عضو سابق اتاق بازرگانی ایران و هیئت مدیره سام الکترونیک می گوید: در صورت انتقال دانش و تکنولوژی می توان مدعی رقابت با کشورهایی نظیر ترکیه شد. این کشور در حوزۀ صنعت لوازم خانگی دقیقاً همین مسیر را در پیش گرفت، که اکنون رقیب ایتالیا، آلمان، کره، چین و ژاپن شناخته می شود...
بورس24 : محمد حسین برخوردار، عضو سابق اتاق بازرگانی ایران و هیئت مدیره سام الکترونیک می گوید: نباید نگاه بدبینانه ای به همکاری های اقتصادی خارجی داشت و آن را با دیدگاه های سیاسی به نابودی کشاند.
همکاری با برندهای خارجی هم به معنای تقدیم بازار کشور و افتتاح شعبه فروش برای آن ها نیست. در اینجا منظور از همکاری و مشارکت با خارجی ها، آموختن از آن هاست. تولید ۱۵ میلیون قلم لوازم خانگی طی سال ۱۳۹۹ در حالی رقم خورد که مسئولان این صنعت، تولید ۱۲ میلیون کالا را برای سال گذشته پیش بینی کرده بودند. اتفاقی که می توان آن را به فال نیک گرفت و سرآغازی برای تحقق جهش تولیدی و توسعه صنعتی دانست.
با این حال هنوز موانعی در صنعت لوازم خانگی ایران وجود دارد و در صورتی که پشتیبانی های لازم صورت نگیرد، بعید به نظر می رسد که فعالان این صنعت بتوانند تیراژ تولید سال گذشته را تکرار کنند.
البته این در شرایطی است که تحقق جهش تولید صرفاً در بالابردن تیراژ تولید خلاصه نمی‌شود و مؤلفه هایی نظیر داخلی‌سازی قطعات و مواد اولیه به کار رفته در کالای نهایی، رقابت پذیری، مشارکت خارجی، حضور در بازارهای منطقه ای و جهانی و … در دستیابی به توسعه تولید و حمایت از کالای ایرانی امری حیاتی به حساب می آیند.
در همین زمینه «تصلا» گفت و گویی با محمد حسین برخوردار، عضو سابق اتاق بازرگانی ایران و هیئت مدیره سام الکترونیک، انجام داده است که در ادامه می خوانید:
سال گذشته ۱۵ میلیون قلم لوازم خانگی در کشور تولید شد؛ آیا صرف افزایش تیراژ تولید چند محصول می‌توان از تحقق جهش تولید و دستیابی به توسعه صنعتی دم زد؟
وزارت صمت در رابطه با تولید لوازم خانگی باید آمار تفکیکی ارائه دهد که مشخص شود از هر نوع لوازم خانگی چه میزان تولید شده است. آیا این ۱۵ میلیون قلم کالایی که تولید شده بیشتر در حوزه یخچال، تلویزیون و ماشین لباسشوئی بوده که تولید آن نیاز به تکنولوژی پیچیده تری دارد یا افزایش تولید آبمیوه گیری، سینک ظرفشویی، گوشت‌کوب برقی و اقلامی از این دست منجر به ثبت چنین آماری شده است؟
این ها وسایلی هستند که تولید آن نیاز به دانش و تکنولوژی پیچیده ای ندارد و پیش از این هم در کشور تولید می‌شد. صنعت لوازم خانگی ایران باید به سمت تولید بیشتر یخچال فریزر، تلویزیون های هوشمند، ماشین لباسشوئی و ظرفشوئی حرکت کند.
آمار نشان می دهد تیراژ تولید این سه قلم کالا در سال گذشته در محدودۀ چهار میلیون دستگاه بوده که چندان امیدوارکننده نیست. اما آیا تولید این اقلام به شکل ۱۰۰ درصدی بومی‌سازی شده یا اکثر قطعات این محصولات هم از چین تهیه شده‌اند؟
جهش تولید را نمی توان در افزایش تیراژ تولید خلاصه کرد. امروز صنایع ایران باید تمرکز خود را روی داخلی سازی کالا و رهایی از وابستگی خارجی متمرکز کنند. در صورت تحقق چنین موضوعی می توانند موضوع جهش تولید را به میان بکشند.
۱۵ میلیون کالایی که به آن اشاره شد، تماماً با عنوان تولید داخلی عرضه می شوند و برند تولید کنندگان ایرانی روی محصول درج می شود. آیا برای داخلی‌سازی همین کافی است یا اقدامات دیگری هم باید صورت بپذیرد؟
داخلی سازی تولید، صرفاً به ساخت محصول نهایی در کارخانجات ایران محدود نمی‌شود؛ وقتی تولیدکننده‌ای مدعی بومی‌سازی ۱۰۰ درصدی محصول است، باید به این پرسش پاسخ دهد که آیا توان ساخت موتور یخچال و لباسشوئی را دارد؟
آیا این تولید کننده می تواند پنل تلویزیون را در داخل کشور بسازد؟ نمی توان تمام قطعات یک محصول را از خارج کشور تهیه کرد و با کنار هم قراردادن آن ها، نام محصول ایرانی روی کالای نهایی گذاشت، مانور تبلیغاتی روی آن انجام داد و از ملی‌شدن تولید سخن گفت. البته وابستگی‌ها صرفاً به حوزه‌ی قطعه سازی محدود نمی شود.
تولید کننده ای که بحث خودکفایی و خوداتکایی را پیش می‌کشد، در تأمین ارز هم باید به آورده‌های خود متکی باشد. طوری که صادرات انجام دهد و ارز حاصل از صادرات را وارد چرخۀ توسعه تجارت شرکت خود کند.
با این حال کارخانه دار و تولید کننده ایرانی در تمام صنایع برای دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی صف می کشند و به اسم تولید به هر رانتی دست پیدا می کنند. حتی اگر در خوش بینانه ترین حالت این ارز صرف واردات قطعه و لوازم مورد نیاز تولید شود، حداقل انتظار می رود این شرکت ها جشن خودکفایی تولید برگزار نکنند و برای برجسته کردن خود چنین تبلیغاتی انجام ندهند.
اکثراً تیغ انتقادات به سمت مسئولان و دولتمردان است، اما در این سال ها برخی از تولید کنندگان هم راه همان مسئولان را در پیش گرفته اند.
این افراد یا دچار توهم شده اند و یا با صحبت های غیر واقعی در پی فریب مردم و البته خود هستند. تولید کنندگان باید صادقانه به مردم بگویند که برای تولید تلویزیون به فرض ۸۰ درصد به قطعات خارجی وابستگی دارند. آن‌ها اگر پنل تلویزیون را از چین وارد می‌کنند، نباید آن را به اسم پنل کره‌ای یا محصول ایرانی به مردم بفروشند.
چطور می توان به داخلی سازی ۱۰۰ درصدی در تولید این محصولات رسید؟
این مهم فقط با برنامه ریزی دقیق امکان پذیر است. برنامه‌ریزی بدین معناست که تولیدکنندگان برای هر بخش با عدد و رقم چشم‌انداز کوتاه‌مدت و بلندمدت تعیین کنند. به‌عنوان مثال یک شرکت باید تعیین کند که در طول یک سال آینده ۱۰ درصد از میزان ارزبری خود را نسبت به حجم تولید کاهش می دهد.
همچنین اگر نیاز سالانه کشور به کالایی نظیر تلویزیون یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه است، می توان به شکل تخصصی تر به این حوزه پا گذاشت. با توجه به این حجم از نیاز سالانه، طبیعتاً احداث و راه‌اندازی یک کارخانه پنل سازی تلویزیون به‌صرفه است. اما با راه‌اندازی یک کارخانه می‌توان مدعی پنل‌سازی شد؟
طبیعتاً خیر؛ ورود به این عرصه هم به انتقال دانش و تکنولوژی نیاز دارد و این امر جز از طریق همکاری و مشارکت با کشورهای خارجی میسر نیست. اکنون که بحث هایی از گشایش های اقتصادی و احیای برجام مطرح می شود، این کارخانه ها باید قراردادهای حرفه ای با طرف خارجی منعقد کنند و آن‌ها را به انتقال دانش و تکنولوژی در طول یک دوره زمانی مشخص، موظف سازند. متأسفانه در سالیان گذشته شرکت های ایرانی صرفاً در پی استفاده از اعتبار برندهای خارجی بودند و به مونتاژکاری برای آن ها تبدیل شده اند.
اینجاست که دولت باید ورود کند و حمایت خود را از سرمایه‌گذاران به شکل واقعی نشان دهد. حمایت هم به معنای ریخت و پاش مالی، حراج ارز و بخشش از منابع ملی نیست، بلکه باید در برنامه ریزی و توسعه صنعتی این حمایت ها صورت بگیرد.
اگر اکنون ایران مدعی پیشرفت در یک سری از صنایع است، در حوزۀ اقتصاد هم تمام ظرفیت های لازم برای توسعه و پیشرفت را دارد.
حال اگر در حوزۀ علم و فناوری از سایر کشورها عقب مانده‌ایم، چه اشکالی دارد که از خارجی‌ها کمک بگیریم؟ نباید نگاه بدبینانه‌ای به همکاری‌های اقتصادی خارجی داشت و آن را با دیدگاه‌های سیاسی به نابودی کشاند.
همکاری با برندهای خارجی هم به معنای تقدیم بازار کشور و افتتاح شعبه فروش برای آن ها نیست. در اینجا منظور از همکاری و مشارکت با خارجی‌ها، آموختن از آن‌هاست. اگر چنین برنامه‌ای در ایران وجود داشت، با یک تحریم، شرکت‌هایی نظیر ال.جی و سامسونگ نمی‌توانستند به همین راحتی خاک ایران را ترک کنند.
همچنین با خروج آن ها از ایران، بازار با چنین شرایطی مواجه نمی‌شد. هر چند مسئولان امر تمرکز خود را روی تولید ۱۵ میلیون قلم لوازم خانگی می‌گذارند و در سخنرانی هایشان صرفاً روی این اعداد تمرکز دارند، اما اشاره ای به قیمت ها ندارند که در طول دو سال گذشته حداقل دو تا سه برابر افزایش پیدا کرده است.
آیا تولید کنندگانی ایرانی می توانند، رقیبی برای برندهای کره ای چه در بازار داخلی و چه در سطح بین المللی باشند؟
در صورت انتقال دانش و تکنولوژی می توان مدعی رقابت با کشورهایی نظیر ترکیه شد. این کشور در حوزۀ صنعت لوازم خانگی دقیقاً همین مسیر را در پیش گرفت که اکنون رقیب ایتالیا، آلمان، کره، چین و ژاپن شناخته می شود.
به عنوان مثال عراق بازار مشترک ایران و ترکیه به حساب می آید، وقتی مشتری عراقی بین جنس ایرانی و ترک مقایسه ای انجام دهد، مشخص است که کدام یک را انتخاب می کند.
این در حالی است که برای واردکنندگان عراقی، ایران به دلیل نزدیکی بیشتر و مشترکات فرهنگی و مذهبی انتخاب مناسب تری شمرده می شود. بنابراین زمانی که گفته می شود، در طول یک سال ۱۵ میلیون لوازم خانگی تولید شد، باید به کیفیت، خدمات پس از فروش، عمر مفید کالا، میزان صادرات، وابستگی به خارج و … اشاره شود.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.