همگام با بازیگران بازار / کفه ترازوی عرضه به سمت حقوقی‌ها

دنیای اقتصاد / هفته گذشته بورس در حالی با رشد ملایم 4/1 درصدی شاخص کل مواجه بود که این رشد را مدیون معاملات روز شنبه است. در حقیقت، در ابتدای هفته پیرو امیدواری به نتایج مذاکرات ایران و 1+5 شاخص با رشد 4/1 درصدی روبه‌رو شد، سپس در سه روز بعدی با به تعویق افتادن مذاکرات، افت و خیزهای ملایمی را تجربه کرد و تقریبا بدون تغییر باقی ماند.

بر این اساس، طی معاملات انجام شده در این هفته (از روز شنبه تا دوشنبه) تغییر مالکیتی به ارزش 9/104 میلیارد تومان (حدود 1/9 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی صورت گرفت. در این شرایط، سنا طی گزارشی از حضور بیشتر سهامداران حقیقی نسبت به حقوقی (این نسبت 60 به 40 گزارش شده است) در معاملات هفته گذشته خبر داد که نشان از عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها دارد. به این ترتیب، حقوقی‌ها كه طی هفته منتهی به 15 آبان، خریدهای قابل توجهی انجام داده بودند و سبد سرمایه‌گذاری‌ خود را مجددا مورد ارزیابی قرار دادند، طی هفته گذشته معاملات كمتری توسط آنها صورت گرفت.

در این مطلب، نحوه تغییرات مالکیت سهامداران حقوقی به حقیقی در 12 نماد با بیشترین حجم و ارزش معاملات طی هفته گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، 10 نماد اول از منظر بیشترین حجم معاملات در هفته گذشته (از شنبه تا دوشنبه) به ترتیب عبارتند از: بانک صادرات ایران «وبصادر»، سرمایه‌گذاری نفت و گاز تامین «تاپیکو»، پالایش نفت بندرعباس «شبندر»، بانک پاسارگاد «وپاسار»، مدیریت پروژه‌های نیروگاهی «رمپنا»، بانک ملت «وبملت»، سرمایه‌گذاری صنعت نفت «ونفت»، توسعه صنایع بهشهر «وبشهر»، صنایع پتروشیمی خلیج فارس «فارس» و سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی «وپترو». همچنین، از میان نمادهایی با بیشترین ارزش معاملات طی هفته سپری شده (از شنبه تا دوشنبه)، دو نماد تجارت الکترونیک پارسیان «رتاپ» و پالایش نفت اصفهان «شپنا» مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برای درک شهودی از این تغییرات مالکیت، نمودارهایی رسم شده است که در طول متن با ارائه مثال‌های عددی توضیح داده خواهند شد.

در نماد «وبصادر» طی هفته گذشته تغییر مالکیت 3/22 میلیارد ریالی (معادل 6/8 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی روی داد. همان‌طور که در نمودار مشاهده می‌شود، در روز شنبه تغییر مالکیت به ارزش حدود 14 میلیارد ریال از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شده است که نسبت به ارزش کل معاملات آن روز، یعنی حدود 92 میلیارد ریال، 15درصد کل را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر سهام با ارزشی معادل 14 میلیارد ریال توسط حقوقی‌ها فروخته و به وسیله حقیقی‌ها خریداری شده که 15 درصد کل معاملات را شامل می‌شود.

 بنابراین در نمودار، میزان تغییر مالکیت با رنگ سبز و در بالای منحنی قرار گرفته است. حال اگر به طور مشابه این محاسبات برای روز سه‌شنبه بررسی شود حدود 4 درصد از کل ارزش معاملات باعث تغییر مالکیت سهام از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی‌ شده است.  به این ترتیب، این نماد طی هفته گذشته با عرضه‌های قابل توجه حقوقی‌ها مواجه بوده است.

از سوی دیگر، در نماد «تاپیکو» طی معاملات هفته گذشته، تغییر مالکیت 311 میلیارد ریالی (معادل 6/20 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی روی داده است. بررسی روند قیمتی در کنار تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی نماد «تاپیکو» نشان می‌دهد تا پایان روز دوشنبه که نماد با رشد قیمت مواجه بوده حقوقی‌ها عرضه‌های سنگینی داشته‌اند؛ در حالی که با منفی شدن قیمت در روز سه‌شنبه روند حضور حقوقی‌ها نیز تغییر کرده است.

در نماد «شبندر» به عنوان سومین نماد پرمعامله هفته گذشته، تغییر مالکیت 2/27 میلیارد ریالی (معادل 4/3 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی انجام شد. بررسی معاملات این نماد، روند مشخصی را برای حضور حقوقی‌ها نشان نمی‌دهد، اما به طور کلی سهامداران حقوقی بیشتر در نقش حمایت‌کننده حضور پیدا کرده‌اند.

در نماد «وپاسار» تغییر مالکیت 3/62 میلیارد ریالی (4/11 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شده است. عرضه‌های سنگین به ویژه در روز‌های شنبه و دوشنبه این تغییر مالکیت را سبب شده است. همچنین، فروش 9/2 میلیون سهم این نماد توسط شرکت سرمایه‌گذاری مجد طی هفته گذشته قابل توجه است.

از سوی دیگر، نماد «رمپنا» در هفته گذشته، تغییر مالکیت 6/121 میلیارد ریالی (معادل 22 درصد ارزش کل معاملات) از سوی حقیقی‌ها به حقوقی‌ها را شاهد بوده است. به این ترتیب، در تمام روزهای هفته حقوقی‌ها در نقش خریدار حضور پررنگ‌تری داشته‌اند. البته باید توجه شود که این نماد به منظور برگزاری مجمع جهت تصمیم‌‌گیری در خصوص افزایش سرمایه در روز سه‌شنبه متوقف شده است که می‌توان این امر را علت اقبال سهامداران حقوقی به «رمپنا» دانست.

در این شرایط، در نماد «وبملت» نیز تغییر مالکیت 7/196 میلیارد ریالی (معادل 2/32 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شده است. بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد تغییر مالکیت 50 درصدی معاملات در روز شنبه این روند را سبب شده است. این در حالی است که از روز دوشنبه با منفی شدن قیمت این نماد، روند حضور حقوقی‌ها نیز تغییر یافته و خریدار شده‌اند. 

از طرف دیگر، نماد «ونفت» تغییر مالکیت قابل توجه 6/131 میلیارد ریالی (معادل 8/40 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی را تجربه کرد. این مهم نشان می‌دهد حقوقی‌ها عرضه‌های سنگینی را طی هفته گذشته داشتند؛ به طور مثال، فروش 30 میلیون سهم «ونفت» توسط شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی نفت قابل توجه است.

در چنین شرایطی، در نماد «وبشهر» تغییر مالکیت 2/29 میلیارد ریالی (معادل 6/14 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شد. سبز بودن نمودار این نماد در تمامی روزهای هفته حاکی از این امر یا به عبارتی حضور فعال حقوقی‌ها در نقش فروشنده است. 

«فارس» به‌عنوان نهمین نماد پرمعامله در هفته گذشته، تغییر مالکیت 7/40 میلیارد ریالی (معادل 2/4 درصد ارزش کل معاملات) از سوی حقوقی‌ها به حقیقی‌ها را شاهد بوده است. با وجود این اگر معاملات روز شنبه که طی آن عرضه‌های سنگینی از سوی حقوقی‌ها صورت گرفته است در نظر گرفته نشود، در سایر روزهای هفته، خریداران حقوقی حضور بسیار فعالی داشته‌اند.

«وپترو» نیز که در ابتدای هفته با اقبال بیشتر سهامداران حقوقی مواجه بود، با مثبت شدن روند قیمتی، حقوقی‌ها را در نقش فروشنده بیشتر شاهد بوده است. به این ترتیب، در کل معاملات هفته گذشته تغییر مالکیت 5/4 میلیارد ریالی (معادل 9/2 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی را تجربه کرده است.

از سوی دیگر، در نماد «رتاپ» تغییر مالکیتی به ارزش 3/26 میلیارد ریال (معادل 2/11 درصد کل ارزش معاملات) از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی صورت گرفته است. بررسی معاملات این نماد نشان می‌دهد حضور حقوقی‌ها در ابتدای هفته (تنها روز منفی این نماد) به شدت زیاد بوده و در ادامه هفته با مثبت شدن قیمت آن این روند کاهش یافته است.

در نهایت، در نماد «شپنا» تغییر مالکیت 3/76 میلیارد ریالی (معادل 8/25 درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی طی هفته سپری شده انجام شد. همان‌طور که در نمودار نیز مشاهده می‌شود، در تمامی روزها حقوقی‌ها در نقش فروشنده حضور بسیار پررنگی داشته‌اند که منجر به این تغییر مالکیت شده است.