افت قابل توجه صادرات فملی در سال های تحریم؛ شرایطی که پس از توافق می تواند تغییر کند

بورس24 : در ماه های گذشته و پس از برکناری ترامپ و روی کار آمدن بایدن که امیدها برای توافق ایران با کشورهای 1+5 قوت گرفت، یکی از دغدغه های اصلی فعالان و سرمایه گذاران در بازار سرمایه احتمال کاهش قیمت دلار در نتیجه این توافق است. نگاهی که در ماه های گذشته در بازار وجود داشت این بود که در صورت توافق نرخ دلار کاهشی خواهد شد و شرکت های صادرات محور که البته بخش قابل توجهی از بازار را نیز تشکیل می دهند، در اثر روند کاهشی نرخ دلار با افت درآمدهای صادراتی مواجه شوند و سود آن ها افت کند.

باید توجه داشت که اگر توافقی حاصل شود یک شبه نخواهد بود و ایران برای بازگشت به شرایط برجامی خود راه درازی را در پیش دارد. زیرا بسیاری از مولفه های تاثیر گذار در این زمینه نسبت به زمانی که ترامپ برجام را پاره کرد، تغییر یافته است.

اما اگر فرض کنیم توافق شود و نرخ دلار هم کاهش یافته و در همان محدوده های کاهش یافته تثبیت شود چه اتفاقی برای شرکت های صادرات محور خواهد افتاد؟ درست است که از لحاظ ریالی ممکن است درآمدهای حاصل از فروش شرکت های صادراتی افت کند اما نکته بااهمیت تری که شاید برخی در تحلیل ها و محاسبات خود از آن غافل شده اند این است که اگر توافقی حاصل شود دست کم بخشی از تحریم های ایران برداشته خواهد شد و در این صورت همین شرکت های صادرات محور فروش تناژی صادراتی بیشتری خواهند داشت.

در سال های اخیر که ایران با تحریم های بسیار سرسختانه ای مواجه شده امکان صادرات برای بسیاری از شرکت های صادرات محور از بین رفته یا به شدت کاهش یافته است. آن دسته از شرکت ها هم که موفق به فروش صادراتی شده اند با دور زدن تحریم ها و قبول ریسک های آن، نسبت به فروش محصولات خود در خارج از مرزهای ایران اقدام کرده اند.

به عنوان مثال شرکت ملی صنایع مس ایران که به عنوان یکی از شناخته شده ترین شرکت های صادرات محور در بازار سرمایه حضور دارد در سال های گذشته با افت قابل توجه فروش صادرات مواجه شده است. به طوری که سهم فروش تناژی صادرات این شرکت که در سال های 95 و 96 نسبت به کل فروش تناژی آن به ترتیب 39 و 38 درصد بود در سال 97 به 10 درصد، در سال 98 به 20 درصد و در سال 99 به 8،6 درصد افت کرده است.

فملی که در سال 95 حدود 715 هزار تن و در سال 96 بیش از 680 هزار تن محصول صادر کرده بود در سال 99 کمتر از 148 هزار تن فروش صادراتی داشت. یعنی فملی در سال 99 فقط توانست به اندازه 20 درصد از فروش صادراتی سال 95 محصول صادر کند.

بنابراین باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که در صورتی که توافقی حاصل شده و نرخ دلار کاهش یافته و تثبیت شود فروش تناژی صادراتی شرکت ها در نتیجه حذف تحریم ها پتانسیل افزایش زیادی را دارد و در صورتی که توافقی حاصل نشود کاهش قیمت دلار دور از ذهن به نظر می رسد که در این صورت شرکت ها با همین حجم های صادراتی کنونی نیز می توانند ارزش ریالی فروش های خود را بالا ببرند. در نتیجه چه توافقی در کار باشد و چه نباشد شرکت های صادرات محور سودآوری خود را خواهند داشت.