شاید بتوان گفت که در کمتر جایی از جهان، نرسیدن ایران و غرب به توافق بر سر موضوع هسته ای، بیش از عربستان سعودی مورد استقبال قرار گرفت. هرچند در بیان دلیل این نگرانی از توافق هسته ای به عوامل مختلفی اشاره می شود، اما می توان گفت که دغدغه های نفتی عربستان در این زمینه در اولویت قرار دارد.
به گزارش «تابناک»، روزنامه «فایننشال تایمز» در مطلبی به بررسی دغدغه های نفتی عربستان سعودی در موضوع توافق هسته ای ایران پرداخته و می نویسد مهمترین نگرانی در این زمینه، آن است که سعودی ها ناچار شوند برای حمایت از قیمت مورد توافق در اوپک، تولید و صادرات نفت خود را کاهش دهند. این موضوعی است که عربستان به دشواری می تواند با آن کنار بیاید؛ اما دیر یا زود، ایران بار دیگر راه خود را به سوی بازارهای نفت جهان باز خواهد کرد.
این روزنامه در ادامه اشاره می کند که هنوز توافقی در موضوع هسته ای ایران که به کاهش تحریم ها منجر شود، حاصل نشده است. هم اکنون، تولید و صادرات نفت بیش از یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. از سوی دیگر، بازار نفت نیز توانسته خود را با کاهش چشمگیر تولید نفت ایران و همچنین قطع صادرات نفت لیبی تطبیق دهد.
در صورت حصول توافق در آینده نزدیک، تأثیر آن بر بازار انرژی تدریجی خواهد بود. در کوتاه مدت، تحریم ها بر جای خواهند بود تا نسبت به پایبندی ایران به تعهداتش اطمینان حاصل شود. اما هندی ها، تایوانی ها و دیگر کشورهایی که هم اکنون نیز نفت ایران را خریداری می کنند، صرف امضای توافق را به عنوان دلیلی برای افزایش خرید خود ارزیابی خواهند کرد. بر این اساس، ظرف تنها چند هفته صادرات نفت ایران می تواند تا 250 هزار بشکه در روز افزایش یابد.
پس از آن و با کاهش تحریم ها، توسعه صادرات نفت ایران به گونه ای خواهد شد که ظرف 9 ماه تا یک سال، افزایش 800 هزار بشکه ای در روز را شاهد باشیم. هیچ کس، از جمله خود ایرانی ها، نمی داند که پس از چندین سال تحریم، ظرفیت تولیدی واقعی میدان های نفتی شان چقدر است. اما به هر حال، به خاطر افزایش درآمدها هم که شده، تولید نفت ایران به سرعت شاهد افزایش خواهد بود.
اوپک با اندکی دشواری خواهد توانست با افزایش تولید در این سطح کنار بیاید. با این حال، با توجه به مشکلات برخی از دولت عضو، باز اصلی کاهش تولید بر دوش عربستان سعودی خواهد افتاد.
مسئله اصلی، 12 تا 24 ماه پس از امضای توافق خود را نمایان خواهد کرد. ایران باید میدان ها و زیرساخت های فعلی خود را مهندسی مجدد کرده و برنامه خود برای توسعه میدان های نفتی و گازی جدید را از سر بگیرد. این امر طی 20 سال گذشته در عمل انجام نگرفته است.
پتانسیل منابع در ایران بالاست و توسعه آن ها نسبت به میدان های موجود در خلیج مکزیک، قطب شمال یا شرق آفریقا ساده تر و ارزان تر است. تعدادی از شرکت های بزرگ نفتی، تیم های متخصص خود درباره ایرانن را در لندن و امان آماده به کار نگه داشته اند.
بهترین تخمین این است که با کاهش تنش ها با غرب و به واسطه کمک شرکت های بین المللی، تولید نفت ایران می تواند طی دو سال، به 2.7 میلیون بشکه یا بیشتر افزایش پیدا کند. طی چهار سال، رسیدن به تولید 4 میلیون بشکه در روز کاملاً امکان پذیر است.
به این ترتیب، خطری که عربستان سعودی احساس می کند، مشخص است. در حال حاضر هیچ کمبود نفتی در بازار جهانی وجود ندارد. اگر ایران صادرات را افزایش دهد، قیمت ها سقوط خواهد کرد تا زمانی که تولید در جای دیگری کاهش پیدا کند. هیچ کشور دیگری در اوپک این توان را ندارد که میزان تولید خود را از مقدار حداقلی کمتر کند. شماری از کشورها هم اکنون نیز در کمترین حد ممکن تولید می کنند.
مسئله اینجاست که در حال حاضر، سعودی ها خودشان فضای مانور بسیار کمتری نسبت به گذشته دارند. از زمان وقوع انقلاب های عربی، بودجه کشور برای کسب رضایت عمومی توسعه پیدا کرده است. برخی تحلیلگران بر این باورند که برای ادامه مخارج کنونی، سعودی ها نیاز دارند که قیمت نفت دستکم 110 دلار در هر بشکه باقی بماند. تازه این در صورتی است که میزان مصرف داخلی در این کشور افزایش پیدا نکند.
به هر حال، از نظر سعودی ها، فعلاً خطر رفع شده؛ زیرا توافقی میان ایران و غرب حاصل نشده است. اما فضای کلی تغییر کرده است. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا خواستار موفقیت است و ایران نیز مایل به بازگشت تمام عیار به عرصه بین المللی است.
پیش بینی اینکه عربستان سعودی و یا دیگر اعضای اوپک چگونه می توانند با پیامدهای تولید نفت بیش از 3 میلیون بشکه در روز از سوی ایران کنار بیایند، دشوار است. ترکیب افزایش بی رویه جمعیت و ادامه یارانه های فراوان که سبب مصرف بی رویه می شود، توانایی انطباق اوپک را کاهش داده است. به مدت چندین سال، این حقیقت به واسطه تحریم های ایران پوشیده مانده بود. اما این مرحله در حال پایان یافتن است. احیای صنعت صادرات نفت ایران، می تواند باری باشد که کمر شتر اوپک را بشکند.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.