جزئیات راه ‌اندازی صندوق‌ های قابل معامله در بورس

معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس جزئیات راه ‌اندازی صندوق ‌های قابل معامله در بورس را تشریح کرد و گفت: ارزش  ETF‌ها و سرمایـه آنـها بیشتر از ارزش صندوق‌ های کوچک موجود است.

به گزارش فارس به نقل از سنا، قاسم محسنی، گفت: پس از اینکه چند سالی تجربه صندوق ‌های سرمایه گذاری در کشور را پشت سر گذاشتیم، لازم بود در زمینه راه ‌اندازی صندوق‌ های قابل معامله در بورس اقدام کنیم.

وی افزود: تجربه راه ‌اندازی صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری در بورس تجربه موفقی بوده و هم اکنون بیش از 100 صندوق سرمایه ‌گذاری در کشور داریم که ارزش اوراق بهادار این صندوق ‌ها بیش از 27 هزار میلیارد ریال است و بیش از 75 هزار نفر از سرمایه ‌گذاران کشور در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده‌ اند و ارزش معاملات این صندوق ‌ها بیش از 2.3 درصد معاملات بورس تهران را  شامل می ‌شود.

وی خاطرنشان کرد: طبق آمار، رشد صندوق‌ها در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است و هم ‌اکنون انواع صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری در اوراق بهادار از نظر ترکیب دارایی مختلف است، در حال حاضر صندوق‌ های مختلط در سهام، در اوراق بهادار، با در آمد ثابت، صندوق شاخصی و صندوق ‌های نیکوکاری و صندوق‌ های انتفاعی در بازار سرمایه ما فعال هستند.

محسنی افزود: ازنظر ضمانت نیز صندوق‌ها متفاوت هستند که می‌ توانند صندوق‌ های با ضمانت نقدشوندگی، ضمانت حداقل سود و یا ضمانت اصل و یا با برخورداری از هر سه ویژگی باشند.

عضو هیأت مدیره سازمان بورس گفت: در دنیا عمده صندوق‌های سرمایه‌ گذاری از نوع صندوق‌ های قابل معامله یا از نوع صندوق‌ های شاخصی و غیرفعال هستند، اما در ایران بعضا به دلیل توقف نمادها امکان تعریف صندوق های شاخصی وجود ندارد. بنابران قرار شد صندوق ‌های قابل معامله در بورس (ETF) به صورت فعال وارد عمل شوند و دلیل تاخیر هم همین بود که به دنبال راهکاری بودیم تا با الگوهای بین‌المللی تطابق داشته باشد و به افزایش نقدشوندگی بازار نیز کمک شایانی کند.

معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس با بیان مزیت ‌های صندوق‌ های قابل معامله در بورس اظهار داشت: صندوق ‌های قابل معامله مزایای متفاوتی نسبت به دیگر صندوق‌ ها دارند که البته این مزایا موجب کاهش رغبت به صندوق ‌های سرمایه گذاری مشترک نخواهد شد.

وی متذکر شد: در صندوق ‌های قابل معامله یک رکن بازارگردان اضافه شده است و ضامن نقدشوندگی حذف شده است که به این ترتیب، صدور و ابطال فقط برای بازارگردان امکان ‌پذیر است و اشخاص سرمایه ‌گذار اگر می‌ خواهند از صندوق خارج شوند، باید یونیت‌ ها را در بازار بفروشند که به این ترتیب، برای فروش یونیت‌ ها باید در مقابل مشتری وجود داشته باشد، اما اگر مشتری برای خرید در بازار نباشد، بازارگردان باید به قیمت مظنه خرید خود و تا سقف معاملات روزانه ای که متعهد شده است و بنابراین دیگرصدور و ابطال برای سرمایه ‌گذاری صورت نمی پذیرد.

به گفته محسنی، صندوق‌ های قابل معامله در بورس OPEN-END هستند و بازارگردان وظیفه صدور و ابطال را برعهده دارد و با ارسال درخواست به مدیر صندوق این مهم را به انجام می ‌رساند، به این ترتیب، شخصیت بازارگردان مستقل از مدیر است و صدور و ابطال به تقاضای بازارگردان صورت می ‌پذیرد.

وی با تشریح ساز و کار خرید و فروش این صندوق‌ها اشاره  داشت: اگر در بازار از یونیت صندوق استقبال شود و تقاضای خرید زیاد شود و قیمت یونیت در بازار بیش از NAV بازار شود، بازارگردان با پرداخت وجه به صندوق، تقاضای صدور یونیت‌ های اضافی می‌ کند و یونیت ‌های جدید در بازار را می ‌فروشد تا به تقاضا پاسخ داده شده و بدین ترتیب صندوق بزرگ ‌تر شود، اما در این بین، اگر عرضه زیاد باشد با جمع ‌آوری یونیت و تحویل آن به صندوق تقاضای ابطال می ‌کند و ارزش صندوق کوچک می‌ شود.

محسنی صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری مشترک را با صندوق ‌های قابل معامله در بورس مقایسه کرده و اظهار داشت: ارزش صندوق‌ های قابل معامله و سرمایه آنها بیشتر از ارزش صندوق‌ های کوچک موجود است و به نوعی از نوع صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری مشترک در اندازه بزرگ  محسوب می ‌شوند.

وی با بیان وظیفه بازارگردان در تعادل NAV گفت: به این دلیل که قیمت در بازار به صورت عرضه و تقاضا است، انتظار این است که با عملیات بازارگردانی قیمت یونیت‌ ها به سمت NAV برگردد و تفاوت با NAV بازار نداشته باشد.

معاون سازمان بورس تصریح داشت: وظیفه بازارگردان به این ترتیب این است که هر روز مظنه قیمت خرید و فروش را در بازار اعلام کند، اما تفاوت بین مظنه خرید و فروش و دامنه آن باید کوچک و اگر اشخاصی حاضر باشند با مظنه بازار معامله را صورت دهند بازارگردان موظف به معامله است، اما موظف نیست قیمت خاصی را تعیین کند.

وی در ادامه امکان دسترسی به نرم‌افزارهای بازار را برای صندوق‌های قابل ‌معامله در بورس میسر دانست و ابراز داشت: صندوق‌ های قابل معامله می ‌توانند از پلتفرم بازار و امکاناتی که برای معامله در بازار وجود دارد اعم از نرم‌افزار برخط، نرم‌ افزار معلاملاتی، نرم‌افزار سپرده گذاری و تسویه وجوه و ... استفاده کنند.

محسنی در پایان خاطرنشان کرد: تا به حال پنج تقاضا برای صدور مجوز صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری قابل معامله در بورس به این سازمان ارسال شده است که یکی از آنها موافقت اصولی خود را دریافت و چهار درخواست دیگر نیز در حال بررسی است.