قانون محدودکننده صادرات فولاد به تعویق افتاد

بورس24 : شب گذشته جلسه هم اندیشی فعالان بازار سرمایه، صنعت فولاد و مجلس در خصوص وضع عوارض صادرات محصولات فولادی در کلاب هاوس بورس24 برگزار شد. پس از تعامل و نظر سنجی در خصوص موضوع  طرح ساماندهی صنعت فولاد که شاید زمانی با وضع این قانون اشتباه ، مسیر سوددهی صنایع پیشرو کشور تغییر کند و پاشنه آشیلی برای بازار سرمابه باشد، نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی و سخنگوی کمیسون صنایع و معادن تلویحا احتمال تعویق طرح را تایید کرد.

بهادر احرامیان نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد در جلسه  هم اندیشی کلاب هاوس بورس24 پیرامون موضوع تعرفه ۵۰ درصدی صادرات محصولات فولادی گفت: واردات فولاد طی۱۰  سال گذشته در زمان تحریم‌های  اوباما، ۱۲میلیون تن در نقطه پیک بوده است و ما برای سال ها در میان وارد کنندگان فولاد دنیا در رتبه های دوم و سوم بودیم.

وی گفت: تقریبا از سال ۹۴ کشور در واردات فولاد به نقطه سربه سر رسید  و  واردات تمام شد و ما به صادر کننده خالص فولاد تبدیل شدیم، امروزه که ما تولید کننده ۳۰ میلیون تن فولاد هستیم، نیمی از محصول می‌بایست صادر شود که البته به اشتباه رایج شده که به دلایلی بازار فولاد کشور آشفته است.

احرامیان گفت: با توجه به آمار و ارقام موجود، زمانی که ایران به عنوان دومین وارد کننده فولاد دنیا بود ، قیمت فولاد در داخل بازار کشور، معادل قیمت تمام شده واردات بود، در همان زمان بیشتر صادرات دنیا از چین انجام می شد و  ما را متحمل هزینه‌های حمل و سود تجاری، عوارض وارداتی و سایر هزینه ها می کرد.

به الگوی سال های ۹۴ تا ۹۶ برگردیم...

نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد  در این نشست مجازی تصریح کرد : قیمت فولاد برای مصرف کننده در همین بازه بود و با همه نوسانات نسبت بالایی بود، از سال ۹۴تا ۹۶ که عرضه بیشتر از تقاضا بود، قیمت فولاد در داخل بازار کشور، با وجود همه دلالان،ارزان ترین دنیا شد،از سال  ۹۶ تصویب آیین نامه ها و مقررات از سوی دولت افزایش یافت، در حدود ۴۰ ماه ، ما ۳۷ بخشنامه برای تنظیم بازار فولاد داشتیم که البته این بخشنامه ها تاثیر اساسی نداشت.

وی گفت: اگر با الگوی سال های ۹۴ تا ۹۶ پیش برویم تعادل عرضه  بیشتر  به نفع مصرف کننده و تقاضا است، ما در مقایسه با دنیا یکی از بالاترین نسبت های تولید صادرات در دنیا  را داریم و جزو سه کشوری  هستیم  که بیش از همه به صادرات متکی است.هر چه تولید از ۳۰ میلیون تن افزایش داشته باشد ، بیشتر باید به سمت صادرات برویم.

احرامیان گفت: قیمت میلگرد ۱۴ هزار  و ۲۵۰ تومان در هفته گذشته با احتساب مالیات ارزش افزوده بوده،  قیمتی پایین تر از قیمت جهانی چدن و آهن قراضه !حال اگر گروه و ستادی بگویند قیمت بالا است، قیمت چگونه باید کنترل شود؟ چه کسی می گوید  که ابن عدد بالاست و باید کاهش یابد یا باید افزایش یابد؟

با دستور و تعزیراتی کردن بازار قیمت ها کنترل نمی شوند...

وی گفت: ارزانی با فراوانی می‌آید ، ارزانی با دستور و تعزیرات حاصل نمی شود اگر ما بتوانیم،  برای مدتی قیمتی را با زور قانون و تعزیز کنترل کنیم، این پایدار نیست،بهترین راه حمایت ، یعنی حمایت از تولید.

احرامیان در مورد افزایش نرخ حامل های انرژی در صنعت فولاد هم گفت: صحبت این است برقی که خارج از قرارداد های دراز مدت معامله خواهد شد،  شاید ۴ تا۵ برابر شود، همچنین قیمت گاز ۳ برابر شده،  اما قیمت آب تغییری نکرده است.

وی گفت: تولیدکنندگان  ایران در شرایط سختی در حال رقابت و کنترل قیمت ها هستند.نیاز به حضور پر رنگ دولت نیست. اساسا شاید تجار، بیایند در بازار و سوء استفاده کنند، اما ما نماینده تولیدکنندگان هستیم ، مافیا برای پشت دیوار کارخانه است و از نظر ما تولید مقدس است.

دخایر سنگ آهن تمام می شود، کمتر از نیم قرن آینده...

محمد وحید شیخ ‌زاده خبره صنعت و معدن نیز در نشست مجازی کلاب هاوس بورس24 این پرسش را مطرح کرد که  چه شد که اساسا  مجلس  به این موضوع  ورود پیدا کرد؟طی ۱۰ سال ، در بخش سنگ آهن، تولید کنسانتره، تولید گندله و آهن اسفنجی سرمایه گذاری شد و خوراک اولیه برای فولاد ساز ها فراهم شد و سود های بسیار خوبی نصیب فولاد ساز ها شد.

وی گفت: متاسفانه ورود به مجلس فقط نشانه ضعف دولت و وزرات صمت نبود، بلکه در بخشی نگری فولاد ساز ها هم بود و می خواستند در یک بخش به هرطریقی که شده است این سود را حبس کنند.  آیا نگاه  ما از منظر بورس است یا از نگاه ملی است؟

به گفته وی، اگر از نگاه ملی ببینیم، دیگر کمی زیر بنایی تر نگاه می‌کنیم. آیا شما بازهم کارخانجات فولاد تاسیس می کنید؟ شما چند سال دیگر می توانید فولاد تولید کنید که بخواهید سرمایه گذاری کنید؟ آیا سنگ آهن یا کنسانتره دارید؟ تولید سنگ آهن ایران ۳۰ میلیون تن است، اگر شما سالی ۱۵۰ میلیون تن سنگ آهن استخراج کنید طی ۲۰ سال تمام می شود، در منطقه سنگان شما ۳۰ سال سنگ خواهید داشت، در منطقه گل گهر سنگ آهن شما ۱۳ سال دیگر تمام می شود، در منطقه بافق فقط برای حدود ۱۵ سال دیگر سنگ آهن داریم!

وی گفت: بخشی نگری‌های مختلف سبب شد به جای این که کارخانجات فولاد  در کنار  مناطق آبی کشور تاسیس شود، هر کسی در یک منطقه تولید فولاد می کند. یکی به استان خود و یکی آن طرف کشور می برد و این فاجعه اتفاق افتاد، من نمی دانم تا کجا می خواهند به این مسیر ادامه بدهند.

به گفته وی، وقتی که چندین سال فولاد سازها مقاومت کردند که قیمت کنسانتره  از ۱۲  به ۱۶ درصد قیمت شمش برسد و حاضر نشدند که ۱ سال و اندی تحمل کنند، مقاومت کردند که این نسبت ۱۶ به ۱۸ درصد تبدیل نشود. می خواهم مقایسه کنم که همین الان قیمت کنسانتره، خود را در بورس کالا به ۲۰ درصد رسانده است، هنوز ۵۰ درصد قیمت جهانی هم نیست. در حالی که وقتی قیمت پایه شمش فولاد را در بورس از ۸۰ به ۷۰ تعیین شد، تمام فولاد سازان صدای شان به آسمان بلند شد که چرا این کار را می کنید؟

خام فروشی کنیم، تعرفه بگیریم، مشکل کجاست؟

این خبره صنعت و معدن گفت:  نکته دیگر در بحث خام فروشی این است که در دنیا این موارد تعریف دارند، مثلا شاید شما تعجب کنید، در استرالیا ۹۰ درصد تولید سنگ آهن یعنی تولید حدود ۸۰۰ میلیون تن ، هیچ گونه عملیاتی روی آن انجام نمی شود، دانه بندی  و صادرات می‌شود. چون همه آن هماتیتی است و قابلیت فرآوری ندارد و فقط الان حدود ۴۰ تن کنسانتره مگنتیتی تولید می‌شود. پس خام فروشی نیست.اتفاقا" دولت استرالیا عوارض بسیار خوبی از این محل دریافت می کند و  درآمد بسیار بالایی دارد و زیر ساخت ها را با آن می سازد.

به گفته وی،  ما الان سنگ خام، دانه بندی، دانه بندی پر عیار، کنسانتره و گندله داریم و شما برای هیچ کدام از این ها نمی‌توانید تعبیر خام به کار ببرید چراکه هر کدام از این ها یک ارزش افزوده ای دارد.

وی گفت:  دوستان فرمودند که گاز و برق گران شده است، بفرمایید چند درصد سهم قیمت تمام شده گاز است؟ اتفاقا مشکلی که در آتی داریم، این است که  فولاد سازان ما با گاز ارزان با و خوراک و برق ارزان به تولید ادامه می‌دهند تا زمانی‌که ناچار شوند، کنسانتره ۲۵۰ دلار را به بندر عباس وارد کنند، قطعا پیش بینی می کنم،  ما به زودی وارد کننده کنسانتره خواهیم شد. هر چقدر کارخانجات فولادی بزنید، کنسانتره  است، ناچارید که وارد کنید و لذا خواهش می کنم، به دلایل اصلی که این اتفاق افتاد، بپردازند.

عرضه دربورس کالا تنظیم گیری بازار است...

در نشست تخصصی کلاب هاوس بورس24 حجت الله فیروزی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن  اعلام کرد :  عرضه کالا در بورس تنظیم گری می‌شود و همه نفع می برند. در همین ماه‌های اخیر ، حدودا ۳۰ درصد از محصولات را در بورس عرضه کرده‌ایم. وقتی تقاضا بیش از این است‌.ما بین ۳۰ تا ۳۲ میلیون تن محصولات فولادی داریم ، طبیعی است که مصرف ما در پیک معمولا بالای ۱۸ میلیون تن نبوده است. وقتی ما ۱۵ میلیون تن مازاد داریم اگر این ۱۵ میلیون تن در بورس عرضه شود، چه بسا که مجبور است قیمت از کف هم پایین بیاید و به فروش نرود و مجبور می شویم در معامله دوم قیمت را پایین تر بیاوریم. این را ما می دانیم، به خاطر همین است که در آن طرح مجلس پیش بینی شده است که کمیته ای ویژه ، سهم هر کدام از تولید کننده ها را جهت عرضه در بورس مشخص کند و این موضوع به این معنا نیست که ۳۲ میلیون تن تولید در بورس می آید، به آن معنا است که آن ها بازار را دائم رصد می‌کنند، پایش می کنند و میزان نیاز جامعه را رصد می کنند.

درست است که تراکم قانون داریم، اما ما جور دولت را کشیدیم...

فیروزی گفت: ما این را می دانیم که در کشور ایران تراکم قانون وجود دارد، ما تورم قانون داریم و من از همان اول در مجلس بار ها بر این تاکید کرده ام که یکی از وظایف مجلس فعلی می تواند از بین بردن و قوانین زائد و مازاد باشد. این نشان دهنده یک کشور پیشرفته نیست که ما در هر زمینه ای قانون گذاری کنیم، حتما" و قطعا" ؛ قانون زیادی دست و پا گیر است، ولی دوستانی اشاره فرمودند که چرا مجلس وارد این عرصه شد؟ چون دولت به وظیفه خود عمل نکرد، وظیفه دولت تنظیم گری بازار است، ما توقع نداریم که فی البداهه خودمان را ملزم بدانیم، وارد یک گودی شویم که بخواهد تولید کننده اذیت شود.

نماینده مردم فسا در مجلس افزود:  باید خود تولید کنندگان وارد میدان شوند و خودشان سهمیه بندی کنند، خود انجمن فولاد ورود پیدا کند و این اتفاق بیفتد که اصلا نیاز به قانون گذاری نباشد.

برای تعویق این طرح رایزنی می‌کنیم

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود : هیات رئیسه  مجلس می‌تواند این طرح را به تعویق بیاندازد، من هم پیشنهاد  می کنم با توجه به تنظیم بازار ، بتوان در این خصوص رایزنی شود، به هر حال الان شرایط دلار هم با ثبات شده و بازار فولاد هم آرام گرفته است.

این نشست مجازی در کلاب هاوس بورس24 شاهد حضور خبرگان صنعت فولاد و معدن هم بود. مهدی کرباسیان معاون اسبق وزیر صمت و رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو  نیز در این نشست گفت: بورس کالا برای ورود محصولات فضای شفافی است. نظر اکثریت مجلس این است که منافع ملی و مردم تامین شود و این دلسوزی را تایید می کنم،اما ورود مجلس به این موارد درست نیست و نشان دهنده ضعف دولت و وزارت صمت در مورد مسائل تخصصی است.

به گفته وی، مشکل اصلی ما در تولید، زیاد داشتن قانون است چه درقالب طرح و چه قانون.در سال۹۱ حدود ۶تا ۸ میلیون تن ما واردات فولاد داشتیم اما در سال ۹۷ ما یکی از صادرکنندگان بودیم و اگر قوانین سخت گیرانه نبود، امکان رشد هم داشت ، اگر قانون بگذاریم، تغییر قانون به راحتی رخ نمی دهد و باید دولت دوباره طرح یا لایحه بیاورد که حداقل یک سال زمان برای تغییر قانون نیاز است!

بازار فولاد نرخ دلار را پیشخور کرد...

احسان دشتیانه عضو هیات مدیره شرکت ذوب آهن اصفهان در ادامه این مباحثه گفت: حرکت دلار از ۱۴-۱۵ هزار تومان به سمت ۳۲ هزار تومان و ترس ادامه تحریم ها و احتمال دلار ۵۰ هزار تومانی علت افزایش قیمت ها بوده است. همین موضوع برای صادرات جاذبه ایجاد کرد.

وی گفت: انتطارات تورمی  موجب افزایش قیمت شده است. چگونه الان همه کشور پذیرفته اند که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی یک پروژه شکست خورده است، فولاد دلار ۱۶ هزار تومانی هم همان است، فقط قیمت آن فرق دارد.

دشتیانه گفت:  ارز پنهان در کامودیتی یک مفهوم اقتصادی است. همانطور که کالایی با ارز ۴۲۰۰ در بازار آزاد فروخته می شود و هیچ اتفاقی نمی‌افتد، همین در مورد فولاد هم صادق است، آخر سود آن در جیب تاجر و واسطه می رود. اصلا هم بد نیست، این ها هم نقشی در بازار دارند، این دلار پنهان آنجاست که به دلیل انتطارات تورمی پیش فروش می‌ شود.

علیرضا عسگری مارانی  پیشکسوت بازار سرمایه نیز در این مباحثه کلاب هاوسی توضیح داد : بورس کالا  مکان مناسبی برای نرخ بندی است و تمامی کالاهای پایین دستی بر اساس کشف قیمت واقعی اقتصاد تعیین قیمت می شوند. 

وی گفت: البته این که ما بخواهیم وارد مشتقات فولادی شویم، خیلی موافق نیستم، وظیفه ما فقط صرفا روی شمش، اسلب، بلوم و کالا‌های اصلی استاندارد در بورس کالا بوده است.  وقتی  مکانیزم حراج را به هر دلیلی تغییر دهیم، در مشتقات پایین دستی آن هم آسیب خواهید دید.

قبول کنیم ترامپ عملا سیاست عدم صادرات غیر نفتی را پیش‌گرفت

وی گفت:  آیا قبول داریم که آقای ترامپ صنعت فولاد را تحریم کرد، صرفا برای این که جلوی ارز ما را بگیرد؟ و آیا این کار عملا  به سیاست هایی که می خواهند جلوی صادرات غیر نفتی را بگیرند، کمک نمی‌کند؟

مارانی گفت:  من بازنشسته سال ۷۴ صنعت فولاد هستم، تمام طرح های ملی شرکت فولاد سابق را از قبل از انقلاب را می دانم، الان صنعت فولاد ما  را فرض کنید که صنعت فولاد  پول گاز و  برق را از دولت نمی گیرند، اصلا برق مازاد را به شبکه برق می‌دهند ، مثل گل گهر و چادرملو که نیروگاه دارند.

معادن و فولاد ما، خودشان برق می‌فروشند، محتاج دولت نیستند

به گفته وی،  چادرملو و گل گهر کارخانه برق زده اند، ۷۰۰ کیلومتر آب کشیده اند، آب را می آورند و حتی آب را به شهر های خودشان می دهند. سال ۷۰  سگ در بیایان های چادرملو له له می زد، آن زمان کجا بوده اید؟

مارانی گفت: فولاد مبارکه را که شما مثال زدید،چه کسی فولاد مبارکه را از بندر عباس برداشت و به اصفهان برد؟ مگر به جز این است که، سال ۶۱ خود همین دولتمردان به غلط تصمیم گرفتند که از بندر عباس به اصفهان بیاورند ؛ نبود؟ می‌گویید راه نجات اقتصاد کشور چیست؟ به هیچ وجه و اصلا طبق هیچ قانونی در قانون برنامه اول  دوم و سوم بودجه، قوانین بالادستی، به هیچ وجه نباید جلوی صادرات را بگیریم. حتی اگر داخل کشور با محدودیت مواجه شویم.

جلوی رانت را بگیرید، فساد جمع می‌شود...

وی گفت:  در تمام این سال ها اشتباه دولت ها دخالت در یک قانون ،  دخالت در حراج، دخالت در قیمت گذاری و ایجاد و توزیع رانت بوده است. بستر رانت در حوزه فولاد با شیوه نامه اخیر دولت آمد و هر گونه  طرح در ارتباط با  فولاد، پتروشیمی و کالاهای دیگر هم همین است، ما اگر بخواهیم جلوی فساد را بگیریم باید جلوی رانت را بگیریم و هر ضابطه‌ای که این رانت را درست کند، مطمئن باشید، سرمایه گذاری در صنایع بالادستی که سرمایه گذاری های بزرگ می خواهد، دیگر اتفاق نمی افتد.

مارانی گفت: از ۸ طرح فولادی، بعد از دوران آقای احمدی نژاد استارت خورده است، امروز هیچ کدام  راه اندازی نشده اند، برای این که سرمایه گذاری بالا می خواهد، بنابراین تا می‌توانید از قوانین و مقررات موجود استفاده کنید.

این پیشکوست بازارهای مالی گفت:  اگر ۳۰ میلیون تن فولاد تولید می‌کنیم ومقیاس آن را با ۷۰۰ دلار در نظر بگیرید ما در مورد ۲۰ میلیارد دلار صحبت می کنیم که باید در تولید ناخالص ملی مملکت  بنشیند. اگر بخواهیم روی آن ۲۵ درصد تخفیف بدهیم، چون در بورس کالا ۲۵ درصد ارزان تر می فروشیم،یعنی ۵ میلیارد دلار از تولید ناخالص ملی مان را حذف می‌کنیم.