تحلیلی از صنعت زغال سنگ در جهان و ایران + معرفی زیرمجموعه مهم سیمان شرق

بورس24 : ایران درحالی دارای بزرگ‌ترین ذخایر زغال سنگ خاورمیانه بوده و چهار شرکت هم در بورس حضور دارند که تحلیلی از این صنعت در جهان و شرکت ها به همراه معرفی زیرمجموعه مهم سیمان شرق ارایه شد.

چند آمار جهانی از وضعیت زغال سنگ

براساس این گزارش، زغال سنگ یکی از مهمترین منابع تامین انرژی دنیا بوده و حدود 95 درصد انرژی موردنیاز تولید سیمان، 60 درصد برق و 90 درصد فولاد دنیا به واسطه زغال سنگ تامین می‌ شود که با وجود تمام ملاحظات زیست محیطی به احتمال زیاد روند مصرف تا سال 2050 افزایشی خواهد بود که ناشی از قیمت ارزان، فراوانی مناسب و رقابت اقتصادی قدرت‌های نوظهور است.

چین با تولید سالانه 3.9 میلیارد تن زغال سنگ با اختلاف زیاد بزرگترین تولیدکننده و مصرف کننده دنیا شناخته شده و هند، اندونزی و امریکا با تولید 757، 563 و 485 میلیون تن در رده های بعدی قرار دارند. بزرگترین صادرکنندگان زغال سنگ در سال 2021 اندونزی،استرالیا و روسیه با 478، 403 و 262 میلیون تن بودند. بزرگترین واردکنندگان هم چین، هند و ژاپن با 357، 211 و 201 میلیون تن بودند.

وضعیت صنعت در ایران

ایران بزرگ‌ترین ذخایر زغال سنگ را در خاورمیانه داشته و با 14 میلیارد تن ذخایر زمین شناختی و 1.2 میلیارد تن ذخایر قطعی، دارای رتبه ۲۶ از لحاظ ذخایر قطعی زغال سنگ دنیا است. عمده مصرف زغال سنگ در ایران هم مربوط به فولادسازی است.

تولید سالانه زغال سنگ حدود ۳ میلیون تن خام و ۱.۵ میلیون تن کنسانتره بوده و دو میلیون تن کنسانتره هم مصرف و مازاد تقاضا با واردات پوشش داده می‌شود.

چهار ناحیه دارای زغال سنگ فراوان هم شامل طبس و البرز مرکزی با ۷۵.۴ و ۱۳.۵ درصد، کرمان و البرز شرقی با ۸.۲ و ۲.۶ درصد هستند. سهم سایر مناطق هم تنها ۰.۳ درصد است.

نمودار ذخائر بزرگ زغال سنگ ایران

معرفی بزرگترین شرکت ها و سیاست‌های راهبردی متفاوت ایران

با توجه به این ذخائر بزرگ در حال حاضر حدود 130 معدن زغال سنگ وجود دارد که از این تعداد 100 معدن فعال هستند اما از میان 130 معدن 20 معدن اقدام به تولید 95 درصد زغال سنگ می‌کنند. چهار شرکت بورسی زغال سنگ نگین طبس، فرآوری زغال سنگ پروده طبس، زغال سنگ پروده طبس و صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود هم جزو بزرگترین تولیدکنندگان هستند.

علاوه بر تولید انرژی و صنایع از زغال سنگ در صنایع دیگر نیز مانند پالایش آلومینا، کاغذسازی، صنایع شیمیایی و دارویی، زغال قیری پالایش شده، بازیابی گاز آمونیاک برای تولید کود شیمیایی، رنگدانه ها، گرافیت برای الکترودها، تصفیه آب، مواد آرایشی و بهداشتی، سوخت مایع، محصولات پلاستیکی و فیبرها، تولید فلزات، آلیاژها، فروآلیاژها و... استفاده می‌شود.

ولی با وجود مصارف بسیار بالای زغال سنگ در دنیا، سیاست‌های راهبردی در حوزه زغال سنگ در ایران نسبت به دنیا متفاوت بوده و به دلیل منابع عظیم نفت و گاز، توجه به سرمایه گذاری و توسعه بخش زغال سنگ مغفول مانده است. وجود منابع گاز طبیعی و سیاست های توسعه صنعت فولاد، باعث شده تنها تولیدکنندگان فولاد به روش کوره بلند از زغال‌سنگ استفاده کنند.

پیش بینی تولید زغال سنگ ایران / هزارتن

تحلیل شرکت معادن زغال سنگ شرق

شرکت معادن زغال سنگ شرق از زیرمجموعه های سیمان شرق (با نماد سشرق در بورس) بوده که در صدد است با توجه به تنوع محصولات و با گسترش معادن زغال سنگ و بهره وری حداکثری از ذخائر معدنی، گسترش و توسعه واحد فرآوری و برنامه ریزی جهت ورود به بازار سرمایه در فهرست بزرگترین تولید کنندگان زغال سنگ ایران قرار گیرد.

این شرکت در حال حاضر توان تولید سه نوع زغال سنگ کک شو، کنسانتره و حرارتی را دارد و یکی از با کیفیت ترین محصولات تولیدی کشور را در اختیار دارد.

مقایسه میزان و تنوع محصول شرکت های عمده تولید کننده زغال سنگ

شرکت معادن زغال سنگ شرق در حال حاضر دارای 2 معدن فعال زغال سنگ در استان های گلستان و سمنان است. معدن سوم این شرکت نیز در استان سمنان در شرف آماده سازی قرار دارد که به شرح ذیل هستند:

مجتمع معدنی زغال سنگ قشلاق

فعالیت های معدنی در معدن زغال سنگ قشلاق سال 1336 آغاز شده است. این معدن واقع در کیلومتر 35 جاده آزادشهر به شاهرود در فاصله 90 کیلومتری شمال شرق شاهرود واقع شده است. ذخیره قطعی معدن طبق پروانه بهره برداری 1.403.379 تن برآورد شده است. در این مجموعه انواع زغال سنگ های ککشو و حرارتی استخراج می شود که در کل محصولات تولیدی آن نسبت به سایر رقبا و تامین کنندگان منطقه از کیفیت بالاتری برخودار است.

از نقاط قوت مجتمع معدنی قشلاق می توان به وجود واحد زغال شویی، خط سنگ شکنی و دانه بندی و کوره های کک پزی در آن مجموعه اشاره کرد.

معدن زغال سنگ سالدره

معدن معدن زغال سنگ سالدره در 55 کیلومتری شمال دامغان و در منطقه دیباج قرار داشته و پروانه جدید سال 1395 دریافت شده است. ذخیره قطعی معدن طبق پروانه بهره برداری 30.935 تن برآورد شده است. محصول تولیدی معدن زغال سنگ سالدره از نوع زغال سنگ ککشو و خاکستر بالا است.

معدن زغال سنگ ثمین

این معدن دارای گواهینامه کشف به میزان ذخیره 15.000 تن است که در مرحله صدور پروانه بهره برداری است. این معدن در منطقه مهماندویه قرار داشته و زغال سنگ اکتشافی آن از نوع ککشو است.