مقایسه روانکاران بورس از 4 منظر

بورس24 : صنعت روانکار از جمله صنایع استراتژیک اقتصاد محسوب می شود ؛ چرا که روغن های بنزینی و دیزلی تولیدی به دلیل کاربرد گسترده در ناوگان حمل و نقل عمومی و شخصی از اهمیت بالایی در سبد مصرفی جامعه برخودار بوده ؛ علاوه بر آن روغن های صنعتی نیز به کارخانه ها فروخته شده و در عملیات روزمره صنایع استفاده می شود.

چهار شرکت نفت بهران ، نفت پارس ، نفت ایرانول و نفت سپاهان نمایندگان صنعت روانکاری در بازار سرمایه بوده که به نوعی زیرگروه صنعت فرآورده های نفتی ، کک و سوخت هسته ای محسوب می شوند. لوبکات تهیه شده از پالایشگاه های نفت خام به همراه سایر مواد اولیه در خطوط تولیدی این واحد های بورسی به محصولات نهایی نظیر روغن های پایه ، روغن های صنعتی ، روغن های دیزلی ، روغن های بنزینی ، روغن های فرآیندی اکسترکت ، ضدیخ ، گریس و اسلاک وکس تبدیل می شود. در ادامه آنالیز عملکرد مالی وعملیاتی این چهار شرکت مطرح بورسی بر اساس فاکتور های مختلف بنیادی و تکنیکالی ارائه شده است.
1)    ارزش بازار و بازدهی یک ساله
نفت بهران با 29 همت مارکت کپ از نقطه نظر ارزش بازار جایگاه نخست صنعت را از آن خود کرده است. علاوه بر آن ، نماد "شبهرن" به لحاظ سود سرمایه نیز در رتبه اول صنعت ایستاده و از ابتدای دوره 1401 تاکنون ، 191% سود سرمایه به سهامداران خود تقدیم کرده است.

2)     نسبت های حاشیه سود
نسبت هایی نظیر حاشیه سود ناخالص ، عملیاتی و خالص پشت پرده نحوه به کارگیری منابع مالی و عملیاتی واحد تولیدی توسط مدیریت را نمایان ساخته و در یک کلام ، عیار بیزینس را در توانایی بقا در بازار های رقابتی ، سودآوری های آتی و رشد ارزش شرکت مشخص می کند.

با بررسی اعداد گزارش عملکرد 3 ماهه پی می بریم که "ترین" های صورت سود و زیان در این صنعت به نفت بهران تعلق دارد. بیشترین درآمد عملیاتی ، سود ناخالص ، سود عملیاتی و سود خالص در کارنامه سه ماهه تیم مدیریتی شبهرن ثبت شده است و همین امر سبب شده  که وقتی صحبت از نسبت های سود آوری می شود ، نفت بهران حرف اول را در بازار بزند. در بهار 1402 ، به ازای هر 100 تومان درآمد عملیاتی ، 33 تومان سود ناخالص ، 27 تومان سود عملیاتی و 23 تومان سود خالص در این غول روغنی کسب شده است که نسبت به رقبای خود از این حیث ، در جایگاه نخست ایستاده است.

علاوه بر اعداد محاسبه شده در تاریخ تهیه صورت های مالی ، مقایسه اعداد مذکور با دوره مشابه نیز اهمیت ویژه ای دارد ؛ چرا که اطلاعات بنیادی بااهمیتی نظیر روند پیشرفت یا پسرفت عملیات از طریق این مقایسه عاید تحلیلگران می شود. برای نمونه ، نفت بهران نه تنها به لحاظ ارزش آیتم های کلیدی صورت سود و زیان نظیر درآمد های عملیاتی ، سود ناخالص ، عملیاتی و خالص پرچمدار صنعت محسوب می شود ، بلکه به لحاظ تغییرات نسبت به مقطع مشابه نیز بهترین عملکرد را از خود به نمایش گذاشته است ؛ به گونه ای که در بهار 1402 ، ارزش درآمد های عملیاتی به میزان 40% ، سود ناخالص به میزان 46% ، سود عملیاتی به میزان 40% و سود خالص به میزان 50% رشد را نسبت به مقطع مشابه نشان می دهند. چنین عملکردی نوید بخش حرکت رو به جلو ، افزایش ارزش شرکت و در نهایت ثروت سهامدارن این طلایه دار صنعت روانکار است.

شایان ذکر است که آمار و ارقام مندرج در صورت های مالی فصل بهار 1402 نفت ایرانول نیز از بهبود فوق العاده عملکرد این واحد بورسی در مقایسه با مقطع مشابه حکایت دارد ؛ رشد 25% حاشیه سود ناخالص ، جهش سنگین 31% حاشیه سود عملیاتی و بهبود چشمگیر30% حاشیه سود خالص ازهنر و تخصص تیم مدیریتی در به کارگیری بهینه و اقتصادی منابع مالی وعملیاتی با هدف حداکثرسازی بهره وری عملیات در راستای افزایش منافع مالکان حکایت دارد.

در طرف مقابل نفت سپاهان قرار دارد. حاشیه سود خالص شرکت در بهار 1402 ، 21% محاسبه شده که تنها 3.5% رشد را نسبت به مقطع مشابه نشان داده و مبین کمترین میزان اثربخشی و بهره وری عملیات نسبت به رقبا است. گفتنی است که کمترین میزان افزایش سود خالص نیز متعلق به نفت سپاهان بوده ، به طوریکه سود خالص بهار 1402 نسبت به مقطع مشابه افزایش ناچیز 9%  را می دهد ؛ در حالیکه نسبت مذکور در شرکت های نفت بهران ، پارس و ایرانول به ترتیب 51% ، 46% و 15% محاسبه شده است.

3)    درآمد فروش
آمار فروش این چهار شرکت بورسی خبر از سلطه نفت بهران و ایرانول بر بازار داخلی و یکه تازی نفت سپاهان در بازار های بین المللی می دهد. در مدت چهار ماهه منتهی به تیر 1402 ، نفت بهران و ایرانول به ترتیب 4.92 و 3.06 هزار میلیارد تومان محصول در بازار داخلی فروخته اند که بیانگر فاصله معنادار این شرکت ها نسبت به دو رقیب دیگر است. همچنین نفت سپاهان نیز 3.6 همت درآمد از صادرات محموله های روغن شناسایی کرده که بیشترین درآمد صادراتی در بین رقبا است.

در این مدت 4 ماهه منتهی به تیر 1402 ، به لحاظ رشد عددی درآمد ، نفت بهران با 1.24 همت رشد و از نقطه نظر بهبود درصدی ، نفت پارس با 30% بهبود درآمدی نسبت به مقطع مشابه ، بهترین عملکرد را به نمایش گذاشته اند. شایان ذکر است که نفت پارس با کسب 3.91 هزار میلیارد تومان درآمد در این مدت 4 ماهه موفق به پوشش 42% درآمد سال مالی قبل شده که از این حیث از سایر رقبای خود جلوتر است.

4)    نقدینگی
ساختار مالی هر بیزینسی مهمترین عامل بقا و توسعه فعالیت های عملیاتی آن بوده و نقش کلیدی در توانایی مالی سازمان دارد. سرفصل وجوه نقد عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد تصویر روشنی از وضعیت نقدینگی واحد تجاری نشان می دهد که گویای قدرت مانور مدیریت در اداره عملیات جاری و پیشبرد طرح توسعه آتی است. در بین 4 شرکت مذکور ، تیم مدیریتی نفت ایرانول کارنامه درخشانی در این زمینه داشته و در دوره 1402 موفق به بهبود خارق العاده وضعیت نقدینگی این پیشرو صنعت شده است ؛ به گونه ای که وجوه نقد عملیاتی شرکت با ثبت پرش سنگین 423% به میزان 468 میلیارد تومان افزایش یافته و به 578 میلیارد تومان رسیده است. چنین رشدی نگرانی از بابت توانایی مالی بیزینس در ایفای تعهدات مالی برای سهامداران باقی نگذاشته و در نتیجه ریسک های مالی پیرامون فعالیت های شرکت را به نحو چشمگیری تقلیل می دهد.