وقایع شمار اقتصادی و سیاسی / همه چیز به نفع بازار سرمایه

دنیای اقتصاد / مذاکرات ژنو و اعلام خبر تصمیم شورای پول و اعتبار مبنی بر عدم افزایش نرخ سود بانکی سبب شد، تا بازهم بازار سرمایه‌ گوی سبقت را از بازارهای رقیب خود برباید و به این واسطه در دو روز پایانی فعالیت بورس تهران در هفته گذشته و همچنین دیروز سهامداران شاهد سبز بودن رنگ تابلوی معاملات این بازار بودند.
اما در عرصه بین‌المللی و در ایالات متحده آمریكا؛ افزایش غیرمنتظره شاخص فعالیت بخش خدمات آمریكا در ماه اكتبر و  رشد فراتر از انتظار تولیدات صنعتی و غیرصنعتی این كشور در این ماه، اگرچه احتمال كنار گذاشتن تدریجی سیاست فوق انبساطی پولی توسط بانك مركزی آمریكا را در آینده نزدیك تقویت كرد، اما پس از  آن با انتشار گزارش دیگری در این كشور مبنی بر کاهش میزان تولید ناخالص داخلی در 3 ماهه اخیر، دو تن از اعضای فدرال رزرو بر ضرورت اجرای محرك پولی 85 میلیارد دلاری تاكید كردند.  اگرچه حتی با بهبود نسبی وضعیت بازار اشتغال آمریکا در ماه اکتبر، نگرانی رییس فدرال رزرو این کشور از نرخ بیکاری این کشور مرتفع نشد؛ اما در مجموع این گزارش‌ها منجر به رشد دلار نسبت به یورو شد. از طرفی اعلام موسسه آمار اروپا مبنی بر كاهش نرخ تورم 17 كشور عضو طی ماه اكتبر سبب شد تا نگرانی از رشد نابرابر ارزش یورو نسبت به دلار طی چهار ماه گذشته، بانک مرکزی اروپا را بر آن دارد تا سرانجام سرتعظیم درمقابل فشارها فرود آورد و با کاهش نرخ بهره بانکی این منطقه از صعود بیشتر ارزش یورو جلوگیری کند. بنابراین بانك مركزی اتحادیه اروپا پس از رسیدن نرخ تورم این منطقه طی ماه اكتبر به كمتر از 7/0 درصد، به منظور حفظ ثبات قیمت‌ها نرخ بهره خود را به 25/0 درصد كاهش داد. در این بین نیز پس از آنكه آلمان در جدیدترین گزارش خود از كاهش تولیدات صنعتی این كشور خبر داد، رتبه اعتباری فرانسه نیز از سوی موسسه رتبه‌بندی استاندارد‌اند‌پورز كاهش یافت، تا تمامی این عوامل دست به دست هم داده و منجر به كاهش قیمت برابری یورو نسبت به دلار شوند. اقدام بانك مركزی اروپا در كنار نگرانی از احتمال كاهش خرید ماهانه اوراق قرضه توسط بانك مركزی آمریكا و افزایش میزان اشتغال در ماه اکتبر باعث شد تا هر اونس طلا در بازارهای جهانی از بازدهی منفی 9/1 درصدی  برخوردار شود.
بنا به گزارش بلومبرگ، میزان فروش سكه طلا نیز در بازار آمریكا از ابتدای سال 2013 تاكنون نسبت به مدت مشابه سال 2012 میلادی از افزایش برخوردار شده است.  اما در آسیا، به‌رغم انتظار افزایش تقاضا برای طلا در هند با آغاز فصل جشن‌های سراسری، كاهش شدید ارزش روپیه در برابر دلار و افزایش نرخ تورم در این كشور سبب شد تا تقاضا به سمت نقره هدایت شود و قیمت طلا با كاهش 40 درصدی نسبت به سال قبل مواجه شود؛ هرچند در این میان به نظر می‌رسد چین که از بیشترین ذخایر ارزی جهان برخوردار است، برای مطرح كردن یوآن خود به عنوان یك ارز بین‌المللی معتبر از کاهش قیمت طلا استفاده کرده و همچنان به روند واردات میزان طلای خود می‌افزاید. اما در بازار طلای سیاه؛ از سرگیری صادرات نفت در لیبی، ناآرامی‌ها در  مصر، پیش‌بینی افزایش عرضه نفت خام و ضعف تقاضا به دنبال احتمال ادامه تعطیلی یك هفته‌ای پالایشگاه‌های خلیج مكزیك و افزایش ذخایر انبار نفت آمریكا در هفته گذشته از جمله عواملی بود كه نوسانات منفی را در قیمت نفت برنت دریای شمال سبب شد. با این حال در پی اعلام وزارت بازرگانی آمریكا مبنی بر رشد اقتصادی این كشور در 3 ماهه سوم سال میلادی جاری همراه با افزایش شاخص تولیدات صنعتی آمریكا و افزایش امیدها نسبت به لغو تحریم‌ صادرات نفت ایران در پی گفت‌وگوها با شش قدرت جهانی سبب شد تا كمی بر نوسانات قیمت نفت افزوده شود. اما در عرصه بین‌المللی پس از اعلام حمایت مقام معظم رهبری از تیم مذاكره‌كننده هسته‌ای كشور، همان طور كه پیش‌بینی می‌شد در كنار دیدار 3 جانبه كری، اشتون و ظریف که از جمعه آغاز شده بود و تا دیروز به طول انجامید در نهایت نشست هسته‌ای ایران با صدور بیانیه مشترك همراه شد. در این بین به‌رغم ابراز رضایت مقامات كشورهای روسیه، انگلیس و فرانسه از روند مذاكرات ژنو،  نگرانی‌های مقام‌های رژیم صهیونیستی، عربستان و برخی از نمایندگان آمریكایی سبب شد تا رییس كمیته بانكی سنا اعلام كند كه پس از پایان نشست مزبور، یك بسته تحریم‌های جدید ضد ایران مبنی بر كاهش یك میلیون بشكه‌ای نفت ایران تا یك سال آینده در دستور كار این نمایندگان قرار دارد.

اما در بعد داخلی؛ عدم موافقت مجلس با حذف  30 درصد یارانه‌بگیران و موكول شدن آن به سال 93 به‌رغم اعلام كسری بودجه حدود 10 هزار میلیارد تومانی از محل پرداخت یارانه‌ها، حذف تمام تبصره‌های الحاق در اصلاحیه بودجه سال 92 کل  كشور، رد افزایش نرخ سود بانكی از سوی شورای پول و اعتبار و افزایش نرخ سود اوراق مشاركت، در كنار تغییر مقررات گشایش اعتبار اسنادی 30 درصدی از جمله تصمیمات دولت و مجلس  در هفته گذشته بود. در این میان اعلام رشد 1/9 درصدی نقدینگی در 6ماهه نخست امسال از سوی رییس كل بانك مركزی، درکنار اظهارات نایب رییس اتاق بازرگانی ایران مبنی بر كاهش 50 تومانی نرخ ارز به طور ماهانه (معادل 5/1 درصد)، پیش‌بینی ارز 2450 تومانی در بودجه 93 و تمایل دولت به نرخ ارز 2600 تا 2700 تومانی از جمله مسائلی بود كه بر بازار ارز و سكه تاثیرگذار بود. بر این اساس در هفته‌ای كه گذشت از یازدهم تا هجدهم آبان‌ماه هر دلار آمریكا از 24 هزار و 957 ریال به 24 هزار و 919 ریال و هر یورو از 33 هزار و 654 ریال به 33 هزار و 312 ریال كاهش یافت. اما در بازار آزاد با وجود آنكه در هفته گذشته به‌رغم ثبات نرخ یورو، نرخ دلار تنها از رشد 3/0 درصدی برخوردار شد، در روز گذشته دلار و یورو تحت تاثیر اخبار ژنو به ترتیب با 7/0 و 2/1 درصد كاهش مواجه شدند. همچنین هفته گذشته در برابر ثبات قیمت هر گرم طلای 18 عیار، از قیمت سکه 8/1 درصد کاسته شد، روز گذشته قیمت هر گرم طلای 18 عیار با افت 5/2 درصدی و هر سکه طرح جدید با افت 9/2 درصدی مواجه شدند. اما در بازار مسكن، پس از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری به منظور روشن شدن جهت‌گیری‌های دولت جدید در این بازار، این بار كارشناسان بازار مسكن در انتظار نتایج مذاكرات هسته‌ای میان ایران و 1+5 به عنوان عامل محركی برای رشد قیمت مسكن به سر می‌برند.
بررسی‌های اقتصادی كارشناسان حاكی از آن است كه به دلیل چشم‌انداز مثبت و خوش‌بینی قوی به اقتصاد كشور، دلیلی برای افزایش قیمت مسكن وجود ندارد و در بدترین حالت نوسان قیمت از بین می‌رود و نرخ‌ها ثابت می‌ماند.
در این میان نزول ماهانه نرخ تورم طبق گزارش‌های دوره‌ای بانك مركزی نیز احتمال كاهش بیشتر قیمت مسكن را افزایش داده است. در مهرماه، شاخص تورم با شاخص قیمت مسكن به یك نقطه مشترك رسید و سپس با تجربه‌ای كه از دوره‌های 20ساله ركود و رونق وجود دارد، پیش‌بینی می‌شد که اگر نرخ تورم باز هم كاهش یابد، كشش برای کاهش منحنی نوسان قیمت مسكن ایجاد خواهد كرد. در مهرماه امسال نرخ تورم نقطه به نقطه در مقایسه با نرخ شهریور حدود 3 درصد كاهش یافته است كه به معنی شروع تخلیه تورمی از بازار كالاهای پرمصرف اقتصادی است.
در این صورت با كاهش بیشتر نرخ تورم و همچنین قیمت مسكن، رونق واقعی معاملات مسكن یعنی آنچه در حال حاضر مورد انتظار مشاوران املاك است، به وجود خواهد آمد.
اما در بازار سرمایه كشور؛ در فعالیت 6 روز كاری بورس اوراق بهادار تهران از یازدهم تا هجدهم آبان‌، این بازار 6/4 درصد بازدهی عاید سرمایه‌گذاران خود كرد كه از این میزان بازدهی، 35/1 درصد آن مربوط به روز گذشته بوده است. اعلام خبر عدم افزایش نرخ سود بانكی و حذف معاملات گروهی از جمله اخباری بود كه بازدهی بیش از 3 درصدی را طی دو روز پایانی فعالیت بورس تهران در هفته گذشته عاید
سرمایه گذاران این بازار كرد. تعیین قیمت برق در گام دوم هدفمندی به علاوه تخصیص منابع برای تسویه كامل پیمانكاران،  افزایش سقف اعتباردهی بانك‌ها، در نظر گرفتن تخفیف 10 درصدی برای نرخ  خوراک مایع، اعمال افزایش نرخ پیامك انبوه از 90 به 138 ریال از اول آذرماه اخباری بود كه شركت‌های حاضر در صنایع بورسی را تحت تاثیر خود قرار داد.
همچنین شرکت‌های وابسته به صنعت خودرو نیز به واسطه اعلام خبر ثبات قیمتی  خودروها تا پایان سال مورد بی‌مهری فعالان بازار قرار گرفتند.
صنعت دارو و مزیت‌های آن
در این میان صنعت دارو به عنوان یكی از صنایعی محسوب می‌شود که به لحاظ بنیادی از پتانسیل زیادی برای رشد برخوردار است. در این گذر شاید بتوان به افزایش تقاضا برای تولیدات این شرکت‌ها به دلیل فرا رسیدن فصل سرما اشاره کرد که منجر می‌شود تا این محصولات شركت‌ها را از افزایش فروش برخوردار سازد. بنابراین این مساله از زاویه سنتی پتانسیل شركت‌های دارویی را در نیمه دوم سال گوشزد می‌كند. مساله دیگر پایین بودن سرمایه‌های شرکت‌های دارویی، عاملی جهت  فشار بورس برای رساندن سرمایه‌های آنها به حداقل‌های تعیین شده توسط نهاد ناظر بر بازار سرمایه شده است كه بر این اساس  اكثر شركت‌های دارویی از جمله شركت‌های زیرمجموعه تامین اجتماعی و سرمایه‌گذاری البرز را با  ضرورت افزایش سرمایه مواجه ساخته است. پایین بودن سهام شناور آزاد شرکت‌های دارویی سبب جلب سهامداران تخصصی به این شرکت‌ها شده است. به این معنی كه ورود سرمایه گذاران به سهام شرکت‌های دارویی در پی  شناخت عمیقی است که سرمایه گذار مزبور از این صنعت دارد و با توجه به پایین بودن سهام شناور آنها، این سرمایه‌گذاران را از این درك برخوردار ساخته است كه سهام این شركت‌ها برای نوسان‌گیری مناسب نیست؛ بنابراین باید به دید بلندمدت در آن ورود ‌یافت. در ادامه شاید بتوان از طرح توسعه شرکت‌های دارویی به عنوان  مهم‌ترین پتانسیل صنعت دارو نام برد که به واسطه تحریم‌ها صورت گرفته است؛  به ویژه آنکه در یك سال گذشته موجب شده است تا سرعت طرح‌های توسعه ای شركت‌های دارویی به شدت افزایش یابد؛ در این میان می‌توان سرآغاز توجه بازار سرمایه به سهام دارویی‌ها را انتشار گزارش 6 ماهه فوق‌العاده البرزدارو عنوان کرد. به‌طوری که این شرکت در نیمه نخست سال گذشته تنها 35 درصد سود پیش‌بینی شده خود را پوشش داده بود، اما در مدت مشابه در سال‌جاری ضمن تعدیل مثبت، از پوشش 54 درصدی در سود خود برخوردار شده است.