سهام شکر 60 درصد بازدهی داد

بورس24 : قیمت جهانی شکر افزایش یافت.با توجه به رشد قیمت جهانی شکر، نگاهی به صنعت قند و شکر و تاثیر آن بر بازار داخلی کشور خالی از لطف نخواهد بود .

شکر چیست ؟

شکر ماده ای خوراکی و شیرین است که از دانه های ریز بلوری به رنگ سفید یا قهوه ای تشکیل شده. شکر به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان و میوه ها و ... یافت می شود ولی درصد شکر موجود در چغندر و نیشکر از همه بیشتر است. حدود ۸۰ درصد از شکر تولیدی در جهان از نیشکر و بقیه آن از چغندرقند به دست می آید ولی بر اساس داده های تاریخی در ایران این عدد نزدیک 50 درصد است. چغندرقند در آب و هوای معتدل و سالانه دو مر تبه (کشت بهاره و کشت پاییزه) و نیشکر در آب وهوای گرمسیری با آفتاب و باران فراوان کشت می شود. مقدار آب مصرفی نیشکر نیز بیش از دو برابر آب مصرفی چغندرقند است. در فرآیند تولید شکر، سه محصول به دست می آید که شامل ملاس، شکر و تفاله خشک می شود.

مصرف کنندگان داخلی

بزرگ ترین مصرف کننده های قند و شکر در ایران کارخانه های تولید نوشیدنی، کارخانه های بستنی سازی، قنادی ها، بنک دار ها و... هستند. با بررسی پراکندگی جغرافیایی کارخانه های قند و شکر متوجه این موضوع می شویم که این کارخانه ها عمدتا در شهر ها و استان های مستعد
تولید و کشت چغندر دایر شده اند و همین امر نشان دهنده میزان اهمیت تامین چغندر در فرایند کار این کارخانه هاست. شکر یک کالای اساسی است، که چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم مصرف انسانی دارد و دارای درجه اهمیت بالایی است.

شرکت های فعال تولید قند شکر در بازار سرمایه ایران

 فرایند تولید شکر

در مرحله کریستال سازی است، شربت گرم شده و بعد از آن که مخلوط به حالت اشباع رسید به آن پودر شکر اضافه می شود تا کریستال تشکیل شود. بعد از آن در مرحله سانتریفیوژ، شربت داخل یک سبد توری شکل ریخته شده و پساب خارج می شود (مایع بجا مانده پساب در این مرحله همان ملاس است) و کریستال شکر بر روی توری باقی می ماند.

کریستال شکر به دست آمده مرطوب است و لازم است که برای دستیابی به محصول نهایی خشک شود. بعد از اتمام این مرحله و تکمیل فرآیند خشک شدن شکر، محصول نهایی بسته بندی و آماده برای فروش می شود.

در فرآیند تولید شکر و در دو مرحله عصاره گیری و کریستالیزاسیون تفاله و ملاس از فرایند تولید بجا میماند و در پایان فرایند نیز شکر تولید میشود (شکر تولیدی از چغندر)

 3 محصول شکر، تفاله، ملاس اصلی ترین منابع درآمد برای تولید کننده های قند شکر(چغندری) هستند.

تفاله: بعد از جدا کردن قند موجود در چغندر (شربت) ماده ی باقی مانده را تفاله نام می برند.

ملاس: پساب بجا مانده از فرایند پخت خلال و تبدیل شربت به کریستال ملاس نام دارد.

تولید کنندگان جهانی

 شکر در 120 کشور جهان تولید میشود که 80 %از تولید جهانی شکر بر پایه نیشکر است. بر خلاف آمار جهانی، حدود 60 %از تولید شکر در ایران بر پایه چغندر است.

 برزیل و هند اصلی ترین تولید کنندگان شکر در جهان می باشند، برزیل تولید کننده ای که هزینه تولید شکر آن از سایر کشورها پایین تر است و نقش مهم و تعیین کننده ای در عرضه این محصول در جهان دارد.

نحوه نرخ گذاری

نحوه نرخ گذاری در این صنعت: دولت هر ساله موظف است که خرید محصولات اساسی کشاورزان را تضمین کند. معمولا  برای چغندر قند معادل %25 نرخ گندم را درنظر می گیرند.

نرخ شکر پس از حذف ارز 4200 تومانی بر اساس هزینه تمام شده و با توجه به مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین میشود.

کشت بهاره چغندر از اوایل اسفند تا اردیبهشت ماه صورت میگیرد و زمان برداشت آن از اواخر شهریور تا پایان آذر ماه است. در کشت بهاره عیار چغندر حاصل بین 16 تا 20 درصد است. کشت پاییزه از اواخر شهریور تا اوایل آذر انجام میشود و دوره برداشت آن از اواخر فروردین تا اواخر خرداد ماه است، همچنین عیار محصول پاییزه بین 14تا 16 درصد است.

نگاهی به رشد قیمت جهانی شکر و تاثیر آن بر جهان و بازارداخلی و شرکت های قند و شکر بورسی:

قیمت شکر در بازارهای جهانی به سقف کانال خود نزدیک شده است که این روزها برخی  به آن  نام  طلای سفید نیز هم می دهند ، از ابتدای سال ۲۰۲۳ تاکنون با افزایش نزدیک به ۱۵۰ دلاری به ازای هر تن همراه بوده است و قیمت آن در بازار لندن طبق آخرین معاملات به بیش از ۶۷۳ دلار رسیده است.

 به همین دلیل پیش بینی می شود یک روند صعودی در افزایش قیمت شاهد باشیم. برخی از کارشناسان معتقدند یکی از دلایل افزایش قیمت شکر در بازار جهانی به دلیل کمبود عرضه آن است، زیرا در چند وقت اخیر تولیدکنندگان نیشکر در برزیل و هند و ... تمایل ندارند محصول خود را به شکر تبدیل کنند و آن را به اتانول تبدیل می کنند. شنیده ها حاکی از آن است که، با  توجه به قیمت فعلی نفت و همچنین استقبال از انرژی‌های پاک، تقاضای جهانی برای استفاده از اتانول بالا رفته است.

از آنجا که بخش عمده‌ای از شکر مصرفی در ایران به صورت وارداتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بهتر دانستیم به بررسی تاثیر این موضوع بر بازار داخلی و همچنین عملکرد شرکت‌های قند و شکر حاضر در بورس تهران بپردازیم :

این افزایش تقاضا که به طبع آن افزایش قیمت را همراه دارد، و این امر منجر به کاهش عرضه شکر شده و قیمت آن را افزایش می‌دهد. چندی پیش در ایران هم مقررات جدیدی درباره تقاضای شکر به وجود آمد، به طوری که خریدهای خرد و کلان تولیدکننده ها از هم جدا شده است در این شرایط پیش بینی می شود که قیمت ها در بازار بالا برود و دولت در راستای حمایت از تولیدکننده ها قیمت شکر را به صورت دو نرخی در بازار مدیریت کند. علت دیگر افزایش قیمت جهانی شکر، بارش باران فراوان در هندوستان می‌باشد. نیشکر محصولی است که در هوای گرم و خشک کشت می‌شود، در صورتی که هوا خیلی گرم یا مرطوب باشد تولید نیشکر با مشکل مواجه خواهد شد. با توجه به بارش اخیر در کشور برزیل، عرضه این محصول با مشکل مواجه شده است. لازم به ذکر است کشور هندوستان با تولید حدود ۳۲ میلیون تن شکر در سال دومین تولید‌کننده بزرگ شکر در جهان می‌باشد که حدود ۱۶ درصد شکر مصرفی دنیا را تولید می‌کند.

معمولا قیمت شکر تناسبی با نرخ خرید تضمینی چغندر قند داشته و نرخ خرید تضمینی چغندر قند با نرخ خرید تضمینی گندم رابطه مستقمی دارد چرا که اگر نرخ خرید تضمینی چغندر از گندم کمتر باشد کشاورز چغندر کمتری کشت می‌کند و تمایل به کشت گندم افزایش می‌یابد و بالعکس. حال در شرایط فعلی اگر سیاست‌گذار به منظور تشویق کشاورز به کشت بیشتر چغندر، نرخ خرید تضمینی چغندر را بیشتر از نرخ خرید تضمینی گندم رشد دهد، احتمالا کشت چغندر قند بالاتر از سال گذشته بوده و در نتیجه مقدار فروش افزایش می‌یابد و با توجه به ثبات در حاشیه سود ناخالص شرکت، سود شرکت افزایش خواهد یافت.

با توجه به اینکه خشکسالی در کشور هند در حال افزایش است ، تولیدات این کشورها کاهش یافته، به‌طوری که میزان صادرات دو کشور عمده صادر‌کننده شکر در جهان کم خواهد شد .

و اگر  بخش عمده تولید نیشکر به تولید اتانول اختصاص یافته شود ،که این تغییر ناشی از بحران گازی است که سال گذشته در اروپا شاهد آن بودیم. براین اساس، عرضه نیشکر از سوی برزیل نیز تحت تاثیر حاشیه سود جذابی که اتانول برای تولیدکنندگان دارد، قرار می گیرد و روند قیمتی شکر همچنان افزایشی باشد.

در تصویر ذیل نگاهی به بازار امروز 1402.01.22  از صنعت قند و شکر با انتشار خبر گران شدن جهانی قیمت شکر ، داشته باشیم :

نگاهی از منظر تکنیکال به شاخص صنعت قند و شکر که نشان می دهد، این صنعت از اسفند 1401 تا به امروز 60 درصد رشد را به همراه داشته است :