مدیرعامل ایران خودرو خبر داد / تولید محصولی مشترک با یک خودروساز اروپایی

 دنیای اقتصاد / در روزهایی که خودروسازی کشور حال ناخوشی دارد، مدیرعامل ایران خودرو از رشد تولید می‌گوید؛ رشدی که بدون تحقق وعده‌های دولت عملی شده است.

هاشم یکه‌زارع که حالا وارد سومین ماه حضورش در کیلومتر 14 جاده مخصوص شده، می‌گوید تولید روزانه ایران خودرو طی دو ماه ابتدایی پاییز و در مقایسه با تابستان، بیش از 500 دستگاه رشد کرده و این شرکت می‌خواهد در سال آینده 550 هزار دستگاه محصول را به تولید برساند.

او همچنین از فروش احتمالی سایت‌های داخلی و خارجی ایران خودرو به همراه برخی زیرمجموعه‌های این شرکت خبر می‌دهد و احداث سایت‌ها را بی‌برنامه و ناشی از دلایل غیرصنعتی می‌داند.

به گفته مدیرعامل ایران خودرو، این شرکت دیگر در هیچ شهرستانی سایت تولیدی احداث نخواهد کرد و دلیلی ندارد در کشوری اقدام به زدن سایت کند که هیچ خودروساز بزرگی در آن به چشم نمی‌آید.

یکه زارع در بخشی دیگر از گفت‌و‌گوی خود، به احتمال امضای قرارداد تولید محصولی مشترک با یکی از خودروسازان اروپایی، خبر داده و عنوان می‌کند که مذاکرات 30 درصد پیشرفت داشته است. وی این را هم می‌گوید که قرارداد موردنظر، طی سال جاری به امضا خواهد رسید.     

منظورم توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 است.

 این توافق در بهبود اوضاع صنعت خودرو هم نقش خواهد داشت؟

به نظرم مهم این است که از این شرایط خوب، برای آینده استفاده کنیم. به عبارت بهتر، باید به سمتی برویم که اگر مثلا دو سال دیگر به هر دلیلی در شرایط سخت قرار گرفتیم، بتوانیم گلیم خود را از آب بیرون بکشیم.

به هر حال باید در شرایط سخت، خودمان را نشان بدهیم. من به ایران خودرو نیامدم تا اوضاع تولید را به وضع دو سال پیش بازگردانم، بلکه می‌خواهم «خودروساز» شویم.

حالا در آن حد که نه؛ اما باید آنقدر «بزرگ» شویم که که اگر روزی دوباره در شرایط سخت قرار گرفتیم، ما نباشیم و یک سمند، بلکه 10 برند دیگر هم داشته باشیم.   

در حال حاضر اوضاع تولید ایران خودرو چگونه است؟ با شرایط فعلی امیدی دارید که به اهداف بلندتان برسید؟

در دو ماه گذشته با رشد تولید روبه‌رو بوده‌ایم، به نحوی که تیراژمان از 1000 دستگاه در روز طی ماه‌های قبل از پاییز، به یک هزار و 530 دستگاه در مهر و آبان رسیده است. در خود مهر و آبان هم نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 23 درصد رشد تولید داشته‌ایم. این «رشد» البته دلایلی دارد. اول اینکه سعی کردیم نیروهای قبلی را به سیستم تولید و تامین ایران خودرو بازگردانیم و از تجربه‌شان استفاده کنیم.

منظورتان از «نیروهای قبلی»، مدیران ارشد پیشین ایران خودرو است؟

نه؛ بیشتر سعی کردیم مدیرانی را که در عرصه تولید و تامین بودند و از مجموعه کنار گذاشته شدند، برگردانیم. درواقع آنها که برگشتند، ساپکویی بودند. اما به جز این، ایجاد شور و شوق و انگیزه در پرسنل نیز دلیل دیگری برای افزایش تولید بود.

نه؛ ولی همین که هر کس را سر جای خودش گذاشتیم، باعث ایجاد انگیزه شد؛ به خصوص در بخش تامین قطعات. تا یادم نرفته، از قطعه سازان هم تشکر کنم که همکاری خوبی با ما داشتند و اتفاقا تعامل آنها با ایران خودرو، یکی دیگر از دلایل رشد تیراژ به شمار می‌رود.

آخر وقتی پول قطعه سازان را به موقع نمی‌دهید، طبعا تعاملی هم در کار نخواهد بود.

این دیگر هنر مدیریت است. ما به قطعه‌سازان گفتیم که همه از یک خانواده‌ایم و از این پس نیز ملاک پرداخت مطالبات، شایسته سالاری خواهد بود؛ از همین رو آنها هم انگیزه پیدا کرده و در حال حاضر نیز تعامل بیشتری با ایران‌خودرو دارند.

این «شایسته‌سالاری» که می‌گویید، دقیقا یعنی چه؟

یعنی هر قطعه‌سازی که قطعات بهتری را تحویل بدهد و در ضمن، خط تولیدمان را با ندادن قطعه، نخواباند، در اولویت پرداخت مطالبات است.

پس یک جورهایی هر قطعه‌سازی بیشتر با ایران خودرو راه بیاید، زودتر به پولش می‌رسد...

بحث راه آمدن نیست؛ ارسال قطعات باکیفیت و تداوم تامین قطعه، جزو وظایف آنها است، منتهی ما هدفمان این است که عدالت را در بین قطعه سازان برقرار کنیم. با این کار، آنها انگیزه بیشتری پیدا خواهند کرد، چون می‌دانند عدالت در موردشان حکم می‌کند. مثلا یکی از برنامه‌های ما این است که از این پس برای تولید هر قطعه‌ای، حداقل دو و حداکثر سه سورس (تامین‌کننده) در نظر بگیریم، نه مثل حالا که برخی قطعات چندین سورس دارند. البته قرار نیست به یکباره سورس‌های قطعه‌سازی را کم کنیم و این کار باید به صورت تدریجی انجام شود، چون به هر حال قطعه سازان هم سرمایه‌گذاری کرده‌اند و نباید متحمل ضرر شوند.

خیر؛ ما حدود یک هزار و 200 میلیارد تومان به قطعه‌سازان بدهکاریم. البته بخش زیادی از این بدهی، بدهی جاری است و طبیعی به نظر می‌رسد.

دلایلی که برای رشد تولید عنوان کردید، بیشتر روانی بودند؛ می‌خواهم بدانم آیا در این دو ماه پولی هم وارد سیستم مالی‌تان شد؟

اتفاقا دلیل مهم دیگری که مسبب رشد تولید شد، همین آمدن پول به سیستم بود؛ منتها این پول را مشتریان به ما تزریق کردند. در واقع چون تولید بالا رفت، توانستیم خودروهای بیشتری را نیز تحویل مردم بدهیم و در پی آن، نقدینگی به شرکت تزریق شد و با پرداخت بخشی از پول قطعه‌سازان، تولید دوباره رشد کرد. بدون شک، قطعه‌سازان باید سرپا و زنده باشند تا ما بتوانیم از آنها انتظار تامین قطعات باکیفیت‌تر را نیز داشته باشیم. در حال حاضر اوضاع تولید خوب شده و ما حتی شیفت‌های پنج‌شنبه را نیز دوباره برپا کرده‌ایم، به نحوی که تولید در 6 ماه دوم امسال و در مقایسه با 6 ماه نخست، حداقل 75 درصد رشد خواهد کرد. برای سال بعد هم در نظر داریم 550 هزار دستگاه خودرو را به تولید برسانیم. خودروسازی ایران در حال حاضر ظرفیت تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو را دارد که البته قطعا تا دو، سه سال آینده به این حجم تولید نخواهیم رسید. به نظرم اگر ایران‌خودرو بتواند تولید خود را به 1800 دستگاه در روز برساند (حالا کمی بیشتر یا کمتر)، شرایطش به حالت طبیعی باز خواهد گشت.   

به غیر از پول خودروهای تحویلی، نقدینگی دیگری به ایران خودرو تزریق نشد؟

اگر منظورتان وام و تسهیلات بانکی یا پولی چشمگیر است، نه.

برای خیلی از مردم سوال است که سرانجام رابطه ایران خودرو با دو شرکت فرانسوی رنو و پژو چه خواهد شد. آیا برنامه‌ای برای همکاری دوباره با اینها دارید؟

ما دوست داریم با همه خودروسازان بزرگ دنیا کار بکنیم، منتها نه با شکل و شمایل قبل.«ایران» بازار خودرو بزرگی دارد و خارجی‌ها اگر می‌خواهند از این فرصت استفاده ببرند، باید کمک کنند تا ما خودروساز شویم. آنها همچنین باید ما را در سیستم طراحی پلت‌فرم خود بگنجانند و کاری کنند تا در زنجیره صادراتی‌شان قرار بگیریم. ممکن است الان بگویید تحریم هستیم؛ اما به نظر من تنها 30 درصد از مشکلات صنعت خودرو به تحریم مربوط می‌شود و 70 درصد دیگر را نوع مدیریت و همچنین تحریم‌های داخلی تشکیل می‌دهد. یک زمان هست که شما منابع محدودی در اختیار داری، اما با استفاده از تجربه افراد کارآمد، بهترین بهره را از این منابع می‌بری و گاهی هم عکس قضیه برقرار است.

الان با توجه به تعلیق فعالیت‌های رنو در ایران، اوضاع تولید تندر90 به چه شکل است؟ اصلا تولیدی دارید؟

طبعا افت تولید داشته‌ایم، منتها دلیلش فقط تعلیق فعالیت‌های رنو نبود، بلکه رشد هزینه‌های تولید به خصوص افزایش نرخ ارز نیز تاثیر زیادی بر کاهش تولید تندر90 داشت. ما کلا در تولید خودروهای ارزبر با مشکل مواجه هستیم و هم‌اکنون سوزوکی گرندویتارا هم شرایطی مانند تندر90 دارد.

ما در آبان سال قبل، فقط هشت دستگاه پژو 206 را تولید کردیم اما آبان امسال تیراژ آن را به دو هزار و 800 دستگاه رساندیم.

با توجه به اینکه پژو ارتباط خود را با ایران‌خودرو قطع کرده، قطعات 206 را از کجا می‌آورید؟ چینی نیستند؟

نباید بگوییم قطعه چینی و غیر چینی، بلکه  بهتر است بگوییم قطعه کیفی و غیر کیفی. الان خودروسازان بزرگ دنیا در چین فعالیت دارند، بنابراین قطعات با کیفیت نیز در این کشور پیدا می شود، حالا اینکه کسی به دنبال قطعات کم کیفیت می‌رود، بحث دیگری است. اینجا وظیفه ما خودروسازان است که با یک سیستم نظارتی قوی، اجازه ندهیم قطعات بی‌کیفیت وارد خط تولیدمان بشود.

بهمن یا اسفند امسال تولید آزمایشی دنا را شروع می‌کنیم و تابستان سال بعد (احتمالا تیر ماه)، نیز آن را به بازار عرضه خواهیم کرد.

ولی من فکر می‌کنم با توجه به رشد هزینه‌های تولید، قیمت دنا قطعا بالای 40‌میلیون تومان خواهد بود.

اگر این پیش‌بینی شما درست از آب دربیاید، اصلا عجیب نیست.

هفته آینده قرار است همایش بین‌المللی صنعت خودرو برگزار شود و همزمان گفته شده که برخی شرکت‌های خارجی میهمان همایش، به‌دنبال خرید سهام خودروسازان کشور هستند. مثلا گفته شده که آمریکایی‌ها سهام ایران خودرو را می‌خواهند؛ شما این موضوع را تایید می‌کنید؟

اصلا بحث تایید و تکذیب نیست؛ شرکت‌های خارجی برای خرید سهام خودروسازان ایرانی باید انگیزه داشته باشند و احساس امنیت کنند. آنها باید مطمئن شوند سرمایه‌گذاری شان در خودروسازی و بازار ایران جواب می‌دهد و اگر به این اطمینان برسند، چراکه نه؟ قطعا سهام صنعت خودرو ما را خواهند خرید. مگر الان در ترکیه و چین، سهام نخریده‌اند؟ خب ایران هم با این بازار بزرگش چیزی از امثال چین و ترکیه کم ندارد.

در مورد همایش هم که گفتید، خبر دارم که مقامات بلندپایه خودروسازان و قطعه‌سازان بزرگ دنیا در آن حضور خواهند یافت و حالا هم که ایران و غرب به توافق بر سر مساله هسته‌ای رسیده اند، مطمئن باشید خیلی‌ها از همان دیروز، پاسپورت به دست به دنبال گرفتن ویزای ایران رفته‌اند.

به این زودی بعید است، اما در آینده و با بهتر شدن اوضاع، حتما راهی ایران خواهند شد.

حالا گذشته از همایش، هم اکنون با شرکت خاصی تفاهم‌نامه یا قراردادی برای همکاری‌های مشترک امضا نکرده یا در دست امضا ندارید؟

فعلا نمی‌توانم نامش را ببرم، فقط در این حد بدانید که اروپایی است.

اروپا این همه کشور دارد؛ مولداوی و مالت هم اروپایی‌اند، اما خودروساز نیستند.

من هم منظورم یک شرکت اروپایی خودروساز است.

25 تا 30 درصد. قرار است محصولی مشترک را با این شرکت تولید کنیم و حدود 20 درصد آن را در بازار ایران به فروش برسانیم و 80‌درصد دیگر را در بازار جهانی شرکت موردنظر، بفروشیم. ما حتی محل تولید این محصول را هم مشخص کرده‌ایم.

واقعا؟ خب با این شرایط که باید بیش از 30درصد پیشرفت کرده باشید!

نه همین حدود است. از طرفی، تا زمانی که توافقی رسمی امضا نشود، نباید با قطعیت در مورد آن صحبت کرد.

راستی از سایت‌های تولیدی تان چه خبر؟ شایعاتی به گوش می‌رسد مبنی بر اینکه قصد فروش آنها را دارید؛ همین طور است؟

ما نه تنها سایت‌های تولیدی مان بلکه می‌خواهیم زیرمجموعه‌ها و حتی قطعه‌سازان خود را نیز به بخش خصوصی واگذار کنیم. راحت بگویم، ایران خودرو حاضر است 100 درصد سایت‌ها و قطعه‌سازان خود را بفروشد.

شما خودتان بهتر می‌دانید که پشت احداث سایت‌های خودروسازی در شهرستان‌ها، دلایل صنعتی وجود نداشت و بنابراین نگه‌داشتن آنها ضرورتی ندارد. از طرفی، من همین جا اعلام می‌کنم که ایران خودرو دیگر در هیچ شهرستانی سایت نخواهد زد و سیاست سایت زنی به کل حذف شده است.

آنها هم بی‌برنامه احداث شدند. مثلا برای یکی از این سایت‌ها 6 سال زمان صرف شده اما دولت کشوری که این سایت در آنجا است، می‌گوید پنج سال دیگر به شما برق می‌دهیم. خب این چیزی جز عدم برنامه‌ریزی درست، می‌تواند باشد؟ از طرفی، دلیلی ندارد ما در کشوری سایت تولید خودرو بزنیم که هیچ خودروساز دیگری در آنجا فعالیت ندارد. به هر حال حتما آنها یک چیزی می‌دانسته‌اند که زودتر از ما اقدام به احداث سایت در فلان کشور نکرده‌اند.