پشت پرده افشای ماجرای وام بورس ؛ دوئل همتی با عشقی

بورس24 : همزمان با شدت گرفتن احتمال تغییرات مدیریتی در سازمان بورس و اوراق بهادار، در دوراهی ماندن و رفتن رئیس سازمان بودیم که، روزنامه شرق در گزارشی افشا کرد «سازمان بازرسی کل کشور در خصوص اعطای وام‌ قرض‌الحسنه به رئیس و اعضای هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد نامه نوشته است.»

آن طور که در نامه مزبور آمده بود : «با تصویب شورای عالی بورس مجید عشقی به عنوان رئیس و 4 عضو دیگر هیات مدیره سازمان بورس و اورا ق بهادار 10 میلیارد و 500 میلیون تومان وام با نرخ سود ۴ درصد و دوره بازپرداخت ۱۰ ساله  از منابع داخلی سازمان مزبور دریافت کرده اند».

گرچه روز گذشته مجید عشقی اعلام کرده که این وام برای همه کارکنان سازمان بوده و فقط مختص اعضای هیات مدیره نبوده است اما، نامه سازمان بازرسی کل کشور همان چند درصد احتمال برای ابقای وی در دولت جدید به عنوان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را از بین برد.

قصد ورود به ماجرای موسوم به «وام گیت» را نداریم و شرح ماجرا در گزارشی مفصل که دیروز با تیتر هشت نکته درباره رسوایی «وام گیت» منتشر شد ، از نظرتان گذشت . ولی آنچه که مسلم است، این است که مجید عشقی و علیرضا ناصر پور به عنوان دو گزینه مطرح برای ادامه کار یا انتصاب به عنوان رئیس سازمان بورس به دلیل حواشی ایجاد شده از میان گزینه های تصدی اداره بازار سهام حذف می شوند، آن هم با آن موضع تندی که دیروز عبدالناصرهمتی در برابر موضوع ماجرای وام گرفت و در توییتر نوشت :«پس از نامه سازمان بازرسی در مورد وام قرض‌الحسنه دریافتی توسط رئیس و اعضای هیات مدیره سازمان بورس، موضوع را جهت بررسی سریع کارشناسی و اعلام نظر به بازرسی وزارتخانه ارجاع داده ام. در دولت چهاردهم برای حذف رانت ها آمده‌ایم و اجازه ویژه‌خواری به هیچکس نخواهیم داد».

اولین جلسه شورای بورس با حضور وزیر جدید اقتصاد چه زمانی برگزار می شود؟

هادی محمدپور عضو ناظر شورای عالی بورس نیز خبر داده که سه شنبه هفته آینده اولین جلسه شورای عالی بورس را با حضور وزیر اقتصاد برگزار می‌کنیم و یکی از موضوعات مهم جلسه روز سه شنبه شورای عالی بورس، بررسی اعطای وام میلیاردی به مدیران بورسی است.

احسان دشتیانه دیگر عضو شورای بورس نیز در گفت و گو با بورس24   تایید کرده که از اعضای شورای بورس برای شرکت در جلسه شورا برای عصر روز سه شنبه ۲۰ شهریور دعوت به عمل آمده است. جلسه مزبور نخستین جلسه شورا با حضور دکتر همتی به عنوان رئیس جدید شوراست.

وی گفته : دستور جلسه این نشست موارد روتین است و احتمالاً در خصوص رویداد های اخیر نیز در این جلسه صحبت خواهد شد.

مقاومت ، رمز افشای نامه

گفت و شنود خبرنگار بورس24 با منابع نزدیک به دولت حاکی از آن است دلیل افشای نامه عجیب پرداخت وام قرض الحسنه به مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار آن هم با جزئیات کامل به دلیل مقاومت مجید عشقی برای کناره گیری از سمت خود بوده است.

او در فروردین 1403 دوره 30 ماهه خود را به پایان رساند و برای 30 ماه دیگر ابقا شد و هفته پیش در گزارشی مبسوط نوشتیم که برای تغییر وی و هیات مدیره به 7 رای اعضای شورای بورس نیاز است.اعضایی که بیشتر آن ها با موافقت سید احسان خاندوزی به این نهاد راه پیدا کرده اند و بعید است همان گونه که در آبان 1401 در برابر کنارگذاشته شدن عشقی ایستادند این بار هم براحتی برکناری او را تمکین می کردند.از این رو تیم جدید اقتصادی دولت گزکی را از عشقی و یارانش رو کرد تا پروسه کنار گذاشته شدن آنان راحت تر شود.

حالا، عبدالناصر همتی را چه کسی برای اداره بورس همراهی می کند؟

بازاری که براحتی بلند شدنی نیست.هر کس اداره این بازار را بر عهده بگیرد بدون تردید می داند تحویل «بورس در شهریور 1403» یعنی چه؟

بورسی که چهار بدنامی بزرگ را یدک می کشد.

*سوخت دارایی مردم در سال 99، که بورس را به کوره پول سوزی مشهور کرد.

*رسوایی کشف ماینر و استخراج بیت کوین در سخت ترین روزهای بازار در سال 1400.

*مصوبه رانتی معاون اول رئیس جمهور وقت درباره نرخ خورک پتروشیمی ها که روزها در کشوی او ماند تا خواص سهام خود را بفروشند (معروف به خالی بازی 17 اردیبهشت 1402)

*و حالا رسوایی موسوم به «وام گیت»

البته اداره بورس در کنار بدنامی و سختی هایی که این روزها دارد ، رانت هایی را هم در خود نهفته دارد.

کافی است بالاترین مقام نظارتی بورس باشید تا یک شرکت را در بورس و فرابورس پذیرش کنید؛ شرکتی که شاید 500 میلیارد تومان هم ارزش نداشته باشد با پذیرش در بازار سهام می تواند چند برابر ارزش واقعی داد و ستد شود.اعضای هیات پذیرش هم به دلیل تایید صلاحیت و حضوردر نهادهای مالی دیگر زیر تیغ سازمان بورس هستند و تمکین می کنند.

رانت دیگر صدور مجوز برای کارگزاری ، سبدگردان و انواع نهاد مالی است که در ید اختیار مدیران سازمان مزبور است.

از طرفی دیگر هیات مدیره تمام نهادهای مالی و تمام ناشران باید توسط سازمان بورس تایید صلاحیت شوند.«چیزی در حدود 1000 ناشر و نهاد مالی.»یعنی با یک حساب ساده 5000 یقه سفید بازار سهام و مدیر زیر تیغ سازمان بورس هستند!

اختیار دیگری که به سازمان بورس داده شده رسیدگی به تخلفات ، صدور حکم در داخل خود هیات مدیره ، معرفی خاطیان به قوه قضائیه و حتی انتشار اسامی آنان است. اختیاری که اغلب بازیگران بازار سرمایه را از نهاد ناظر ترسانده است.

دسترسی به همه اطلاعات و معاملات سرمایه گذاران بازار سهام یعنی بیش از 60 میلیون نفر (با احتساب سهامداران عدالت)معادل سه چهارم جمعیت کشور از دیگراختیارات این سازمان است.

نکته دیگر 30 همت نقدینگی است که در قالب حساب های بانکی یا صندوق تثبیت بازار سازمان بورس در اختیار دارد که در جای خود یک قدرت محسوب می شود و البته ده ها اختیار و قدرت دیگر....

پس این را بدانیم که گرچه بورس این روزها در حضیض است اما چنان قدرت و اختیاراتی دارد که برخی شاید نه در ظاهر بلکه در باطن برای حضور در آن جا سر و دست هم بشکانند!

گمانه زنی ها نشان می دهد با برخی گزینه های محتمل سازمان مذاکراتی در جریان است و در کنار حذف دو گزینه ذکر شده سه گزینه به نامزدهای تصدی سمت اداره این سازمان اضافه شده است.

فرهاد حنیفی مدیرعامل کنونی سرمایه گذاری ملی ایران همراه همیشگی عبدالناصر همتی در بانک ملی و بانک مرکزی ، چندین بار در رسانه ها اعلام کرده که سمتی در بورس نمی پذیرد.

در روزهای اخیر حجت الله صیدی برای تصدی سمت بورس در محافل غیر رسمی مطرح شده است. مدیرعاملی بانک صادرات ، مدیرعاملی شرکت سرمایه گذاری خوارزمی، قائم مقامی مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری غدیر، نایب رئیسی هیئت مدیره شرکت ایران خودرو، عضویت در هیئت مدیره شرکت سرمایه گذاری بانک مسکن و ... از جمله سمت های اوست. مردی آرام ، مسلط و خوشنام. به نظر می رسد او با تمام سختی های موجود بتواند کاری برای بورس نیمه جان و البته بد نام این روزها بکند.

مهدی سدیدی مدیری تکنوکرات که هم اکنون در آستان قدس رضوی به عنوان رئیس تشکیلات اقتصادی آستان فعالیت دارد. پیش از این مدیرعامل و نایب رئیس هیأت مدیره صندوق بازنشستگی کارکنان بانک ها و عضو و دبیر کارگروه پیشرانان پیشرفت ایران، بزرگترین سرمایه گذاری صنعتی کشور در قالب ۴۸ پروژه بوده است. وی همچنین مدیریت عاملی شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی را برعهده داشته و عضویت در هیأت مدیره شرکت بورس و اوراق بهادار تهران را در کارنامه کاری خود دارد و می‌توان گفت در این سال‌ها از جسورترین و فعال ترین مدیران حقوقی بازار بوده و از معدود مدیرانی است که تمام سابقه کاری اش مرتبط با بازار سرمایه بوده است.

رحمت الله صادقیان نیز یکی دیگر از گزینه های مطرح این روزها است. او ریاست هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی، ریاست شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران، مدیریت شرکت ملی انفورماتیک، ریاست هیات مدیره شرکت ایرانسل و همچنین خدمت در مناصب مختلفی در بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی را در کارنامه کاری خود دارد.

مهدی رباطی مدیرعامل سابق کارگزاری بورس بیمه نیز یکی از افرادی است که به صراحت لهجه معروف است و در شبکه های اجتماعی فعال.او البته تسلط بسیاری به اقتصاد سیاسی دارد و سمت های متعددی هم در شرکت های سرمایه گذاری و نهادهای مالی از جمله سرمایه گذاری کشتیرانی داشته است.

گزینه های قبلیِ جوان و البته مستعد اما همچنان روی میز هستند...

وحید ماجد دیگر گزینه ای است که عضویت هیئت علمی دانشکده اقتصاد تهران با سابقه همکاری نزدیک با وزرای اخیر را دارد. سوابق علمی و عملی در حوزه لیزینگ و بورس ، او را به گزینه‌ای جدی تبدیل کرده است.

بهرنگ اسدی یکی دیگر از گزینه های مطرح، تجربه مدیر عاملی تأمین سرمایه بانک مسکن را در کارنامه خود دارد. همچنین سابقه عضویت در هیئت مدیره پتروشیمی کرمانشاه، ریاست هیات مدیره بیمه ملت، عضویت هیأت مدیره گروه مالی مهرگان، نائب رئیسی لیزینگ بانک ملت، عضویت در هیات مدیره پتروشیمی زنجان و عضویت در هیأت مدیره بیمه باران از دیگر سوابق وی است.

محمد علی دهقان دهنوی آخرین رئیس سازمان بورس در دوران حسن روحانی دیگر گزینه ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار است. بازار از دوره 9 ماهه حضور وی در این سمت، خاطره خوبی دارد و دهقان دهنوی به عنوان فردی آشنا با پیچیدگی‌های این بازار شناخته می‌شود.او در ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان هم فعال بود.

سعید اسلامی بیدگلی با مدرک مدیریت مالی از دانشگاه شهید بهشتی، دارنده مدرک CFA Level III و دبیرکلی پیشین کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران یکی دیگر از این گزینه هاست.

از محمد حسین صدرایی مدیر سابق صندوق توسعه بازار نیز به عنوان دیگر گزینه اداره سازمان بورس یاد می شود.

امیر حسین ارضاء مدیرعامل سابق شرکت های اعتضاد غدیر و سرمایه گذاری صنعت بیمه هم به عنوان یکی از افراد برای این پست مطرح شده است.

جدیدترین خبر این است که عبدالناصر همتی وزیر جدید امور اقتصادی و دارایی از نهادهای نظارتی استعلام 7 نفر از گزینه های فوق را خواسته است.

باید منتظر ماند و دید. روش تغییر مدیران در دولت رئیس جمهور فقید این گونه بود که چند گزینه مطرح می کردند و در روز آخر گزینه جدیدی از دل جلسه بیرون می آمد و منصوب می شد حالا باید دید روش انتصاب مدیران در دولت مسعود پزشکیان که مدعی شفافیت است چگونه است؟