حدود دو ماه از زمانی که شرکت‌ها درخواست تجدید ارزیابی دارایی‌ها را در سامانه کدال افشا کردند می‌گذرد. بزگترین ناشران و هلدینگ ها یکی پس از دیگری اعلام کردند تا برای این تغییر آمادگی دارند. اما چرا با وجود گذشت دو ماه از افشای برنامه‌های تجدید ارزیابی این شرکت‌ها هنوز اقدام عملی از سوی شرکت‌ها دیده نمی‌شود؟
بورس24 : حدود دو ماه از زمانی که شرکت‌ها درخواست تجدید ارزیابی دارایی‌ها را در سامانه کدال افشا کردند می‌گذرد. بزگترین ناشران و هلدینگ ها یکی پس از دیگری اعلام کردند تا برای این تغییر آمادگی دارند.
اما چرا با وجود گذشت دو ماه از افشای برنامه‌های تجدید ارزیابی این شرکت‌ها هنوز اقدام عملی از سوی شرکت‌ها دیده نمی‌شود؟
چه موانعی بر سر راه شرکت‌ها وجود دارد که نمی‌گذارد این شرکت‌ها به اصلاح ساختار ترازنامه خود فکر کنند و دارایی خود را بر اساس تورم به روز نمایند؟
آنچه مسلم است برخی از قوانین که گاهاً دست و پا گیر بوده باید توسط دولت، مقامات مالیاتی علی الخصوص وزارت اقتصاد بررسی و رفع شود تا شرکت‌ها با فراغ بال بتوانند یک گام به جلو بردارند.
اسماعیل غلامی کارشناس رسمی دادگستری تاکید دارد که آنچه در وهله اول می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند، حذف مالیات تجدید ارزیابی شرکت‌ها در فواصل زیر ۵ سال است. این موضوع مهم‌ترین و اصلی ترین اولویت برای شروع جدی تجدید ارزیابی شرکت‌هاست. غلامی در گفت و گو با بورس24 به برخی از موانع و مشکلات بر سر راه شرکت‌ها می‌پردازد.
*به نظر شما موانع اصلی در تجدید ارزیابی شرکت ها چه می تواند باشد؟
بحث معافیت مالیاتی و دوره تجدید ارزیابی شرکت ها به زیر ۵ سال است که در این موضوع خاص دولت باید کمک کند. طبق مصوبه سال ۱۳۹۸ دولت، براساس تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم شرکت‌ها هر ۵ سال یک بار می توانند تجدید ارزیابی بدهند و اگر بخواهند زودتر از ۵ سال تجدید ارزیابی کنند، مشمول مالیات هستند.
از یک طرف طبق بند۳۴ از استاندارد ۱۵حسابداری شرکت های سرمایه گذاری باید هر سال تجدید ارزیابی بدهند، که این دو موضوع با هم منافات داشت. حال با توجه به اینکه موضوع استاندارد حسابداری حل شده ، باید موضوع مشمولیت مالیاتی شرکت ها هم حل شود تا شرکت‌ها بتوانند در صورت لزوم زیر ۵ سال تجدید ارزیابی بدهند و مشمول مالیات نشوند.
*مالیات از شرکت ها در صورتی که طبق قانون هر ۵ سال یک بار تجدید ارزیابی ندهند، بلکه در فواصل زمانی کوتاه تری انجام دهند، چقدر است؟
طبق تبصره ۱ ماده ۱۴۹ ، شرکت‌ها اگر بخواهند تجدید ارزیابی دهند از مالیات معاف هستند. با افزایش قیمت زمین و ساختمان ، از این طرف مازاد تجدید در حقوق صاحبان سهام می‌نشیند که شرکت ها ممکن است به حساب افزایش سرمایه یا اندوخته‌ها یا سود و زیان انباشته ببرند، یا تقسیم کنند، که فقط در حالتی که به حساب سرمایه ببرند از پرداخت مالیات معاف هستند. ولی اگر بخواهند در سود و زیان انباشته و یا در اندوخته ببرند یا بخواهند آن را تقسیم کنند، معمولا باید شرکت های بورسی ۲۲.۵ درصد و غیر بورسی ۲۵ درصد مالیات پرداخت کنند. یعنی یک چهارم از این افزایش سرمایه مالیات است که با توجه به منابع موجود، شرکت ها دچار مشکل خواهند شد.
*مشکل هزینه استهلاک چقدر مانع تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها است؟
طبق آمار سال ۹۹ شاخص میانگین رشد قیمت ها در بانک مرکزی ۲۹۸.۸ بوده است و در حال حاضر به میانگین ۹۹۵ تومان رسیده ، که دقیقا ۳ برابر شده است، یعنی کشور سالی ۱۰۰ درصد تورم داشته. براساس شاخص کل بهای بانک مرکزی، وقتی قیمت یک دارایی ۳ برابر می‌شود، هزینه استهلاک آن هم ۳ برابر است، ولی اداره مالیات ، این مازاد هزینه استهلاک را قبول ندارد و براساس بهای تمام شده روز اول هزینه استهلاک را در نظر می‌گیرد و با افزایش هزینه استهلاک ، زیان شرکت بیشتر می‌شود و یا بر سود و قیمت سهم تأثیر می‌گذارد.
اگر مازاد تجدید ارزیابی به افزایش سرمایه برود، با توجه به هزینه استهلاک دیگر ذخیره‌ای نداریم که از آن به مازاد تجدید ارزیابی برگردانیم، شرکت زیان‌ده می‌شود.
*با این توصیف چه شرکت هایی هزینه استهلاک کمتری دارند؟
هلدینگ‌های سرمایه گذاری هزینه استهلاک ندارند و با توجه به پیش بینی اصلاح بند ۳۴ استاندار ۱۵ حسابداری (که از یک سال به ۳ تا ۵ سال تغییر یافت)، عملا دیگر نیازی نیست که به صورت سنواتی تجدید ارزیابی بدهند.
*به طور کلی این تجدید ارزیابی برای چه شرکت هایی جذاب و مفید است؟
شرکت‌هایی که استهلاک ندارند. مثلا شرکت‌های تامین سرمایه چرا که با افزایش سرمایه، کفایت سرمایه و تعهد میزان اوراقی که می‌خواهند منتشر کنند، بیشتر خواهد شد. این تجدید ارزیابی برای بانک‌ها نیز به دلیل افزایش ضریب کفایت سرمایه شان خوب است.
*موضوع هزینه کارشناسی چقدر در موضوع کند شد سرعت تجدید ارزیابی دارایی ها تاثیر گذار است ؟
هزینه کارشناسی بالاست و در حال حاضر هم متناسب با تورم تعدیل شده است. به طور کلی شرکت ها، برای کاهش برخی از ریسک‌ها تاکید بر هیات ۳ نفره دارند، چرا که از نظر شکلی وقتی افزایش سرمایه، تجدید ارزیابی می‌شود، یعنی صاحب شرکت در حقیقت از درون خود شرکت وجوه به شرکت تزریق می کند، در نتیجه برای کاهش انواع ریسک از هیات سه نفره کمک می گیرند، که به هر حال هزینه کارشناسی بالایی دارد.
*به طور کلی کارشناسان ارزشگذاری حدودا چند نفر هستند، مثلا کارشناسان ارزشگذاری در شرکتی مانند ایران خودرو شامل چند هیات بوده است؟
در گروه ایران‌خودرو اگر هر رشته‌ای بخواهد تجدید ارزیابی داشته باشد، باید هیئت ۳ نفره حضور داشته باشند، که ممکن است برای زمین‌های کل شرکت ایران‌خودرو ۵۰۰ کارشناس درگیر شوند، که از نظر هزینه یک جا دریافت می شود. به طور مثال این عدد ۲۴ میلیارد تومان بین این تعداد کارشناس تقسیم می‌شود.
*یعنی هر قطعه زمین در اختیار یک هیات کارشناسی است؟
ایران‌خودرو حدودا ۳.۵ میلیون متر زمین دارد، یک زمین در جاده کرج ، یک ساختمان در سعادت آباد و ... همه ارزشگذاری را به یک هیات نمی‌دهند، بلکه این کار بین کارشناسان تقسیم می‌شود.
*این اعداد برای شرکت های مانند ایران خودرو زیاد نیست.
زیاد نیست، اما اگر هر سال این عدد دریافت شود به صرفه نیست و البته فقط هزینه کارشناسی تنها هزینه تجدید ارزیابی نیست.
*اشاره کردید به حذف سالانه تجدید ارزیابی دارایی ها برای سرمایه گذاری های بلند مدت هلدینگ ها. مزیت اصلی این تغییر بند ۳۴ استاندارد ۱۵ حسابداری چیست؟
به هر حال تجدید ارزیابی هر سال هزینه های مختلفی را شامل می شود و از همه مهمتر شرکت ها به طور دائم باید آماده تجدید باشند که فاصله یک ساله زمان کوتاهی برای تجدید ارزیابی است، کما اینکه هزینه های بالایی از جمله هزینه کارشناسی، مالیات و ... هم برای شرکت ها داشته است.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.