دنیای اقتصاد / مدیر نظارت بر شركت‌های بورس اوراق بهادار تهران در شرایطی از تعیین رتبه حاكمیت شركتی برای شركت‌های بورسی خبر داد كه انتشار آمارهای اخیر از افزایش سهام شناور آزاد شركت‌های بورسی در سال 93 نشان‌دهنده رشد حضور سهامداران غیرمتمركز در بازار سرمایه ایران است و ضرورت توجه به حقوق سهامداران خرد در مدیریت شركت‌های بورسی افزایش یافته است.
با این حال همچنان كارشناسان معتقدند مبحث حاكمیت شركتی به مفهومی كه در دنیا روی آن سرمایه‌گذاری شده در ایران با ساختارهای كنونی عملیاتی نیست و بنابراین باید زیرساخت‌های مرتبط با آن فراهم شود. شركت‌های رتبه‌بندی حاكمیت شركتی به عنوان یكی از این زیرساخت‌ها می‌تواند شرایط كافی را برای ارتقای اصل حاكمیت شركتی برای بنگاه‌های بورسی فراهم سازد. در این رابطه به گفته سید‌روح‌الله حسینی‌مقدم، شركت بورس پس از مطالعه روش‌های رتبه‌بندی شركت‌ها از منظر حاكمیت شركتی و دریافت نظرات اساتید، صاحب‌نظران و جامعه دانشگاهی، با هدف محاسبه شاخص حاكمیت شركتی، برای اولین بار اقدام به محاسبه امتیاز و تعیین رتبه حاكمیت شركتی شركت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران كرده است. به گزارش روابط عمومی بورس، مدیر نظارت بر شركت‌های بورس اوراق بهادار تهران با تاكید بر محاسبه شاخص حاكمیتی شركت‌ها گفت: یكی از برنامه‌های توسعه‌ای مدیریت امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران در سال 1392 محاسبه شاخص حاكمیت شركتی بود. براساس مطالعات صورت گرفته متغیرهای مهم و مشترك بین كشورهای مختلف، به عنوان متغیرهای اصلی سیستم‌های ارزشیابی راهبری شركتی در نظر گرفته شد.
وی تاكید كرد: پس از این مطالعه لازم بود چك‌لیست امتیاز دهی به ناشران تهیه شود. ضرورت داشت كه چك لیست با توجه به مقررات و قوانین نافذ بر فعالیت شركت‌ها در ایران تهیه شود. به همین دلیل چك لیست امتیاز دهی را هم در كشورهای مختلف مورد بررسی قرار دادیم. پس از این اقدام، چك لیست نهایی شده به شور گذاشته شد. در این مرحله نظرات 25 صاحب‌نظر داخلی كه با موضوع حاكمیت شركتی آشنایی داشته و ساختار شركت‌ها را نیز می‌شناختند، دریافت شد و سپس درخواست كردیم به هر بخش وزن مورد نظر خود را با توجه به اهمیت هر متغیر اختصاص دهند. سپس میانگین اوزان پیشنهادی برای هر متغیر تخصیص داده شد. مدیر نظارت بر شركت‌های بورس اوراق بهادار تهران با مد نظر قرار دادن دیدگاه صاحب‌نظران یادآور شد: از طرفی پرسش‌هایی كه در چك لیست از دید صاحب‌نظران كم اهمیت بود، حذف و میانگین درصدهای اختصاص داده شده به چك لیست مورد نظر به عنوان معیار نهایی انتخاب شد. وی با اشاره به محتوای چك‌لیست گفت: چك‌لیست نهایی مشتمل بر 5 قسمت اصلی است و بررسی اولیه چك لیست مورد نظر نشان می‌دهد كه براساس اصول كلی حاكمیت شركتی بین‌المللی تهیه شده است. به گفته وی این پنج قسمت عبارت است از: الف- حقوق سهامداران و ذینفعان با وزن 25درصد و 11 متغیر؛ ب- هیات مدیره، كمیته‌های آن و تعهد به حاكمیت شركتی با وزن 25 درصد و 10 متغیر؛ ج- حسابرسی با 15 درصد وزن و 6 متغیر؛ د- افشا عمومی و شفاف سازی با 15درصد وزن و 7 متغیر؛ ذ- امتیاز اطلاع رسانی با 20 درصد وزن و یك متغیر.
به گفته حسینی مقدم، پس از اختصاص وزن به هر متغیر، برای محاسبه امتیاز هر متغیر منشوری تهیه شد تا رویه‌ها برای سنجش سطح رعایت و امتیازدهی هر متغیر یكسان شود. وی امتیازبندی شركت‌ها از نظر راهبری شركتی را در اولویت دانست و اعلام كرد: پرسشنامه رتبه‌بندی با توجه به دستورالعمل راهبری شركتی دارای پنج بخش اصلی است و هر بخش مشتمل بر چندین پرسش بوده كه رتبه نهایی راهبری شركتی هر شركت با توجه به آن تعیین می‌شود. برای تكمیل این پرسشنامه سه روش مد نظر قرار گرفت و مزایا و معایب هر روش بررسی شد. وی افزود: روش اول تكمیل این چك لیست توسط مدیریت امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این روش با استفاده از منابع در دسترس نظیر سایت شركت، گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع، امتیاز اطلاع رسانی منتشر شده توسط سازمان بورس، گزارش كنترل داخلی شركت و اظهار نظر حسابرس شركت نسبت به صورتهای مالی به ویژه بحث معاملات و رعایت مقررات نسبت به تكمیل چك لیست اقدام می‌شد. مدیر نظارت بر شركت‌های بورس اوراق بهادار تهران با مد نظر قرار دادن روند رتبه‌بندی شركت‌ها اظهار كرد: فرآیند كار برای بیش از 300 شركت پذیرفته شده در بورس تهران سالی یكبار انجام می‌شود و با توجه به آنكه سال مالی بیش از 85 درصد شركت‌های بورس تهران پایان اسفندماه است، این رتبه‌بندی در تیرماه هر سال انجام و نتایج آن قابل انتشار است. چنانچه بنا باشد در شاخص خاصی نیز از این رتبه‌بندی استفاده شود، در تیرماه هر سال این شركت‌ها به روز خواهد شد. وی یادآور شد: در روش دوم، چك‌لیست یاد شده برای ناشران پذیرفته شده ارسال می‌شود تا دبیر هیات مدیره هر شركت یا بخش مالی، آن را تكمیل كرده و برای بورس اوراق بهادار تهران ارسال كند. البته برای بالابردن قابلیت اتكا می‌توان از حسابرسان خواست تا پرسش نامه یاد شده را تایید و سپس برای مدیریت ناشران ارسال شود. پس از دریافت چك لیستها، امتیازدهی و سپس رتبه‌بندی انجام می‌گیرد. چنانچه حسابرسی شدن این چك لیستها ضروری نباشد می‌توان به‌طور تصادفی 10 درصد از چك لیست‌های اخذ شده را توسط كارشناسان بورس، بررسی و سپس بر اساس وزن هر بخش، امتیازدهی لازم انجام می‌شود كه در پایان رتبه‌بندی شركت‌ها بر اساس امتیازی كه كسب كرده‌اند انجام می‌شود. مدیر نظارت بر شركت‌های بورس تهران گفت: روش سوم نیز سپردن موضوع رتبه‌بندی و امتیاز دهی به نهاد بیرونی و مستقل نظیر موسسات رتبه‌بندی است. به عنوان مثال در كشور تركیه این امتیاز دهی توسط یك نهاد مستقل انجام می‌شود. نتیجه كار در سه روش همسان است. در نهایت چك لیست پذیرفته شده تكمیل و پس از امتیازدهی، رتبه‌بندی آنها صورت خواهد گرفت. حسینی مقدم با اشاره به سیستم رتبه‌بندی شركت بورس اوراق بهادار تهران اعلام كرد: شركت بر اساس دو روش اول اقدام به رتبه‌بندی كرد. همان‌گونه كه اشاره شد براساس آخرین منابع در دسترس از قبیل سایت شركت، امتیاز اطلاع‌رسانی، نتایج طبقه‌بندی بورس، گزارش كنترل داخلی هر شركت، گزارش فعالیت هیات مدیره به مجمع و اظهار نظر حسابرس نسبت به صورتهای مالی امتیاز هر شركت تعیین شد. به‌منظور كاهش انحراف از واقعیت، امتیازات به‌دست آمده به مضرب پنج گرد شد. البته آنچه در حال حاضر به عنوان رتبه‌بندی شركت‌ها از منظر حاكمیت شركتی محاسبه و منتشر می‌شود با استفاده از روش اول است. وی اظهار داشت: رتبه راهبری شركتی، سیاستها و رویه‌های راهبری شركتی شركت‌های بورسی و میزان رعایت منافع ذینفعان شركت با تاكید بر منافع سهامداران را ارزیابی می‌كند. رتبه‌بندی‌های راهبری شركتی نسبی است و بر مبنای درصد از صفر تا 100 گزارش می‌شود.
مدیر نظارت بر شركت‌های بورس تهران با تاكید بر متوسط امتیازی حاكمیت شركتی ادامه داد: از آنجاكه تاكنون در خصوص انتشار جزئیات امتیاز شركت‌ها تصمیم گیری نشد، تنها می‌توان بیان داشت كه متوسط امتیاز راهبری شركتی شركت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران حدود 57 از 100 است. متوسط امتیاز حاكمیت شركتی در تابلوی اصلی بازار اول 62، در تابلوی فرعی بازار اول، 59 و در بازار دوم 57 است. همچنین صنعت داروسازی و لوازم خانگی و برقی به ترتیب با كسب 71 و 47 امتیاز، بیشترین و كمترین امتیاز راهبری را به خود اختصاص دادند. صنایعی مانند بانك و لیزینگ، بیمه، سیمان و ساختمان به ترتیب با امتیازهای 70، 65، 62 و 61 در رتبه‌های بعدی قراردارند.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.