سایپا سود دلال ها را به جیب مردم واریز می کند؟

بورس24 : عرضه و فروش خودرو به صورت نرخ های دستوری و روش قرعه کشی طی سالیان اخیر سبب فزونی زیان انباشته سنگین در شرکت های خودروساز شده است. از یک سو فشار بر کارخانجات خودروساز و از طرف دیگر فشار بر مصرف کننده ها سبب شده تنها در این بین حلقه دلال ها از فروش به روش قرعه کشی سود بالایی نصیبشان شود. در این وضعیت شرکتی مانند سایپا با تداوم فروش به روش قبلی منجر به انباشت حدود 26 هزار میلیارد تومان زیان انباشته در شرکت شده است.

روش فروش قرعه کشی که بعضا نرخ ها فاصله 100 درصدی با قیمت بازار آزاد داشته و در این حالت شرکت های خودروساز مجبور به فروش با قیمت های نازل به واسطه ها و در نتیجه عرضه خودرو خریداری شده با قیمت های پایین توسط این واسطه ها و عرضه و فروش در بازار آزاد بعضا با سود های 100 درصدی شد.

اما عرضه خودرو در بورس کالا که تازه توسط سایپا آغاز شده است سبب شده تا نرخ های فروش پایین تر از نرخ های بازار آزاد تنظیم شود به طوری که در این حالت هم کارخانه با نرخ های مطلوبی اقدام به فروش می کند و هم با حذف واسطه ها مصرف کننده با قیمت پایینتر از بازار آزاد به خودروی مصرفی خود می رسد.

اما از لحاظ آماری تاکنون 4 هزار دستگاه خودروی شاهین در بورس کالا عرضه شده که قیمت عرضه 27 درصد ارزان تر از بازار آزاد بوده و در اکثر عرضه ها عمده تقاضای خرید نیز پاسخ داده شده است. در حالی که قیمت این محصول در بازار آزاد به 500 میلیون تومان رسیده در بورس کالا با احتساب خواب سرمایه و هزینه مالیات قیمت این محصول کمتر از 400 میلیون تومان می باشد. از طررف دیگر این نرخ های فروش علاوه بر ارزان تر بودن به نسبت بازار آزاد و سود بردن مصرف کننده نهایی که همان مردم هستند سبب شده تا کارخانه نیز محصول خود را با قیمت واقعی تری به فروش رسانده و دیگر متحمل زیان های سنگین نشود.

لازم به ذکر است سایپا تا انتهای آذر ماه نزدیک 293 هزار دستگاه خودرو به فروش رسانده که همچنان جا برای عرضه گسترده خودرو در بورس کالا و طیف وسیع تری مانند خودروهای تیبا و کوییک و ساینا که عمده سبد تولیدی سایپا را تشکیل می دهند وجود دارد.

در حالی نرخ های فروش متوسط 9 ماهه سایپا در محصول شاهین 300 میلیون بوده که این خودرو با نرخ های 500 میلیون در بازار آزاد به دست مشتری می رسد و در روش قرعه کشی به ازای هر خودرو 200 میلیون تومان به جیب واسطه ها سرازیر می شود. حال در عرضه بورس کالا نیمی از این سود به جیب خودروساز و نیمی دیگر به جیب مصرف کننده رفته و سودی که نصیب دلال ها و واسطه ها می شد به جیب خودروساز و مردم سرازیر می شود.

حالا اگر بخش عمده ای از خودروهای تولیدی سایپا در بورس کالا عرضه شود بخش عمده ای از این رانت و تبعیض از بین رفته و هم سایپا با افزایش نقدینگی و سودآوری می تواند به سمت افزایش تیراژ و تنوع تولیدی محصولات برود و هم مصرف کنندگان با خرید خودروی ارزان تر در بورس کالا از تور واسطه ها و قیمت های بازار آزاد رها شوند و محصولات با قیمت بهتری به دستشان می رسد.

محسن نظری

کارشناس بازار سرمایه