شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد؛ قرار است عرضه اولیه‌ای در بازار انجام شود، برای تامین نقدینگی لازم برای حضور در این عرضه برنامه‌ریزی می‌كنید و تصمیم می‌گیرید یك یا چند سهم از سبد سرمایه‌گذاری خود را بفروشید اما... تازه یادتان می‌افتد كه نماد سهم‌های مورد نظرتان بسته است.
شركت اطلاعات خود را به موقع ارائه نكرده، قرار است تصمیمات مهمی در شركت گرفته شود، تخلفی در شركت صورت گرفته و... به هر حال، دلایل بسته بودن نماد، هرچه كه باشد نتیجه‌اش برای شما یكسان است: «بلوكه شدن بخشی از دارایی». با خود می‌اندیشید: «اگر پولم را در فلان جا سرمایه‌گذاری می‌كردم تا حالا كلی سود نصیبم شده بود.» به تكاپو می‌افتید، با شركت موردنظر تماس می‌گیرید، تقصیر را به گردن «سازمان» می‌اندازد، از «سازمان» سوال می‌كنید، شركت را مقصر می‌داند. در این بین، اگرچه شركت‌ها، این اقدام مقام ناظر را «تنبیه شركت‌ها» می‌خوانند اما در این میان این سهامداران خرد هستند كه به نوعی تنبیه می‌شوند. كسی چه می‌داند، شاید مقام ناظر هم از اینكه شركت‌ها یا سهامداران به قول خودشان، تنبیه شوند راضی نباشد و نخواهد كه در مقام «تحمیل‌كننده ریسك» قرار گیرد. البته این تعریفی است كه از سوی سعید اسلامی بیدگلی به مقام ناظر اطلاق شده است. وی معتقد است «سازمان» باید كاهش‌دهنده ریسك سرمایه‌گذاری باشد نه افزایش‌دهنده آن. به هر حال، روند رو به رشد بازار سرمایه در ماه‌های اخیر توانسته در جذب نقدینگی كشور نقش مهمی ایفا كند، زمان آن است مشكلات موجود در این مسیر برطرف شده و شرایط برای معامله این سهام دیگر فراهم شود.
تحمیل ریسك از سوی نهاد كاهش‌دهنده ریسك
این كارشناس بازار سرمایه درباره توقف طولانی مدت نمادها در بورس كشورمان گفت: سرمایه‌گذاری در بورس در ذات خود دارای ریسک است. سرمایه‌گذاران هم با پذیرش این ریسک‌ها به خرید و فروش سهام می‌پردازند. برخی از این ریسک‌ها را با تنوع بخشی در سرمایه‌گذاری‌هایشان کاهش می‌دهند و برخی دیگر از انواع ریسک‌ها را هم با بالا بردن بازده مورد انتظارشان جبران می‌کنند. در بازار سرمایه ما توقف طولانی‌مدت نمادهای معاملاتی هم ریسکی است که به سرمایه‌گذاران تحمیل شده است. حال سرمایه‌گذار باید تنوع‌بخشی کند یا بازده مورد انتظار خود را بالا ببرد. اسلامی بیدگلی تصریح كرد: این ریسک، هزینه‌ای است که از طرف نهادهای قانون‌گذار، ناظر و مجری یعنی همان کسانی که باید در کاهش ریسک به سرمایه‌گذاران کمک کنند؛ به سرمایه‌گذاران تحمیل شده است. این كارشناس بازار درباره تاثیر توقف نمادها بر بازار و فعالان آن گفت: توقف نمادها در ایران بسیار طولانی‌تر از استانداردهای جهانی است. امیدوارم که این طولانی بودن به علت تعلل نهاد ناظر و مجری نباشد، اما به هر حال چیزی که بسیار مشخص است این است که سرمایه‌گذاران از این مساله زیان می‌بینند؛ هم به‌واسطه اینکه مقداری از سرمایه‌هایشان قفل شده و کنترلی بر آن ندارند و همچنین فرصت‌ها را از دست می‌دهند و هم به‌واسطه تحمل ریسک‌های بیشتر.
اسلامی بیدگلی درخصوص استانداردهای جهانی برای توقف روند معاملات شركت‌ها در بورس توضیح داد: توقف نمادهای معاملاتی به دلیل عدم افشای اطلاعات یا اختلاف زیاد عرضه و تقاضا در بسیاری از بازارهای سهام جهان موجود است و بنابراین قواعد خاص خود را هم دارد. اما توقف نماد در بورس‌های مطرح جهان، بسیار کوتاه‌مدت است. مثلا در بورس نیویورک توقف نمادها کوتاه‌تر از یک‌ساعت است و بسیار به‌ندرت برخی توقف نمادها بیش از این زمان به طول خواهد انجامید. بنابراین به‌نظر می‌رسد که توقف چند هفته‌ای و گاه چند ماهه نمادهای معاملاتی شرکت‌های بورسی در ایران بسیار طولانی‌تر از حد معمول آن است.
اسلامی بیدگلی درباره دلایل مقام ناظر بازار برای متوقف كردن نمادها در بورس تاكید كرد: نباید تنها سازمان و شرکت بورس را در این مساله مقصر دانست. شرکت‌ها هم در مقابل افشای اطلاعات مقاومت می‌کنند و پیش‌بینی‌های آنها از سود سالانه‌شان انحرافات بسیار زیادی از واقعیت دارد. همین مساله بورس را به واکنش وامی‌دارد؛ نوسانات اقتصادی کل کشور در سال‌های اخیر نیز مزید بر علت است.
وی درخصوص امكان پیگیری حقوقی درخصوص آثار توقف نمادها گفت: اگر قصور و تقصیری در این امر باشد قابل پیگیری حقوقی هم هست، اما اکنون وظیفه من این است که اشاره كنم كه بسترهای حقوقی این موضوع باید اصلاح شود. سازمان بورس باید ابزارهای کافی در اختیار داشته باشد که بتواند با شرکت‌های غیر‌شفاف برخورد کند و این گاهی تنها به خود سازمان مربوط نیست.
مدیر امور مالی پالایشگاه شیراز درخصوص غیرمنطقی بودن توقف‌های طولانی‌مدت نمادهای معاملاتی گفت: در بعضی مواقع دلایل توقف طولانی‌مدت نمادهای معاملاتی حتی اگر دلایل قابل قبولی باشد منطقی نبوده و اگر مشكلات شركت‌ها به‌صورت عمده و انجام معاملات به ضرر سهامداران باشد، باید از طریق ناظر بازار شفاف‌سازی شود و موارد و مشكلات احتمالی شركت رفع شود و با راهنمایی و مشاوره با شركت‌ها مشكلات حل شود.
ناصر تنگستانی افزود: چه بسا كه بسته بودن نمادها به مدت طولانی نه‌تنها مشكلات را حل نمی‌كند، بلكه باعث ضرر و زیان بیشتر به سهامداران شده و از نظر مادی و روانی آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به آنها وارد می‌سازد. وی تصریح كرد: بسته بودن نماد نه‌تنها یك راه‌حل نیست بلكه خود نیز به عنوان یك معضل و مشكل قابل طرح است.
تنگستانی در ادامه به بیان آثار این نوع توقف نماد پرداخت و گفت: بسته بودن طولانی مدت نمادها آثار منفی از جمله دلزدگی سهامداران از بازار سرمایه را به دنبال دارد، به‌خصوص در ایران كه سرمایه‌گذاری در بورس نو پا بوده و تجربیات منفی از سرمایه‌گذاری باعث عقب‌نشینی سهامداران از این بازار و تغییر سمت و سوی بازار و موجب كوچ سرمایه از بازار سرمایه به سفته‌بازی و یا دلالی می‌شود.
این كارشناس بازار سرمایه درخصوص تاثیر توقف نمادها بر گردش سرمایه توضیح داد: توقف نمادها باعث سكون سرمایه و توقف گردش سرمایه در بازار می‌شود و این امر باعث بدبینی سرمایه‌گذاران به‌خصوص سهامداران خرد شده و عدم دسترسی به موقع به سرمایه، مزیت نقدشوندگی سریع را كه از خصوصیات بارز بازار سرمایه است مخدوش كرده و سرمایه افراد به مدت طولانی غیرقابل دسترس می‌شود.
مدیر مالی پالایشگاه شیراز درخصوص توقف نمادها در دیگر بورس‌ها یادآور شد: براساس استانداردهای جهانی حد نوسان و توقف طولانی‌مدت نماد در دیگر كشورهای جهان موضوعیت نداشته و حداكثر زمان توقف در حد چند ساعت است و شركت‌ها قبل از ورود به بازار سرمایه به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند و كلیه مسائل عمده و جزئی و مشكلات احتمالی آینده آنها نیز به دقت بررسی می‌شود، به گونه‌ای كه شركت‌های واگذار شده تقریبا عاری از مشكلات وارد بورس می‌شوند، اما در ایران بعد از ورود شركت‌ها به بورس مشكلات آنها نمایان شده و سپس در رفع آنها سعی می‌شود و این موضوع هم برای شركت و هم برای سهامداران مشكلات عدیده‌ای را به همراه دارد. وی اظهار امیدواری كرد بتوانیم براساس استانداردهای جهانی، ما نیز شاهد توقف‌های طولانی‌مدت در نمادها نباشیم.
تنگستانی درباره دلایل تعلل سازمان درخصوص بازگشایی نمادهایی كه اطلاعات خواسته شده را نیز ارائه كرده‌اند، توضیح داد: گاهی اوقات مشاهده می‌شود كه بورس مشكلات شركت‌ها را به صورت واضح و شفاف مطرح نمی‌كند و ایرادهای مطرح شده گاه دارای توجیه قوی نیست. شاید یكی از دلایل آن، قوانین و مقررات داخلی سازمان بورس باشد كه در این صورت این قوانین نیز نیاز به بازنگری دارند.
وی در واكنش به این پرسش كه آیا راهكاری برای پیگیری حقوقی از سوی سهامداران برای رفع توقف نمادها وجود دارد، پاسخ داد: سازمان بورس دارای معاونت‌های متفاوتی برای كنترل عملكرد سازمان هست كه از وظایف عمده آنها ایجاد نظم و كنترل و حفظ قانون در سازمان بورس به‌عنوان ناظر شركت‌های بورسی است و بطور قطع راهكارهایی برای پیگیری‌های حقوقی شركت‌ها نیز وجود دارد. وجود افراد متخصص به امور حقوقی در سازمان بورس در كلیه شركت‌های بورسی ضروری است و بالا بردن دانش و سواد افراد در زمینه‌های حقوقی و قانونی بورس به‌طور حتم راهكارهای مناسبی خواهد بود.
وی در انتها خاطرنشان كرد: مسائل و مشكلات عدیده در شركت‌های بورسی امری طبیعی بوده و امید است كه با همكاری و تعامل دوجانبه بین سازمان بورس و شركت‌ها این مشكلات حل شود.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.