دنیای اقتصاد / روند کاهشی بورس تهران در ابتدای هفته چهارم فروردین نیز ادامه یافت؛ تا جایی كه روز گذشته شاخص کل این بازار با 922 واحد افت (معادل 1.19 درصد) به 76 هزار و 501 واحد رسید تا به این ترتیب زیان بازار سهام از ابتدای سال تاكنون به 3 درصد برسد و بیشترین افت شاخص نیز رقم بخورد.
این در حالی است که کارشناسان بازار معتقدند سه عامل نرخ سود بانکی، هدفمندی یارانه‌ها و بی اعتنایی بازار به اخبار سیاسی مهمترین عوامل تأثیرگذار بر بازار سرمایه محسوب می‌شوند؛ عواملی که در روزهای پیش رو هنوز فرمان حرکت بازار را در اختیار دارند و چشم‌انداز بورس را با تردید همراه ساخته‌اند. در این بین منحنی فروافتاده بازار سرمایه در روز گذشته نشان می‌دهد كه تا نیم ساعت اول روند شاخص ثابت و اندكی نیز افزایشی بود. اما این روند پس از نیم ساعت از آغاز مبادلات، نزولی شد و در نهایت تا 76 هزار و 501 واحد فروریخت. در این بین چهارمین هفته فروردین در حالی با تعدیل و كاهش شاخص بازار سرمایه همراه شد كه از منظر كارشناسان حرفه‌ای بازار سرمایه، شاخص راه ناگزیری را در پیش گرفته و تا روشن شدن نتایج این سه عامل نمی‌توان انتظار خاصی از بازار داشت. فعالان بازار سرمایه البته ادامه این روند را تا به كف نشستن شاخص، متناسب با خروج اقتصاد از حالت‌های هیجانی، اتفاق مثبتی می‌دانند و معتقدند بازار باید از هیجانات خالی شود. در واقع بر اساس نظرات كارشناسی افزایش جهش‌های شاخص در سال قبل كه عمدتا ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های شركت‌ها متاثر از افزایش 3 برابری نرخ ارز و افزایش تورم بود، در سال جاری تحت تاثیر برخی سیاست‌های انقباضی قرار گرفته كه متهم ردیف اول آن بالا بودن نرخ سود بانكی است. به عبارت بهتر گفته شده كه افزایش نرخ سود سپرده‌های بانكی رقیب جدی برای بازار سرمایه شده و منابع پارك شده در بازار سهام (به تعبیر رئیس كل سازمان بورس)، به مرور جذب بانك‌ها و موسسات اعتباری می‌شوند كه نگرانی‌هایی را به همراه داشته است. این نگرانی‌ها البته در میان بروكرهای بازار به شدت بیشتر است.
محمودرضا خواجه نصیر، مدیر اداره نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به افت شاخص این بازار از ابتدای سال 93 تاكنون اظهار كرد: افت اخیر شاخص بورس نشات گرفته از نرخ سود سپرده بانك‌ها است كه هرچند نرخ‌های فعلی غیر رسمی است، اما از سمت بانك‌های مختلف شنیده می‌شود. خواجه‌نصیر تصریح كرد: رقابت بین بازار پول و سرمایه منجر به پدید آمدن شوك در بازار سرمایه شده كه نه بورس و نه حتی بانك‌ها از این شرایط منتفع نیستند؛ چراكه نرخ تورم بنا به سیاست‌های دولت جدید در حال كاهش و حدود 20 تا 25 درصد پیش‌بینی می‌شود، بنابراین افزایش نرخ سود بانكی كه منجر به افزایش نرخ تسهیلات نیز می‌شود تناسبی با تقاضای واقعی پول ندارد وبه نظر نمی‌رسد كه فضای اقتصادی با این تغییر به هزینه‌های واقعی نزدیك شود.
وی ادامه داد: افزایش نرخ بهره، سود مورد انتظار سرمایه‌گذاران در بورس را افزایش داده و در نتیجه افت بازار را سبب شده است.
کارشناسان معتقدند این روند برای خود بانك‌ها هم در بلندمدت مفید به نظر نمی‌رسد؛ چراكه در شرایطی نرخ سود سپرده‌های كوتاه‌مدت از نرخ سود سپرده‌های بلندمدت پیش افتاده كه در شرایط ركود اقتصادی حاكم با اینكه خوش‌بینی‌ها بازار‌ها را درنوردیده اما در كلان اقتصاد اتفاق خاصی رخ نداده و مشخص نیست كه بانك‌ها در شرایط فعلی از اعطای وام‌های صنعتی بهره كافی را می‌برند یا خیر. این در حالی است كه شرایط سفته بازی برای بانك‌ها در بازار ارز و سكه نیز همانند سال‌های قبل مهیا نیست. این مسائل در بازار سرمایه نخستین آثار منفی را از همان آخرین هفته‌های سال 92 بر جای گذاشته است. به گفته برخی كارشناسان رقابت برای جذب سپرده منجر به افزایش قیمت پول یا به عبارت دیگری نرخ سود شده و در نتیجه حاشیه سود بانك‌ها تحت تاثیر قرار گرفته است و در حال حاضر بسیاری از بانك‌ها با كاهش سهم حق‌الوكاله به كمتر از 2.5 درصد مواجه شده‌اند. این موضوعات بر سهام بانک‌ها در بازار سرمایه که اغلب جزو لیدرهای بازار محسوب می‌شوند نیز موثر خواهد بود. با استناد به این موضوعات برخی کارشناسان انتظار دارند نرخ سود از ماه‌های آینده حتی کاهش یابد تا تعادل بازارهای مالی به هم نخورد. برخی نیز خبر می‌دهند كه احتمال دارد از اول اردیبهشت از پرداخت سود بانكی بیش از 20 درصد توسط موسسات و بانك‌ها جلوگیری شود؛ اتفاقی كه البته نشانه‌ای از آن نیز در بین خبرهای بانك مركزی دیده نمی‌شود.
در این میان کارشناسان عدد نسبت قیمت بر درآمد بازار را نسبت به نرخ سود اوراق مشاركت عدد بالایی می‌دانند و انتظار دارند یا نرخ بهره بانكی قدری افت كند یا P/E بازار تا 6 یا پایین‌تر افت كند تا بتوان از كمند وسوسه سودهای بدون ریسك بانكی رها شد. در این میان اجرای هدفمندی یارانه‌ها موضوع دیگری است که بازار را تحت تاثیر خود قرار داده است.
خواجه نصیر همچنین در رابطه با تاثیر اخبار مثبت راجع به پتروشیمی‌ها گفت: فضای عمومی بازار بی توجه به اخبار مثبت پیرامون پتروشیمی مثل نرخ 10 سنتی در مقابل نرخ 13 سنتی یا عطف بماسبق نشدن هزینه خوراك بوده است؛ بنابراین عكس‌العمل درستی نسبت به اخبار نمی‌دهد. وی افزود: از سوی دیگر مناسبات سیاسی و بین‌المللی در روند حركتی بورس تاثیر گذار بوده و بورس تهران تحت‌تاثیر عوامل اقتصادی و سیاسی حركت می‌كند. وی در رابطه با هدفمندی یارانه‌ها وتاثیر آن بر بورس گفت: هدفمندی یارانه‌ها به خودی خود تاثیر منفی بر روند بازار ندارد، اما در شرایط كنونی به میزان كمی این روند را تشدید كرده و شركت‌ها را نیز با مشكلاتی روبه‌رو كرده است.
خواجه نصیر با بیان اینكه افزایش‌های قابل توجه در سال 92 انتظار نمی‌رود، ادامه داد: شتاب حركتی سال 93 نسبت به 92 كمتر است، زیرا روی كار آمدن دولت جدید و اعلام سیاست‌های جدید از سمت دولت ابهاماتی را به وجود آورده كه این ابهامات نیز از دلایل این روند نزولی است. وی با بیان اینكه این روند مقطعی است، گفت: تطبیق بازار با سیاست‌های دولت كمی زمانبر است، اما پس از این مطابقت، بازار با ثبات خواهد شد و نوسانات از بین می‌روند. به عقیده خواجه نصیر دولت با سیاست‌های مشخصی در راستای حمایت از تولید قد م برمی دارد و پس از آنكه ساختار دولتی شفاف شود، بازار نیز روند متعادلی به خود خواهد گرفت.
افزایش قیمت سوخت و خوراک در بخش‌های پتروشیمی و پالایشگاهی، افزایش قیمت مازوت در بخش سیمان، افزایش قیمت گاز برای فولادی‌ها و افزایش بهای برق صنعتی از مهمترین مولفه‌های اثرگذار بر بازار محسوب می‌شوند. سهامداران در انتظار انتشار گزارش‌های مجامع هستند و این گزارش‌ها می‌تواند به بهبود بازار در نتیجه افزایش اقبال فعالان بازار منتهی شود.
در این میان شفافیت‌های لازم برای نرخ برخی حامل‌های انرژی همچنان اندك است و شركت‌های پتروشیمی و پالایشگاهی ازاین امر به شدت متاثر هستند. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که سخنان و تذكرات به دولت در خصوص تبدیل نرخ 13 سنتی خوراك به 10 سنتی از راهروهای مجلس به گوش می‌رسد كه ریزش شدید و صف فروش سهام در صنایع مرتبط با آنها نتیجه این چالش‌ها است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بازار سرمایه و فعالان آن در نهایت متاثر از بی توجهی بازار به اخبار سیاسی در حرکت است. کارشناسان معتقدند بازار در مقابل اخبار مثبت از خود واکنش نشان نمی‌دهد و این مساله باعث شده ظرفیت‌های بالقوه‌ای که بازار در اختیار داشت از بین بروند.
دكتر شاهین شایان‌آرانی، كارشناس بازار سرمایه در این میان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در کنار موضوعاتی همچون شفاف‌سازی در خصوص نرخ خوراك پتروشیمی‌ها از هدفمندی یارانه‌ها، نوسان‌گیری از بازارهای موازی با بورس همچون بازار بانک ها، ارز، سكه و مسكن و روند مذاكرات هسته‌ای به عنوان موضوعات موثر بر بازار یاد کرد. به گفته وی رشد سال قبل بازار، درحالی كه تولید ناخالص داخلی منفی بود و در ركود تورمی یك بازده 130 تا 140 درصدی نصیب سهامداران شد رشد غیر‌عادی بود.
شایان‌آرانی در خصوص هدفمندی یارانه‌ها و تاثیرات آن بر بازار سهام گفت: این اقدام تبعات تورمی دارد، اما در صورتی که دولت به كنترل تورم اهتمام ورزد می‌توان امیدوار بود كه اثرگذاری این روند بر شرایط بورس کاهش یابد.
به گفته وی در این شرایط برخی صنایع از افزایش تورم و برخی از كاهش آن در بازار سهام سود خواهند برد، چراکه در بازار سهام در كشور ما هم بانك‌ها و هم سایر صنایع حضور دارند و از این رو می‌توان از نتایج تاثیرات این اقدام چندان هم نگران نبود. وی در توضیح عامل نرخ سود نیز افزود: تغییرات در نرخ بهره بانكی می‌تواند به شدت بر بازار سهام تاثیر‌گذار باشد.
وی پیش از این نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با زیر سوال بردن اقدامات بانك مركزی در پایین نگه داشتن نرخ بهره اعلام کرد که این اقدام بخش زیادی از سپرده‌های بانكی را روانه بازار سهام كرده بود و همین موضوع در حال حاضر با افزایش دوباره نرخ در حال خروج از بازار است. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است افزایش بی‌ضابطه شاخص در سال قبل نتیجه این سیاست غلط بود و الان نیز نتیجه آن در بازار دیده می‌شود. به گفته شایان‌آرانی حال افزایش نرخ بهره بانكی توسط بانك مركزی اقدامی در جهت تعادل بخشی به نقدینگی است كه می‌تواند به یك نتیجه‌گیری بهتر در‌خصوص مولفه‌های واقعی بازار پایدار كمك كند، با این حال واکنش منفی بورس را به همراه داشته است.
برترین‌های بازار
در بازار دیروز صف فروش 801 هزار و 211 سهمی شبندر كه تا لحظات پایانی بازار همچنان تداوم داشت موجب شد تا بیش از 117 واحد، از شاخص بورس افت كند. همچنین به فروش رسیدن یك میلیون و 266 هزار و 260 سهم اخابر در رده بعدی تاثیر‌گذاری موجب شد تا 94 واحد دیگر نیز از شاخص كل كاسته شود.
دیروز صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز در مقابل خرید تنها 473 سهم خود شاهد صف فروش 14 هزار و 500 سهم بود كه 82 واحد دیگر از شاخص كل را نیز پایین آورد.
در ادامه نمادهای پارسان، تاپیكو، وتجارت، رمپنا، وبملت، وبانك، خودرو و فولاد به ترتیب از 59 واحد تا 22 واحد بر شاخص كل تاثیر منفی گذاشتند. در این میان تنها سرمایه‌گذاری غدیر بود كه با نزدیك به 31 واحد افزایش نقش مثبتی بر شاخص باقی گذارد كه البته در مقابل سایرین نتیجه چندان مطلوبی محسوب نمی‌شود.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.