دنیای اقتصاد / با مقایسه روند یك ماه گذشته بورس اوراق بهادار تهران و همزمان با توجه به تغییرات قیمتی سكه نقدی و آتی، فرضیه اولیه قابل بررسی، معكوس بودن مسیر طی شده توسط این دو بازار است كه حكایت از احتمال ورود سرمایه‌ها به بازار سكه و طلا دارد. این در حالی است كه پس از روی كار آمدن دولت یازدهم، به تدریج شاهد كاهش سفته بازی در بازارهای ارز و سكه بودیم به طوری كه در كنار تشدید جو خوش‌بینی به آینده – در پی رویدادهای امیدواركننده بعضا دیپلماتیك - و آرامش ایجاد شده در این بازارها، به تدریج از قیمت سكه و دلار كاسته شد كه البته این مساله با تداوم روزهای ناخوشایند برای اونس طلا نیز همزمان بود؛ به این ترتیب بسیاری از ترس ریزش‌های شدیدتر، اقدام به فروش دلار و سكه خود و ورود به بازار سرمایه كردند تا جایی كه در ماه‌های گذشته شاهد درخشش و اوج‌گیری بورس اوراق بهادار در پی ورود سرمایه از بازار ارز و سكه به این بازار بودیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار سرمایه كشور در نقطه اوج آن (16 دی ماه) 135 درصد بازدهی را عاید سرمایه‌گذاران كرده، در حالی‌كه بازار سكه تا آن زمان 30 درصد افت قیمت را نسبت به ابتدای سال تجربه كرده است.
این مساله در كنار افت شدید حجم و ارزش معاملات در بازارهای نقدی و آتی سكه، افت شدید حجم قراردادهای معامله شده در بورس كالای ایران برای سكه طلا را نیز به همراه داشت كه نشان از دلسردی شدید معامله‌گران و كاهش چشمگیر جذابیت این بازار برای ادامه حضور داشت. با این فرض كه بازار آتی را به دلیل همخوانی قابل توجهی كه در 6 ماه گذشته از منظر قیمتی با بازار نقدی داشته به عنوان معیار فرض كنیم باید گفت این خط و ربط در بازار نقدی سكه نیز قابل قبول است. در این میان وجود چند عامل به تشدید ركود معاملات آتی سكه و درخشش هرچه بیشتر بورس اوراق بهادار و اوج‌گیری شاخص این بورس دامن زد؛ تا جایی كه در آن زمان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز طی سخنانی ورود حجم عظیمی از سرمایه‌های خارج شده از ارز و سكه به بورس سهام را تایید كرد.
در همین حال از نیمه امسال به بعد، از یك سو پیش‌بینی‌ها از روند آینده بهای دلار در بازار آزاد، اغلب به نوسانات اندك این ارز مهم در محدوده 2940 تا 2970 ختم می‌شد و انتظاری برای صعود چشمگیر این ارز وجود نداشت و از سوی دیگر اونس طلا روزهای تاریكی را كه در سال 2013 و با افت 28 درصدی قیمت در این سال پشت سر گذاسته بود، به ماه‌های پایانی 2013 هم تعمیم داد. در چنین شرایطی بانك مركزی آمریكا از بهبود شرایط و شاخص‌های مهم اقتصادی در آمریكا به این نتیجه رسیده بود تا از میزان خرید ماهانه اوراق خزانه داری بكاهد. در نتیجه بسیاری از پیش‌بینی‌ها برای آینده طلای جهانی نیز امیدواركننده نبود و این مساله هرچه بیشتر به ماندگاری سرمایه‌گذاران و ورود سرمایه‌های جدیدتر به بورس اوراق بهادار دامن زد.
اما در یك ماه اخیر رویدادهایی به وقوع پیوست كه این روند را معكوس كرد. برخی از عواملی كه رونق را از بازار سكه گرفته بود، دوباره به نفع سكه تغییر كرده است؛ از جمله اینكه پیش بینی و نظرسنجی‌ها از روند آینده طلا در بازارهای بین المللی، به نفع این فلز تغییر كرده است. این عوامل به صورت زیر قابل بررسی است:
1) اونس طلا به نفع قیمت سكه و طلا در بازار داخل: جانت یلن در شرایطی جایگزین بن برنانكه، رئیس پیشین فدرال رزرو آمریكا شده كه به سیاست‌های تسهیل مقداری به عنوان ناجی فعلی اقتصاد آمریكا معتقد است، بنابراین انتظار می‌رفت وی با وعده تداوم این سیاست روی كار بیاید، كمااینكه این اتفاق هم افتاد و یلن در جایگاه رئیس جدید مهم‌ترین بانك مركزی دنیا، در سخنرانی تاریخی خود در 12 فوریه امسال (23 بهمن) بر ادامه اجرای سیاست‌های محرك پولی تا بهبود وضعیت بازار كار و اشتغال و حمایت از رشد و رونق اقتصادی، تاكید كرد و باعث شد تا قیمت طلا با رشد چشمگیری روبه‌رو شده و ركورد یك ماه گذشته را بشكند.
به این ترتیب یكی از عوامل مهمی كه به تشدید ركود در بازارهای داخلی سكه دامن زده بود، از میان برداشته شد تا در یك هفته اخیر با افزایش قیمت سكه به تبع رشد طلای جهانی معامله‌گران طرد شده سكه‌های نقدی و آتی به این بازارها بازگردند. با مقایسه دو نمودار تغییرات قیمتی سكه در بازار نقدی و روند تغییرات شاخص بورس تهران در یك ماه گذشته می‌توان گفت مسیری كه این دو بازار پیموده اند، در خلاف جهت هم بوده است.
2) بورس در مسیر كاهشی: از سوی دیگر ارزش معاملات بورس تهران در این مدت از حدود 400 هزار میلیارد تومان به 70 هزار میلیارد تومان در روز گذشته رسیده، به عبارت دیگر افت 82.5 درصدی را ثبت كرده در حالی كه در همین مدت ارزش معاملات آتی سكه در بورس كالای ایران، 129 درصد رشد داشته است. البته از آنجا كه نماد شركت‌های پتروشیمی مدتی است به دلیل لزوم بررسی نرخ خوراك 15 سنتی مسدود است و مقدار قابل توجهی سرمایه در این نمادها قفل شده، بنابراین باید كمی از شدت این تحلیل بكاهیم، اما استنباط كلی این است كه برآیند بازارهای سهام و آتی سكه بورس كالا در یك ماه اخیر، خلاف جهت هم بوده است.
نكته دارای اهمیت این است كه با روندی كه بورس اوراق بهادار طی می‌كند و امیدی كه به بازارهای طلایی بازگشته، این بازارها در كنار بازار دلار، پتانسیل و توانایی جذب سرمایه‌های خروجی از سهام را دارا هستند، چراكه بازارهایی مثل مسكن علاوه‌بر اینكه در ركود به سر می‌برند، توانایی جذب سرمایه‌های خرد را ندارند و از سوی دیگر سرمایه‌گذاری در مسكن به صورت بلندمدت صورت می‌گیرد و معمولا قادر به جذب سرمایه كسانی كه به دنبال سودهای كوتاه مدت هستند نیست.
3) اوراق مشاركت عامل منفی شدن سكه: در این میان اما اقدام اخیر بانك مركزی در انتشار اوراق مشاركت شش ماهه با سود جذاب 23 درصد (كه برخی آن را مهم‌ترین اتفاق پولی امسال می‌دانند) هم مساله‌ای است كه به اعتقاد برخی كارشناسان اقتصادی می‌تواند به خروج سرمایه‌ها از بورس اوراق منجر شود، هرچند برخی مخالفان این نظریه این میزان سود را برای سهامداران جذاب نمی‌دانند، اما اوراق مشاركت شاید بتواند در چنین شرایطی رقیب بازارهای ارز و سكه كه در ابتدای جان گرفتن در بازار هستند تلقی شود. از سوی دیگر اگر مردم اقدام به خروج سرمایه‌های خود از بانك‌ها برای خرید این اوراق كنند، نرخ سود سپرده كوتاه مدت می‌تواند در بازاری رقابتی افزایش پیدا كند، این سیگنالی برای بازارهای پولی محسوب می‌شود كه برخی آن را اولین سیگنال سیاست انقباضی بانك مركزی می‌دانند.
اگر این اوراق موفق به جذب نقدینگی سرگردان و همچنین نقدینگی حاصل از خروج سرمایه‌ها از بازار ارز و سكه شوند، بنابراین این احتمال وجود دارد كه تغییرات قیمتی سكه و طلا حداقل تا شش ماه آینده چندان پایدار نباشد و همچنین نتواند مبنای پیش‌بینی‌های بعدی واقع شود.
در جمع بندی این موضوع باید گفت بازار سرمایه و سكه در دو جهت مخالف هم قرار دارند؛ لااقل فعلا در این شرایط است. تلاش فعالان بازار سرمایه برای بازگرداندن اعتماد به این بازار می‌تواند موفقیت‌هایی را در پی داشته باشد، اما این تحلیل به بررسی آمادگی بازار سكه برای جذب سرمایه‌ها پرداخته و این هشدار را به مسوولان می‌دهد كه شرایط نقدینگی كشور به حدی اضطراری است كه در صورت عدم تدبیر در بازار سرمایه و انحراف منابع از بورس ممكن است چالشی جدی از ابعاد روانی و واقعی در بازار ایجاد كند كه این مساله به نفع اقتصاد كشور نیست.
بازار آتی سكه در یك نگاه
همه چیز دست به دست هم داد تا طی یكی دو هفته گذشته شاهد درخشش طلا در بازارهای جهانی باشیم و به این‌گونه جذابیت از دست رفته این فلز گرانبها، دوباره بازگشته و سرمایه‌گذاران ناامید را به بازار طلا بازگرداند. به این ترتیب اونس طلا به عنوان بازیگر اصلی بازارهای طلایی در هفته گذشته، طلا و سكه داخلی را با خود همراه كرد تا شاهد افزایش بهای سكه نقدی تا بیش از 930 هزار تومان در روز گذشته باشیم. سررسیدهای بازار آتی هم به تبع سكه نقدی در مسیر افزایشی قرار گرفتند به گونه‌ای كه روز گذشته بالاخره دورترین سررسید این بازار بالای یك میلیون تومان معامله شد و سررسید بهمن هم تلاش كرد تا پس از مدت ها، بالای قیمت نقدی دادوستد شود.
از سوی دیگر، حجم فعلی معاملات آتی سكه به نسبت یك ماه گذشته، رشد نزدیك به 200 درصدی را نشان می‌دهد. در همین حال سكه تمام بهار آزادی طرح جدید روز گذشته در مقایسه با شنبه پیش از آن (19 بهمن) بیش از 50 هزار تومان افزایش قیمت داشت. بهای دلار، اما در طول این مدت
افت و خیز نسبتا زیادی را البته در دامنه محدود تجربه كرد؛ با این حال توجه سكه‌های نقدی و آتی بیشتر به تحركات اونس طلا بود.
رویداد دیگری كه در ابتدای هفته گذشته شاهد بودیم، پنج سررسیده شدن آتی سكه بود. نكته مهم اینجا است كه سررسیدهای یك ماهه به تدریج از این بازار فاصله می‌گیرند و در اول فروردین 93، معامله‌گر آتی می‌تواند سكه آخر آبان این بازار را معامله كند، به این ترتیب، پوشش ریسك در گذر زمان كه وظیفه اصلی این بازار است به آتی بازگردانده می‌شود و می‌تواند بر جذابیت آن بیفزاید. طی هفته گذشته همچنین مقاومت 1285 دلاری طلا شكسته شد. این مساله موجب شد تا تحلیل تكنیكالیست‌های طلا بر این اصل استوار شود كه در صورتی كه طلا بتواند قیمت 1285 دلاری را حفظ كند، به زودی به سوی 1300 دلار در هر اونس نیز اوج بگیرد و پس از ماه‌ها بار دیگر وارد كانال 1300 دلاری شود. در نهایت این اتفاق هم افتاد و روز پنج‌شنبه هفته گذشته طلا تا 1302 دلار بالا رفت و روز جمعه هم بهای این فلز تا 1320 دلار صعود كرد، اما در نهایت در رقم 1318 دلار ثابت شد تا باعث شود روز شنبه قیمت سكه در بازار نقدی تا حوالی عصر، 26 هزار تومان افزایش پیدا كند و آتی سكه هم قیمت سررسیدهای خود را بین 20 تا 50 هزار تومان (بین 2 تا 5 درصد) بالا ببرد. به گفته تحلیلگران تكنیكال، حالا كه طلا موفق به شكست سطح مقاومتی 1305 دلار شده، مقصد بعدی 1365 دلار خواهد بود كه در این صورت می‌توان برای طولانی مدت، روند كاهشی طلا را تمام شده دانست.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.