برای برآورد وضعیت بازار در سال 1402 به 2 نکته مهم باید اشاره داشت. نکته اول اینکه هنوز اثرات جهش نرخ ارز در گزارش‌های ماهانه و صورت‌های مالی شرکت‌ها نمود پیدا نکرده و اثر این موضوع را از فروردین و اردیبهشت 1402 خواهیم دید و لذا معتقدیم که روند آغاز شده به ویژه با توجه به عقب‌افتادگی بازار و همچنین شرایط نموداری می‌تواند با سرعتی آهسته‌تر از زمستان جاری ادامه داشته باشد.
1) پیش‌بینی بازار ...
بورس24 : در شرایطی به مصاف معاملات آخرین روز کاری از سال پر حاشیه 1402 می‌رویم که بازار روز گذشته با افزایش جدی تقاضا و بدون توجه به افت قیمت نفت در بازارهای جهانی استارت زد و در یک روز فوق‌العاده شاهد جهش نزدیک به 85 هزار واحدی بازار و رسیدن شاخص به کانال 1.9 میلیون واحدی بودیم !! رشد جدی حجم و ارزش معاملات (حدود 10 همت) در کنار ورود 1,500 میلیارد تومان پول به تالار شیشه‌ای از دیگر اتفاقات مثبت بازار روز گذشته بود. تقریبا می‌توان گفت سال بصورت رسمی خاتمه یافته و جلسه معاملاتی امروز بیشتر جنبه تشریفاتی دارد. لذا مختصر اشاره‌ای به تحولات سال 1401 و چشمانداز بازار در سال 1402 خواهیم داشت.
از اتفاقات سال جاری آغاز می‌کنیم. روند قیمت‌ها و شاخص‌‌‌‌‌ها در نیمه نخست سال به‌نحوی پیش رفت که بسیاری از سهامداران را ناامید کرد و در همین راستا گروهی از سرمایهگذاران در جست‌وجوی کسب بازدهی بهتر راهی بازارهای موازی شدند تا هم از افت مقداری پول خود در بازار سهام مصون بمانند و هم ارزش پول خود را از گزند تورم حفظ نمایند. شرایط در ۶ ماهه اول به‌خصوص از خرداد تا ابتدای آبان در بورس تهران به حدی بغرنج شد که نماگر اصلی این بازار با افت 7 درصدی نسبت به آخرین روز معاملاتی ۱۴۰۰ همراه شد. این عملکرد منفی در شرایطی به ثبت رسید که همچنان تورم بر فضای اقتصادی کشور حاکم بود و بازار سهام با این عملکرد به نوعی سرمایهگذاران را مغموم و مایوس کرد. البته در 3 ماهه اول یعنی فصل بهار شاخص کل توانست با رشد بیش از 12 درصدی همراه شود.
این رشد متاثر از شعله‌‌‌‌‌ور شدن آتش انتظارات تورمی پس از حذف ارز 4,200 تومانی در بهار بود که تاثیر اندکی در بهبود روند قیمت‌ها داشت، اما تابستان برای بازار سهام به گرمی اسمش نبود و شاخص کل در این فصل علاوه بر اینکه رشد بهار را از دست داد، با نزول ۱۲ درصدی روبرو شد. در پاییز اما تغییر روندها در بازار سهام از اوایل دومین ماه یعنی آبان به‌وضوح حس شد و نهایتا پرونده این فصل برای شاخص کل با ثبت بازدهی 10 درصدی بسته شد. زمستان اما برخلاف نام خود، توانست عنوان فصل طلایی و داغ بازار سهام را نصیب خود کند و شاخص کل در این فصل توانست بدون در نظر گرفتن معاملات امروز، با رشد 27 درصدی همراه شود تا آخرین فصل سال اندکی برای بازار سرمایه در میان سایر بازارها آبروداری کرده باشد. رشد زمستانی قیمت‌ها در بازار سهام نیز متاثر از چشمانداز انتظارات تورمی و افزایش قیمت ارز در مبادلات بازار غیررسمی و همچنین جاماندگی قیمتی سهام در قیاس با سایر بازارهای سرمایه‌گذاری داخلی بود.
اما برای برآورد وضعیت بازار در سال 1402 به 2 نکته مهم باید اشاره داشت. نکته اول اینکه هنوز اثرات جهش نرخ ارز در گزارش‌های ماهانه و صورت‌های مالی شرکت‌ها نمود پیدا نکرده و اثر این موضوع را از فروردین و اردیبهشت 1402 خواهیم دید و لذا معتقدیم که روند آغاز شده به ویژه با توجه به عقب‌افتادگی بازار و همچنین شرایط نموداری می‌تواند با سرعتی آهسته‌تر از زمستان جاری ادامه داشته باشد. نکته دوم اینکه دولت طی ماه‌های اخیر بواسطه اصرار بر سیاست‌های اشتباه خود، زخم دیگری بر اعتماد از دست رفته بازار زد و همین عامل مانعی برای برگشت سریع پول‌های خارج شده خواهد بود. بنابراین اگر دولت سایه ریسک‌های باقی‌مانده را بر دارد و قدم در مسیر رفع مشکل بنگاه‌ها بگذارد، ممکن است باری دیگر نقدینگی سرگردان در مسیر بازار سرمایه قرار گیرد.
مهمترین اقدامات باید در چارچوب رفع مشکلات بنگاه‌ها باشد. بنگاه‌ها 3 دست‌انداز مهم قیمت‌گذاری دستوری، نرخ بهره بالا و نرخ ارز را پیش‌روی خود می‌بینند. اقدامات دولت باید معطوف به برداشتن این سه دست‌انداز باشد؛ قیمت‌گذاری دستوری عامل مهم عقب‌ماندگی کشور و عدم توسعه اقتصادی و بیکاری گسترده است. این مساله باعث عدم تعادل اقتصاد شده است. قیمت‌گذاری دستوری از فروش محصولات شرکت‌های خودروساز و تایر‌ساز تا خوراک پالایشگاه‌ها و شرکت‌های پتروشیمی و بطور کل همه‌جا به چشم می‌خورد و حتی موجب دستکاری قیمت در بورس کالا شده است.
در همین حال نرخ بهره بالا سبب عدم صرفه اقتصادی فعالیت‌ها و بی‌ارزش شدن دارایی‌های مالی شده و از طرف دیگر ارز چندنرخی سبب سردرگمی فعالان اقتصادی شده و بطور کلی فساد و بیماری هلندی را توام باهم در اقتصاد کشور ایجاد کرده است. در 3 ماه پایانی سال بازار درگیر تصمیمات بخش‌های مختلف در سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه بود. لذا یکی از مهمترین اقدامات در سال جدید و در راستای کمک به رفع مشکلات بازار سرمایه، می‌بایست ارتقای جایگاه بازار و رئیس سازمان بورس باشد تا بتواند در مقابل تصمیمات دستگاه‌های مختلف واکنش نشان دهد. عضویت رئیس سازمان در هیات دولت و حضور نماینده سازمان در مراکز تصمیم‌سازی‌های اقتصادی می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
اما برای امروز احتمالا بازاری متعادل و حتی شاید با فشار نسبی عرضه (در دامنه مثبت) را داشته باشیم. سقوط قیمت نفت در هفته گذشته تحت تاثیر نگرانی‌های مربوط به بحران بانکی آمریکا می‌تواند عاملی برای احتیاط در رفتار معامله‌گران و شناسایی سود کوتاه‌مدتی (پیش از تعطیلات 5 روزه نوروز) باشد.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.