دنیای اقتصاد / صنعت و بازار فولاد ایران در حالی قدم به سال جدید خواهد گذاشت كه در سال 92 با اتفاقات زیادی كه در عرصه سیاسی و اقتصادی كشور رخ داد، روزها و هفته‌های پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت.
در عرصه سیاسی كشور، انتخابات ریاست‌جمهوری و توافق هسته‌ای ژنو در صدر تمامی اتفاقات مهم این عرصه در سال جاری بود كه خود برخی نتایج مثبت اقتصادی را در همان ماه‌های اولیه روی كار آمدن دولت یازدهم دربرداشت. افزایش اعتماد و اطمینان عمومی به آینده فضای اقتصادی و سیاسی كشور، ثبات نسبی نرخ ارز و از سوی دیگر آغاز دوران انضباط سیستم بانكی و پرهیز از چاپ بی‌رویه و بی‌پشتوانه اسكناس توسط بانك مركزی از جمله نتایج مهم و مثبت اقتصادی پس از تغییر جریان سیاسی كشور بود كه البته اثرات واقعی و كلیدی آنها به خوبی فرصت ظهور و بروز در این سال را نیافت.
در ارتباط با صنعت فولاد نیز بنا به علل و عوامل گوناگونی تقاضای آهن‌آلات در این سال بسیار نازل بود؛ چراكه در خلال سه ماه اول سال به علت انتخابات، نه پروژه فولادبری تعریف شد و نه برای پروژه‌های قبلی اعتباری تخصیص یافت. در ماه‌های بعدی نیز دولت یازدهم بودجه پروژه‌های عمرانی را بر مبنای توانایی پرداخت خود سازمان داد، به همین علت مصرف انواع آهن‌الات به حداقل خود رسید. مضاف بر اینكه سیاست صبر و تردید خریداران برای مشاهده نشانه‌هایی از رونق بازار مصرف فولاد نیز، هرچند به نتیجه‌ای نرسید، اما موجب امتناع آنها از خریدهای انباری و احتیاطی در بیش از نیمی از سال 92 شد.
البته این موارد در حالی است كه سودآوری بالای بازار سهام نیز در طول این دوران، سرمایه‌های تجار و معامله‌گران فولاد را بیش از پیش به سمت این بازار كشاند، در نتیجه انبارهای فولاد از این جهت نیز تاحدود زیادی خالی شد. از نیمه بهمن ماه، اما با بازارسازی صورت گرفته در سطح بازار و انتظارات تورمی ایجاد شده در سطح جامعه به علت اجرای فاز دوم از هدفمندی یارانه‌ها و افت پی در پی بازار سهام، سرمایه‌ها سرانجام از بازار سهام به سمت بازارهای كالایی از جمله فولاد و فلزات پایه منتقل شد. به این ترتیب در حالی‌كه تقاضای واقعی در سطح بازار مشاهده نشد، اما تنها انتظارات تورمی ناشی از بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات فولادی باعث شد تا صدها هزار تن كالا خریداری و به سمت انبارها روانه شود. در این میان، روند نزولی قیمت‌ها در بازار فولاد نیز در طول سال 92 از بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز شد و در بهمن‌ماه سرانجام به كف خود رسید. هرچند در اواخر بهمن ماه به علت افزایش حجم خریدهای پایان سال و برخی بازارسازی‌های صورت گرفته در سطح بازار فولاد، قیمت‌ها روزانه به‌طور متوسط تا سقف 5 درصد رشد كرد و این روند تا هفته پایانی اسفند ماه ادامه یافت.
از طرف دیگر كارخانه‌های فولاد نیز كه در طول سال 92 به شدت با چالش تامین نقدینگی مورد نیاز خود روبه‌رو بودند در نیمه دوم سال سعی كردند سطح تولید را پایین بیاورند، حتی بعضی از كارخانه‌ها با 30 درصد ظرفیت تولید در این دوره به تولید فولاد پرداختند، اما به هر ترتیب بخشی از كاهش سطح تولید كارخانه‌های فعال با شروع تولید كارخانه‌های جدید جبران شد.
نكته دیگر در این میان اینكه با كاهش عرضه، كارخانه‌ها سیاست افزایش صادرات را در پیش گرفتند به طوری كه مطابق آمار گمرك در 10 ماهه اول سال 92 بیش از 1.3 میلیون تن (یك میلیون و سیصد هزار تن) انواع فولاد اعم از فولاد خام یا محصول ساخته شده صادر شده است. از سوی دیگر جمع واردات انواع آهن‌آلات در سال 91 نیز بالغ بر 6.355 میلیون تن بوده در حالی كه در سال 92 به 2.87 میلیون تن كاهش یافته است.
كل كالاهای فروش رفته در بورس كالا نیز در سال 91 به میزان 10.3 میلیون تن بوده كه در سال 92 به 7.92 میلیون تن رسیده است، در واقع طی این سال مجموعا در بخش عرضه فولاد اعم از واردات یا فروش در بورس كالا، 6 میلیون تن كالا نسبت به سال 91 كمتر عرضه شده است.
حال با تمامی این تفاسیر در شرایطی كه سال آینده اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، افزایش نرخ بهره مالكانه معادن و افزایش رقم مالیات بر ارزش افزوده از رقم 6 درصد فعلی به 8 درصد، قیمت تمام شده محصولات فولادی را افزایش خواهد داد، تولیدكنندگان و معامله‌گران بازار فولاد چشم امید به روزهای گرم و پررونق فولاد به كمك رونق و تحرك در صنایع پایین دست دارند تا از این طریق روزهای سرد و ساكت سال جاری را با بهبود روند معاملات و خریدهای مصرفی بهبود ببخشند.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.