مزایا و کارکردهای عرضه تلفیقی در بورس کالا چیست؟

بورس24 : بعد از اینکه عرضه تلفیقی فولاد در آذر ماه ۱۴۰۰ براساس الگوی جدید وزارت صمت به منظور مدیریت هوشمند بازار داخل فولاد آغاز شد و برای اولین بار ورق فولاد وارداتی از چین از سوی شرکت فولاد مبارکه اصفهان با هدف پوشش نیاز بازار داخل مورد پذیرش قرار گرفت، قرار است این مدل در بازار محصولاتی که با کمبود عرضه مواجه هستند همچون برخی محصولات پتروشیمی صورت بگیرد.

وزارت صنعت، معدن و تجارت به تازگی مصوبه‌های بیستمین جلسه مدیریت بازار کالاهای پایه را اعلام کرد که در بند ۳ به واردات و عرضه تلفیقی محصول‌های پتروشیمی مشابه الگوی عرضه تلفیقی ورق فولادی در بورس کالا تاکید شده است.

در بند ۳ این مصوبه‌ که از سوی مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت ابلاغ شد، آمده است: انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با کلیات واردات و عرضه تلفیقی کالاهایی که دارای کمبود عرضه هستند، مشابه الگوی عرضه تلفیقی ورق های فولادی در بورس کالا موافقت کرده و مقرر شد قبل از برنامه ریزی برای واردات و عرضه تلفیقی محصول‌های پتروشیمی، جلسه ای با محور دفتر صنایع پتروشیمیایی و پلیمری برگزار و موضوع جمع بندی و عملیاتی شود.

عرضه تلفیقی چیست؟

اما در تعریف عرضه تلفیقی باید گفت که عرضه تلفیقی الگویی جدیدی است که از سوی وزارت صمت تعریف شده تا در زمان نیاز بازار داخلی به یک ماده اولیه و شرایط عدم تامین آن از محل تولید، از طریق واردات تامین نیاز شود و قیمت آن نیز تلفیقی از قیمت داخلی و وارداتی آن محصول باشد.

برای مثال فرض کنید نیاز کشور به کالایی، هفت واحد است اما فقط پنج واحد را می توانیم در داخل تولید کنیم. یعنی دو واحد دیگر باید وارد شود. به این مفهوم که می‌توانیم یک سبد کالایی شامل پنج واحد تولید داخل و دو واحد محصول وارداتی ایجاد کنیم که این سبد کالایی تلفیق شده در بورس کالا عرضه می‌شود.

لذا در شرایطی که تولیدکننده داخلی نمی‌تواند نیاز بازار را تامین کند، می‌تواند نسبت به واردات کالای تولیدی خود اقدام کرده و کالای وارداتی را با کالای داخلی تلفیق و با هم عرضه کند. این امر ساده‌ترین تعریف از عرضه تلفیقی است؛ آن هم در شرایطی که وقتی کالای داخلی و وارداتی توامان عرضه شوند، قیمت بالاتر کالای وارداتی سرشکن می‌شود و مصرف‌کننده می‌تواند ماده اولیه موردنیاز خود را با حجم کافی و قیمت عادلانه‌تری خریداری کند. این رویکرد مدتی است که در بورس‌کالا تجربه شده و نتایج مثبتی به همراه داشته است.

با عرضه های تلفیقی کل نیاز بازار تامین می‌شود

در این خصوص امیر صباغ مدیر توسعه سرمایه‌گذاری و اقتصادی ایمیدرو می گوید: با عرضه های تلفیقی کل نیاز بازار تامین می‌شود. یعنی صنایع پایین دست نیازی به خرید مواد اولیه از بازار آزاد ندارند و سفته بازی و سهمیه بندی در کار نیست و به عبارت بهتر، صنعت در کل می‌تواند مواد اولیه خود را به میزان نیاز خریداری کند.

صباغ با اشاره به تجربه موفق‌ عرضه تلفیقی در گروه پتروشیمی، تاکید کرد: نمونه عرضه تلفیقی در گروه پتروشیمی چندین سال است اجرا می‌شود. به طور مثال پتروشیمی شازند نیز همین روش را برای کالاهایی که کسری عرضه داشتند، انجام داده است و در این زمینه نیز در حال حاضر کشور ما با کمبود سنگ آهن و کنسانتره مواجه است.

وی با بیان اینکه عرضه تلفیقی سود زیادی برای شرکت‌ها ندارد و هدف از آن صرفا تأمین بازار است، عنوان کرد: قرار است با عرضه تلفیقی نیاز بازار به قدری تأمین شود که مقداری از حاشیه بازار کم شود و شرکت‌ها بتوانند قیمت‌های منصفانه‌تری در اختیار پایین دست و مشتریان خود قرار دهند.

کارکردهای عرضه تلفیقی در بورس کالا

از سوی دیگر محمود الهی‌فرد کارشناس بازار سرمایه در خصوص اینکه چگونه عرضه تلفیقی می تواند موجب ایجاد تعادل در بازار کالاها شود؟ می گوید: در خصوص محصول هایی که با کمبود عرضه در بازار روبه‌ رو هستند، مقرر شده عرضه ‌کننده عمده نسبت به تامین کسری بازار از منابع خارجی اقدام کند و در بازار از طریق بورس کالا به‌ صورت عرضه‌های تلفیقی عرضه کند و این اقدام تا زمانی که نیاز بازار به‌ طور کامل تامین شود و کسری در بازار نباشد، ادامه پیدا می کند.

به گفته ی وی، در عرضه تلفیقی، تولیدکننده تناژ قابل‌ تولید خود را در بورس به همراه درصدی که از محل واردات تامین می‌شود عرضه کرده و قیمت آن نیز طبق میانگین وزنی عرضه تولیدات داخلی و بر اساس قیمت پایه و قیمت تمام‌ شده واردات تعیین خواهد شد.