دنیای اقتصاد / اختلاف آماری وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت موضوع کهنه‌ای است که تنها به «گندم» ختم نمی‌شود. «برنج» هم محصول دیگری است که در مورد نیاز به واردات آن از منظر وزارت جهاد کشاورزی به عنوان تولیدکننده و وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان تامین‌کننده این کالای پرمصرف، ارقام متفاوتی بیان شده است. در حالی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیاز به واردات برنج را یک میلیون و 200هزار تن در سال اعلام می‌کند که وزارت جهاد کشاورزی، انجمن برنج و موسسه تحقیقات برنج معتقدند نیاز به واردات کشور حدود 600هزار تن است، اما نکته قابل توجه اینجا است که حتی اگر رقم اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت صحیح باشد، در 9 ماه ابتدای سال جاری، حدود یک میلیون و 500هزار تن برنج از خارج از کشور وارد شده است.
دبیر انجمن برنج ایران معتقد است افسار واردات برنج از دست متولیان آن خارج شده است، تا جایی که برخی واردکنندگان حتی با دلار 1226 تومانی هم اقدام به واردات برنج می‌کنند. جمیل علیزاده شائق در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، در این باره توضیح می‌دهد: واردکنندگان بهترین برنج خارجی را به قیمت 300 تا 400 دلار به ازای هر تن خریداری می‌کنند که اگر با دلار 3هزار تومانی آزاد هم محاسبه کنیم، قیمت هر کیلوگرم آن 1200 تومان می‌شود، اما همین برنج در بازار به قیمت بیش از 5هزار تومان به فروش می‌رسد. این به معنای آن است که واردات برنج سود خالص است و برای واردکننده بسیار به صرفه است. به همین دلیل هم هست که میزان واردات از نیاز کشور بیشتر است.
وی افزود: بهتر است وزارت صنعت، معدن و تجارت در گام نخست كنترل واردات برنج را در دست بگیرد، بعد ببیند چقدر واردات برنج مورد نیاز کشور است؛ یعنی در مرحله اول باید مطمئن بود که واردات زیر نظر یک نهاد و یک سازمان انجام می‌شود، بعد درباره اختلاف رقم مورد نیاز برای واردات با وزارت جهاد کشاورزی به توافق رسید.
علیزاده شائق معتقد است رقم دقیقی برای تعرفه برنج وجود ندارد و زمانی که تعرفه با توجه به فصل برداشت باید بالا باشد، صفردرصد اعلام شده و وقتی که برداشت تمام شده و کشور نیاز به برنج دارد و تعرفه باید صفر باشد، رقم بالایی اعلام شده است. وی در این باره می‌گوید: هر کسی در وزارت صنعت، معدن و تجارت هر رقمی را برای تعرفه برنج اعلام کند نادرست است. تعرفه برنج بسته به اینکه چه کسی و چه نهادی واردکننده آن است، متفاوت است و خیلی جاها هم تعرفه‌هایی که مصوب است، لحاظ نشده؛ به طوری که به جرات می‌توان گفت 80 درصد واردکنندگان از پرداخت تعرفه معاف هستند. این در حالی است که دلار دریافتی برای واردات برنج هم با توجه به اینکه چه کسی مجوز واردات دارد، متفاوت است، به طوری که عده‌ای دلار 1226 تومانی هم برای واردات برنج دریافت می‌کنند.
نیاز واقعی کشور به برنج
بر اساس اعلام انجمن برنج ایران، تولید امسال بیش از 2 میلیون و 250هزار تن بوده است. این در حالی است که سطح کشت دوم برنج امسال نسبت به سال گذشته بیشتر شده و برنج‌های رتون (برنج‌های برداشت دوباره بدون نیاز به کاشت) نیز نسبت به سال گذشته بیشتر برداشت شده‌اند، به طوری که در مازندران 90هزار تن از این دو نوع برنج و در گیلان کمی کمتر از این رقم برداشت مجدد صورت گرفته است.
دبیر انجمن برنج در این باره توضیح می‌دهد: در حال حاضر نیاز کشور به برنج پیچیده شده است، به طوری که وزارت جهاد کشاورزی، انجمن برنج و موسسه تحقیقات برنج سرانه مصرف برنج را 36 تا 37 کیلوگرم اعلام کرده‌اند و وزارت صنعت، معدن و تجارت سرانه مصرف برنج را 46 کیلوگرم اعلام کرده است. اختلاف میان این دو عدد حدود 10کیلوگرم است که بر این اساس نیاز کشور بین 2 میلیون و 850 هزار تن تا 3 میلیون و 450 هزار تن متفاوت است.
وی افزود: ما معتقدیم باید نهادی وجود داشته باشد تا مصرف سرانه واقعی را مشخص کند. چون اگر رقم گروه اول برای مصرف صحیح باشد، هر سال 600هزار تن برنج حیف و میل می‌شود.
موضوع آلودگی‌های برنج ادامه دارد
موضوع جلسه اخیر کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران نیز به برنج اختصاص داشت تا برای واردات این کالا برنامه مشخصی تدوین شود و تولیدکنندگان برنج متضرر نشوند. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی صحیح در مورد واردات یادآور شد: ابتدا باید نیاز کشور به واردات مشخص شود و سپس برای همان مقدار نیاز و آن هم خارج از فصل تولید و عرضه برنج داخلی مجوز واردات صادر شود. به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، شاهرخ ظهیری گفت: مساله اعلام آلوده بودن چند رقم برنج ایرانی و تکذیب آن باعث شد دوباره مساله برنج بر سر زبان‌ها بیفتد و برنجکاران و تشکل‌های تولید این محصول نسبت به این مساله اعتراض کنند. از طرفی واردات این کالا بسیار بالا است و طبق آمار گمرک در 9 ماهه اول سال جاری بیش از یک میلیون و 500هزار تن برنج به ارزش بیش از یک میلیارد و 700میلیون دلار وارد کشور شده است. در این نشست همچنین جمیل علیزاده شائق گفت: هیچ‌کس به سخن ما در مورد واردات برنج گوش نمی‌دهد. چند سال قبل مدیرکل استاندارد تهران اولین فردی بود که اعلام کرد برنج‌های وارداتی از هند آلوده است. وزیر بهداشت وقت هم ظرف مدت 24 ساعت اعلام کرد برنج‌ها آلوده نیستند، گرچه مشخص بود هیچ آزمایشی صورت نگرفته است. بعد از آن هم که مجبور شدند آلوده بودن برنج‌ها را که خود هندی‌ها هم اعلام کرده بودند بپذیرند، 13 رقم برنج را آلوده اعلام کردند که اصلا در بازار وجود نداشت.
دبیر انجمن برنج ایران با اعلام اینکه برنج‌های آلوده مورد نظر وزارت بهداشت ایرانی نبوده اما در کیسه و با آرم برنج ایرانی بوده‌اند، از نهادهای مسوول خواست در این موارد از کارشناسان برنج برای تشخیص نوع و رقم برنج استفاده کنند تا چنین اشتباهاتی رخ ندهد. دبیر انجمن برنج ایران همچنین از تشکیل کمیسیونی مشترک با همکاری وزارت بهداشت و وزارت صنعت، معدن و تجارت با تشکل‌های بخش خصوصی خبر داد که در نظر دارد زمان و میزان واردات برنج و حتی مبادی وارداتی آن را نیز مشخص کند تا از واردات برنج‌های آلوده جلوگیری شود. به گفته علیزاده شائق، قرار است برنج‌های وارداتی شناسه‌دار شوند تا مشخص شود اگر برنجی آلوده است، دقیقا از کدام کشور و چه منطقه‌ای وارد شده است.
برنج‌های بازار تهران مخلوط است
در این جلسه همچنین احمد اشراقی دیگر عضو انجمن برنج ایران نیز در سخنان خود بر آلوده نبودن برنج‌های ایرانی تاکید و اعلام کرد: 80 درصد برنج‌های ایرانی موجود در بازار تهران مخلوطی از چند رقم برنج هستند و نمونه‌های خوبی برای آزمایش نیستند.
اشراقی گفت: برای آزمایش دقیق باید در مزرعه و کارخانه برنج را آزمایش کرد تا تشخیص رقم برنج و محل تولید آن ممکن باشد، اما برنج‌های موجود در بازار تهران اغلب مخلوط شده هستند و نمی‌توانند نمونه قابل اتکایی برای آزمایش باشند.
این عضو انجمن برنج با اشاره به نرخ بالای بیماری سرطان در استان‌های شمالی کشور بیان کرد: علت این مساله را باقی‌مانده سموم و کود شیمیایی در محصولات کشاورزی و آلودگی محیطی اعلام می‌کنند، اما ما مطمئن هستیم که آلاینده‌ها در برنج داخلی از حد مجاز فراتر نرفته است.
دست‌های پشت پرده برنج‌های آلوده
اما موضوع آلودگی‌های برنج تا جایی ادامه یافت که عزت‌الله یوسفیان ملا، نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس در گفت‌وگو با «خانه ملت»، گفت: چنانچه اظهارنظر معاون سازمان ملی استاندارد در خصوص آلودگی برنج‌های ایرانی صحت داشته باشد، به طور حتم این دولت است که باید پاسخگوی تمام این اتفاقات در کشور باشد؛ چرا که زمین و آب به صورت طبیعی در اختیار کشاورزان قرار گرفته است، پس نمی‌تواند آلودگی در زمین و آب بخش کشاورزی وجود داشته باشد. بنابراین احتمال آلودگی برنج‌های ایرانی مربوط به نهاده‌های کشاورزی وارداتی است.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه تا به امروز سازمان استاندارد کشور در خصوص برنج‌های آلوده ایرانی اسنادی متقنی ارائه نداده، تصریح کرد: من یقین دارم بحث آلودگی برنج‌های ایرانی صحت ندارد و این شایعات تنها برای فریب افکار عمومی در خصوص مصرف برنج خارجی و کسب سودهای کلان صورت می‌گیرد.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.