اطلاعات ثبت سفارش همگانی شد

دنیای اقتصاد / نبود شفافیت در روند ثبت سفارش و عدم دسترسی به اطلاعات درج شده در سایت ثبتارش را می‌‌توان یکی از مشکلات متقاضیان این سایت دانست، مشکلی که با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر درج تمام اطلاعات در سایت ثبتارش، امکان برطرف شدن آن به وجود آمده است.
براساس تازه‌ترین اطلاعیه‌ای که روی سایت رسمی ثبت سفارش به نشانی https://www.ioms.ir قرار گرفته، اعلام شده در راستای شفاف‌سازی در روند فعالیت‌های تجاری از این پس کلیه متقاضیان می‌توانند تمامی اطلاعات مربوط به ثبت سفارش‌های انجام شده را مشاهده کنند.
شفاف‌ سازی در کوتاه‌ترین زمان
وزیر صنعت، معدن و تجارت در اولین نشست خبری خود وعده شفاف‌سازی در روند ثبت سفارش را داد و در همان جلسه به معاونت بازرگانی داخلی خود دستور داد ظرف یک هفته امکان دسترسی به اطلاعات در سایت را فراهم کند؛ دستوری که در کمترین زمان ممکن به مرحله اجرا گذاشته شد.
محمدرضا نعمت‌زاده با تاکید بر اینکه چیزی برای پنهان کردن نداریم، خواستار آن شده بود در راستای شفاف‌سازی، کلیه اطلاعات ثبت سفارش در سایت‌های تخصصی منتشر شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین خواستار این شده بود که کلیه پروانه‌های تولید و بهره‌برداری بخش‌های مختلف صنعت و معدن نیز به صورت شفاف در سایت‌های مربوط به آنها، در معرض دید همگان قرار بگیرند.
انتقاد از رانت اطلاعاتی
انتقادات وارده به روند ثبت سفارش و عدم پیگیری این روند را می‌توان یکی از دلایل شفاف‌سازی صورت گرفته دانست. به گفته برخی از فعالان این عرصه، دسترسی عده‌‌ای به رانت‌های اطلاعاتی موجب می‌شد تا سریع‌تر در سامانه ثبت سفارش واردات، تقاضای خود را به ثبت ‌رسانند و به این ترتیب نسبت به سایر متقاضیان از اولویت برای واردات کالا برخوردار شوند. مشکلی که در روند ثبت سفارش در سال 1387 رخ داد و موجب شد تا واردات برخی کالاها از جمله خودرو در اختیار عده‌ای خاص قرار گیرد و بازار بیش از پیش متشنج شود. حال با شفاف‌سازی صورت گرفته امکان بررسی سایت ثبتارش برای کلیه متقاضیان به وجود خواهد آمد و از این پس متقاضیان می‌توانند از روند ثبت سفارش توسط شرکت‌های مختلف مطلع شوند.
بر این اساس افراد می‌توانند با نام کاربری و کلمه عبور mehman1000 در سایت گزارش‌گیری ثبتارش به آدرس https://212.16.81.76 ورود کرده و از امکانات تعبیه شده استفاده کنند. براساس اطلاعات درج شده در سامانه تاکنون 3 میلیون و 590 هزار و 890 تقاضا در سایت ثبت شده است. براساس اطلاعات درج شده در سایت، پرونده‌ها نیز در چهار گروه تایید شده، تایید نشده، رفع نقص شده و کارشناسی نشده طبقه‌بندی خواهند شد و مراحل بررسی به صورت شفاف روی سایت مندرج خواهد شد.
سابقه ثبت سفارش
سیستم الكترونیكی ثبت سفارشات واردات كالا در سال 1387 و پیش از ادغام دو وزارتخانه «صنایع و معادن» و «بازرگانی» به صورت تدریجی شکل گرفت و در نهایت در سال 1388 به صورت 100درصد الکترونیکی آغاز به کار کرد.
در این سیستم متقاضیان ثبت سفارش اعم از حقیقی و حقوقی می‌توانستند با مراجعه به وب‌سایت  sabtaresh.tpo.ir  نسبت به ثبت سفارش کالای مورد نظر اقدام کرده و با دریافت كدكاربری و رمز عبور شخصی، از طریق این سایت سفارشات واردات خود را به صورت 24ساعته و در هر مكانی كه به شبكه جهانی اینترنت دسترسی داشته باشند، ثبت کنند.
سیستم الکترونیکی راه‌اندازی شده همچنین این امکان را فراهم می‌کرد كه كلیه پیگیری‌های لازم تا حصول نتیجه (دریافت تاییدیه ثبت سفارش)، از طریق این سیستم میسر شود و به این طریق متقاضیان پس از اطلاع از تكمیل مراحل اداری ثبت سفارش، باید به مراكز ثبت سفارش ایجاد شده در هر استان مراجعه کرده و پس از پرداخت كارمزد و تحویل اصل مدارك مورد نیاز، تاییدیه ثبت سفارش خود را دریافت کنند.
در سیستم راه‌اندازی شده اگر چه امکان ثبت سفارش به صورت الکترونیک برای متقاضیان فراهم می‌شد و بوروکراسی اداری را کاهش می‌داد، اما امکان دسترسی به اطلاعات امکان‌پذیر نبود که این امر منجر به افزایش واسطه‌گری می‌شد.
الکترونیکی شدن ثبت سفارش به منظور افزایش دقت و سرعت در ثبت‌نام و ثبت سفارشات توسط بازرگانان در سراسر كشور، افزایش دقت و سرعت در عملكرد كارشناسان و مدیران سیستم ثبت سفارشات در سراسر كشور، ارائه اطلاعات دقیق به بازرگانان و كاربران سیستم در حداقل زمان، حذف محدودیت زمانی برای انجام و پیگیری ثبت سفارشات، امور كارشناسی و مدیریت بر آن، ایجاد ارتباط دقیق، سریع و مطمئن با سازمان‌های مرتبط از جمله گمرك، بانك مركزی و...، حذف مشكلات و معضلات سیستم، بهینه‌سازی مستمر روش‌های موجود، حركت به سوی سیستم مكانیزه كامل، اطلاع‌رسانی متمركز، یكسان برای بازرگانان و اعمال قوانین و مقررات واردات و روش‌های كارشناسی در سراسر كشور راه‌اندازی شد و حال با شفاف‌سازی صورت گرفته، می‌توان به بهبود روند ثبت سفارش امیدوار شد.