضای موثر در آینده باشد.
تلفیق عرضه و تقاضا و دورنمای بازار
در سال گذشته عرضه و تقاضای جهانی سنگ‌آهن شرایط متوازنی داشت و نوسان قیمت‌ها منطقی به نظر می‌رسید. در سال جاری با مازاد عرضه 79 میلیون تنی رو به رو هستیم، ولی برای سال آینده حتی 158 میلیون تن مازاد عرضه نیز پیش‌بینی شده است. مورگان استنلی برای سال جاری رشد عرضه را 10 درصد و رشد تقاضا را 3.7 درصد پیش‌بینی كرده است.
با توجه به تقویت محسوس و شتابان طرف عرضه در كاهش هزینه تولید نهایی و افزایش حجم تولید، شرایط عرضه به سمت كاهش شدید قیمت‌ها پیش می‌رود. از طرفی حجم تقاضا رشد چندانی نداشته و این بازار را برای خریداران اصلی جذاب نشان نمی‌دهد تا جایی كه بسیاری به امید كاهش بیشتر قیمت‌ها، از خرید خودداری می‌كنند. این شرایط ضعیف تقاضا در كنار افزایش حجم محموله‌های صادراتی به مقصد چین به افزایش محسوس موجودی انبارها منتهی شده و دورنمای هر گونه افزایشی را در كوتاه مدت تا میان مدت از بازار دریغ کرده است. هم اكنون بازار جهانی سنگ‌آهن كف قیمتی 95 دلار را شكسته و به نظر می‌رسد از كف 90 دلاری نیز به سادگی عبور كند. در نهایت می‌توان گفت كه در كوتاه مدت این شرایط ضعیف و روند نزولی قیمت‌ها ادامه خواهد یافت و ممكن است تا میان مدت ادامه یابد. با توجه به كاهش ارزش سهام بسیاری از تولیدكنندگان مهم سنگ‌آهن در جهان و خروج بخش بزرگی از معادن كوچك‌تر از بازار در كنار روند رو به بهبود بازار فولاد و افزایش قیمت‌ها در این بازار می‌توان به بهبود بازار و تقویت قیمت‌ها در میان مدت تا دراز مدت امیدوار بود.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.