در شرایطی که چندی پیش وزیر راه و شهرسازی از تهیه طرح مسکن اجتماعی با همکاری گروه‌های مختلفی از اقتصاددانان و متخصصان مسکن خبر داده بود این روزها اخباری درباره اجرایی نشدن این طرح تا یک سال و نیم دیگر به گوش می رسد.
به گزارش نامه نیوز، موضوع مسکن در سال های اخیر به یکی از مشکلات اصلی جامعه تبدیل شده است و مسئولان دولتی در سال های اخیر برای حل این مشکل طرح های مختلفی را اجرایی کرده اند اما این مشکل همچنان پابرجا است.
در سال های اخیر مسئولان دولتی با اجرای طرح مسکن مهر قصد مقابله با این مشکل را داشتند که آنچنان که باید نتوانستند به اهداف خود برسند و بسیاری از کارشناسان دلیل اصلی این موضوع را دور بودن این مسکن ها از امکانات رفاهی و شهرها عنوان کرده اند.
اما در کنار این موضوع شاهد افزایش مشکل مسکن در جامعه بوده ایم و این در شرایطی است که به واسطه افزایش قابل توجه قیمت ها در سال های اخیر قدرت خرید مسکن مردم به شدت کاهش یافته و مردم برای تامین نیازهای خود وارد بازار اجاره مسکن شده اند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم ایده ای جدید برای حل مشکل مسکن مطرح شد و عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از طرح مسکن مهر از جایگزین شدن طرح مسکن اجتماعی به جای مسکن مهر خبر داد.
این اظهار نظر وزیر راه و شهر حاشیه ها و البته نگرانی های فراوانی را ایجاد کرد و سرانجام آخوندی اعلام کرد که دولت پس از اتمام طرح های نیمه کاره مسکن مهر طرح مسکن اجتماعی را اجرا خواهد کرد و همین اظهارنظر بود که خیال افرادی که در طرح مسکن مهر ثبت نام کرده بودند را آسوده کرد.
اما برنامه ای که در ماه های اخیر با عنوان مسکن اجتماعی توسط وزارت راه و شهرسازی مطرح شده است به گفته محمد پژمان معاون وزیر راه و شهرسازی وزیر بدین صورت است که برای دهک های بالا تامین مسکن ضرورت ندارد اما شرایطی برای کیفی سازی و تولید واحدها با شرایط تسهیلاتی با سود بانکی فراهم می شود.
وی همچنین در تشریح ویژگی های طرح مسکن اجتماعی گفته است برای دهک های متوسط جامعه که ناتوان در تامین مسکن نیستند بلکه نیاز به کمک دارند هم برنامه ای ارائه می شود بدین صورت که تسهیلات در حد وسع آنها با سود معقول پرداخت می شود و با سیاست تولید انبوه مسکن نیازهای آنها در نظر گرفته خواهد شد.اما برای دهک های پایین دولت زمین رایگان و تسهیلات ارزان قیمت و سایر خدمات را در نظر خواهد گرفت که تفاوت های عمده ای با مسکن مهر دارد.
پژمان همچنین می گوید ما این واحدها را به صورت اجاره در اختیار متقاضیان قرار می دهیم، در حال حاضر هم مشغول بررسی تعداد و پراکندگی متقاضیان هستیم تا در یک برنامه پنج ساله سیاستگذاری ها را مشخص کنیم. البته تعداد واحدها و واگذاری آنها از سال ۹۳ شروع می شود.
تاریخچه مسکن اجتماعی
سابقه طرح مسکن اجتماعی در ایران به سال 70برمی‌گردد؛ زمانی که وزارت مسکن وقت مطالعه‌ای مبسوط روی این طرح انجام داد و در مقیاس‌کوچکی به‌صورت اجاره به‌شرط تملیک اجرا شد. ابعاد و اندازه طرحی که آن زمان ارائه شد، کامل و فراگیر نبود و مسائل مسکن روستایی و بافت فرسوده در آن درنظر گرفته نشده بود اما امروز معاونت امور مسکن و سازمان ملی زمین ماموریت دارد نسخه اجرایی این طرح را به وزیر راه و شهرسازی ارائه دهد.
آخوندی پیش از آن که وزیر راه و شهرسازی شود در گفت و گویی با تقسیم‌بندی بازار تقاضای مسکن به سه گروه «مسکن‌آزاد»، «مسکن‌حمایتی» و «مسکن‌اجتماعی» اعلام کرده بود: «گروه اول بدون نیاز به کوچک‌ترین حمایت مالی دولت قادرند از بازار آپارتمان‌های معمولی خرید کنند. گروه دوم اما نیازمند پرداخت تسهیلات بانکی و تخفیف در هزینه‌های زمین و ساخت‌وساز هستند و گروه سوم همان مخاطب اصلی طرح‌های 100درصد حمایتی دولت محسوب می‌شوند که جزو دهک‌های پایین قرار دارند، به طوری که اگر دولت حمایت نکند، امکان خانه‌دارشدن آنها وجود ندارد.»این گروه همان هایی هستند که امروز طرح مسکن اجتماعی برای آنها مطرح می شود، یعنی دهک ها یک، دو و در نهایت سه.
اما سابقه طرح مسکن اجتماعی در ایران به سال 70برمی‌گردد؛ زمانی که وزارت مسکن وقت مطالعه‌ای مبسوط روی این طرح انجام داد و در مقیاس‌کوچکی به‌صورت اجاره به‌شرط تملیک اجرا شد. ابعاد و اندازه طرحی که آن زمان ارائه شد، کامل و فراگیر نبود و مسائل مسکن روستایی و بافت فرسوده در آن درنظر گرفته نشده بود اما امروز معاونت امور مسکن و سازمان ملی زمین ماموریت دارد نسخه اجرایی این طرح را به وزیر راه و شهرسازی ارائه دهد.
تفاوت های مسکن مهر و اجتماعی
اما تفاوت این طرح با مسکن مهر از اینجا آغاز می شود که مسکن مهر دهک های بالاتر از سه را نیز شامل می شود و بحث مالکیت ارزان قیمت بر خلاف این طرح در آن مطرح نیست.بنابراین حتی آنچه که تحت عنوان اجاره به شرط تملیک چیزی حدود 20 سال پیش نیز در کشور اجرا شد، در واقع اجرای ناقصی از مسکن اجتماعی بود.
رییس سازمان ملی زمین و مسکن تفاوت این طرح را با مسکن مهر این گونه می گوید در مسکن مهر بجز وام مابقی هزینه ها را متقاضیان می دهند اما در مسکن اجتماعی این طور نیست، بلکه واحدها متناسب با وسع درآمد خانوار قیمت گذاری شود و حداکثر با ۴۰ درصد از سهم درآمد آنها امکان سکونت پیدا کنند.
اما در شرایطی که چندی پیش وزیر راه و شهرسازی از تهیه طرح مسکن اجتماعی با همکاری گروه‌های مختلفی از اقتصاددانان و متخصصان مسکن خبر داده بود این روزها اخباری درباره اجرایی نشدن این طرح تا یک سال و نیم دیگر به گوش می رسد.
آخوندی با تأکید بر اینکه مسکن مهر دست‌کم تا 18ماه آینده دولت را درگیر خود می‌کند، اجرای مسکن اجتماعی را همزمان با مسکن مهر غیرممکن دانسته و می‌گوید تمام منابع موجود صرف مسکن مهر خواهد شد و اصلا در این مدت منابعی برای اجرای مسکن اجتماعی در اختیار نخواهیم داشت.
وی معتقد است در مسکن اجتماعی قرار است برای دهک اول و دوم تأمین مسکن شود؛ هدفی که البته در مسکن مهر نیز دنبال می‌شد اما عملا آنچه در مسکن مهر اتفاق افتاد تأمین مسکن برای دهک‌های 3 و 4 بود که قدرت پس‌انداز کردن داشتند؛ چرا که اساسا اگر دهک اول توان پس‌انداز کردن و پرداخت اقساط را داشت نیاز به ورود دولت به موضوع تأمین مسکن آنها نبود. این هدف قرار است در مسکن اجتماعی کارشناسی‌تر و فقط برای اقشار ضعیف اجرایی شود.
به گفته آخوندی تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد بدون نیاز به داشتن پس‌اندازرا دولت برعهده خواهد داشت ولی دولت می‌تواند به مفهوم دولت ملی نباشد و این ماموریت به شهرداری‌ها، بنیاد مسکن و سازمان‌های مردم‌نهاد داده شود؛ طرحی که به گفته کمال اطهاری قرار بود پیش از مسکن مهر اجرایی شود.
مسکن اجتماعی به چه افرادی تعقل میگیرد؟
در این شرایط حسین عبده‌تبریزی، مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مسکن مهر براساس پول پرقدرت که آثار تورمی داشت تأمین مالی شد، می گوید با توجه به مشکلات اجتماعی این طرح، دولت یازدهم به هیچ وجه برنامه‌ای برای ادامه مسکن مهر ندارد.
به عقیده او قشری از جامعه اصلا نیازی به حمایت دولت برای تأمین مسکن ندارند اما یک گروه از افراد جامعه نمی‌توانند پس‌انداز مؤثری برای خانه‌دار شدن انجام دهند که برای این قشر که 16درصد خانوارها را تشکیل می‌دهند دولت منابع و زمین را در اختیار آنها قرار می‌دهد.عبده تبریزی درخصوص تعداد واحدهایی که قرار است در مسکن اجتماعی ساخته شود، می‌گوید: براساس طرح جامع مسکن سالانه 50هزار واحد در قالب طرح مسکن اجتماعی باید ساخته شود و زمین آن هم می‌تواند رایگان باشد.
در این شرایط اخیر وزیر راه و شهرسازی با بیان این که با خودم شرط کرده‌ام که به مردم دروغ نگویم. حتما ما اشتباه داریم و باید سعی کنیم که اشتباهات را اصلاح بکنیم و آنها را تکرار نکنیم. من با ذکراشتباه‌های مسکن مهرنمی‌خواهم زنده باد، مرده باد کنم. بلکه می‌خواهم دیگر این اشتباهات را تکرار نکنیم، گفته است در مسکن اجتماعی سعی می‌شود به معنی اصیل مسکن که به فرهنگ و هویت افراد مربوط می شود توجه شود، همچنین آسایش، آرامش و احساس امنیت که مهمترین نکته در مسکن است مورد توجه قرار می گیرد.
وزیر راه و شهرسازی همچنین می گوید مسکن اجتماعی جزئی از تامین اجتماعی است یعنی گروه مخاطبش کسانی هستند که امکان پس انداز و امکان بازپرداخت وام را ندارند بر عکس مسکن مهر که برای دهک های 3، 4 و 5 است که باید اقساط وام را بپردازند در حالی که برخی از مردم امکان باز پرداخت وامها را ندارند. همچنین طرح مسکن اجتماعی توسط نهادهای حمایتی، سازمان‌های مردم نهاد و شهرداری ها دنبال می‌شود.
وی همچنین تاکید کرده است یک لحظه هم پروژه مسکن مهر را زمین نمی‌گذاریم همچنین از لحاظ خدمات و منابع مالی پیگیر این طرح هستیم.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.