لزوم سرمایه‌گذاری‌های جدید برای مقابله با شوک قیمتی / بحران جهانی گاز طبیعی در راه است؟

بورس24 : انجمن بین‌المللی گاز (IGU) در گزارشی اعلام کرد: ابهام بی‌سابقه در میزان تقاضای جهانی گاز طبیعی، سیاستگذاری‌ها و سطح پایین سرمایه‌گذاری برای تولید جدید، ریسک بروز بحران‌های تازه در حوزه انرژی جهان را تشدید کرده است. این روند، امنیت انرژی و اهداف اقلیمی را نیز به مخاطره می‌اندازد چرا که برنامه جهانی کنار گذاشتن زغال‌سنگ را متوقف می‌کند.

انجمن بین‌المللی گاز که ۹۰ درصد بازار جهانی گاز را تحت پوشش دارد، افزود: سال گذشته میزان سرمایه‌گذاری برای تولید و مایع‌سازی گاز طبیعی به رشد مطلوب ۲۳ درصد دست یافت، هر چند این رقم هنوز پایین‌تر از سطوح سرمایه‌گذاری در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ است.

در این گزارش که با همکاری Snam (شرکت توزیع گاز ایتالیا) و شرکت پژوهشی Rystad Energy تهیه شده، آمده است: با وجود ثبت رشد مثبت در تحولات اخیر بازار، ابهام درباره آینده بازار ال‌ان‌جی و نقش گاز در برنامه گذار انرژی (کاهش تولید کربن و افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر) همچنان بر تاخیر در روند سرمایه‌گذاری در حوزه تولید گاز طبیعی سنگینی می‌کند. این وضعیت به نوبه خود چالش‌های بزرگی را برای چند موضوع مهم از جمله امنیت عرضه، پیش‌بینی‌پذیری توسعه صنعت، تقاضای برآورده نشده و قیمت‌گذاری ایجاد می‌کند.

بر این اساس، انجمن بین‌المللی گاز تاکید می‌کند که جهان نیازمند سرمایه‌گذاری‌های جدید برای تولید گاز طبیعی است تا افت حوزه‌های تولید قدیمی جبران و به رشد تقاضای احتمالی در برخی مناطق پاسخ داده شود.

در فاصله بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ حجم سرمایه‌گذاری‌ها برای توسعه عرضه گاز طبیعی به میزان ۵۸ درصد سقوط کرد و تنها در سال ۲۰۲۱ بود که اندکی بهبود یافت. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود، بدون افزایش میزان سرمایه‌گذاری‌ها، جهان در دهه‌های آینده با کمبود گاز روبه‌رو خواهد شد. برخی سناریوها در باره میزان تقاضا پیش‌بینی می‌کنند که تقاضای گاز طبیعی زودتر از آنچه قبلا تصور می‌شد، کاهش خواهد یافت. این ابهام بی‌سابقه در میزان تقاضا و فشار برای تسریع در روند افزایش ظرفیت برق تجدیدپذیر در زمانی که بسیاری از کشورها به دنبال کاهش وابستگی به واردات سوخت‌های فسیلی هستند، فضای مبهم بزرگتری را برای شرکت‌های گازی نسبت به آینده دارایی‌های گازی بالقوه‌شان ایجاد می‌کند. همین فضاهای مبهم است که تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری را مختل کرده است.

گزارش انجمن بین‌المللی گاز می‌گوید: تفاوت بسیار زیاد در میزان تقاضای پیش‌بینی‌شده در سناریوهای مختلف (از جمله آنها که معتقدند، کاهش تقاضا به قدری شدید خواهد بود که نیازی به اجرای پروژه‌های گازی جدید نخواهد بود) برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری را با دشواری روبه‌رو کرده است. این در حالی است که تداوم سیاست‌های محدودکننده زیست‌محیطی به افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری منجر شده است.

در همین حال، صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر و برقی‌ کردن خودروها نیز با چالش سرمایه مواجه هستند. این وضعیت می‌تواند به تاخیر در پذیرش جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر و دور شدن سرمایه از حوزه حیاتی گاز طبیعی منجر شود که آشفتگی بزرگی را در بازارهای انرژی جهان در دهه جاری و دهه‌های آینده ایجاد خواهد کرد. بنابراین، ما نیازمند برنامه‌ریزی منجسمی هستیم تا سرمایه‌گذاری مبتنی بر واقعیت در حوزه گاز تضمین شود.

تحلیلگران و معامله‌گران می‌گویند، اروپا که از آغاز بحران انرژی با افت تقاضای گاز مواجه بوده، احتمالا شاهد کاهش تقاضای پایدار خواهد بود. هر چند با وجود تلاش برای گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر، اروپا همچنان نیازمند گاز طبیعی است تا افت عرضه روسیه را جبران کند و به نظر می‌رسد که این روند تا سالیان دراز به طول خواهد انجامید.

اوایل ماه جاری، شرکت‌های شل و توتال قرارداد ۲۷ ساله‌ای با شرکت انرژی قطر امضا کردند. بر اساس این قراردادها، گاز حاصل از پروژ‌ه‌های توسعه‌ای قطر که استخراج آن از سال ۲۰۲۶ آغاز می‌شود، به صورت ال‌ان‌جی به هلند و فرانسه ارسال خواهد شد.

پیش از حمله روسیه به اوکراین، اروپا تمایل چندانی به انعقاد قراردادهای بلندمدت گاز ال‌ان‌جی نداشت. اما شوک قیمت گاز سال گذشته روشن کرد که حتی با وجود افت تقاضا به سطوح کمتر از آغاز جنگ، اروپا همچنان به گاز محتاج است. در همین حال، تقاضای گاز در آسیا همچنان رو به افزایش است. اگر گاز طبیعی قابل دستیابی باشد، آنگاه کشورهای جنوب و جنوب شرقی آسیا قادر خواهند بود در آینده گاز را در نیروگاه‌هایشان جایگزین زغال‌سنگ کنند و به این صورت، خاموشی و جیره‌بندی پایان خواهد یافت.

با این حال، دسترسی به گاز طبیعی به حد کافی بستگی به این دارد که چه مقدار تولید جدید در دهه جاری وارد بازار خواهد شد. بدون سرمایه‌گذاری‌های جدید، میزان عرضه تنها کفاف تقاضای موجود را خواهد داد که ممکن است با رشد تقاضا به وقوع شوک‌های قیمتی جدید منجر شود.

گزارش انجمن بین‌المللی گاز می‌گوید: با وجود ابهام قابل توجه در سناریوهای برنامه گذار انرژی، به نظر می‌رسد که تا چندین دهه، گاز طبیعی جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازارهای انرژی جهان حفظ کند.