چرا نمادها با وجود افت ٢٠ و ۵٠ درصدی، متوقف نمی شوند؟ پاسخ یک مقام نظارتی به این پرسش اهالی بازار

بورس24 : حدود دو هفته است که بازار سرمایه روند منفی را دنبال می کند. بهای بسیاری از سهم ها ریزش های قابل توجهی را متحمل شده اند و سرمایه بسیاری از سهامداران در این بازار آب شده است.

در ابتدای این روند اصلاحی عده ای قوانین و دستورالعمل های سازمان را عامل اصلی فروش های قوی و عرضه های پرحجم می دانستند. از جمله مهمترین آن ها می توان به دستورالعمل مربوط به کاهش حد نصاب سرمایه گذاری صندوق های با درآمد ثابت در سهام اشاره کرد که پس از پیگیری های بسیار این دستورالعمل ها با انعطاف بیشتری همراه شد و دست کم فشار روانی که از این طریق بر بازار حاکم شده بود کاهش یافت. اما عده ای نیز انگشت اتهام را به سوی هیجانی رفتار کردن حقیقی هایی نشانه رفتند که طی کمتر از یک سال گذشته پا به دنیای بازار سرمایه گذاشتند. اما آمارهای معاملاتی نشان می داد که فروش های پرحجم بیشتر از آن که از سوی سهامداران خرد انجام شده باشد از سمت حقوقی ها به بازار تحمیل شده بود.

اما علت اصلی روند نزولی کنونی بازار هر چه که باشد یک پرسش مهم در این روزها مطرح شده که البته معمولا در روندهای منفی بازار به ذهن سرمایه گذاران و سهامداران می رسد اما این بار به دلیل استقبال گسترده ای که از بازار سرمایه در ماه های گذشته صورت گرفته و تعداد فعالان این بازار به شدت افزایش یافته، از اهمیت بیشتری برخوردار است و آن پرسش مهم این است که چرا به محض این که سهمی 20 درصد رشد قیمت را تجربه کند نماد آن متوقف می شود تا ناشر درباره علت رشد قیمت به بازار توضیح دهد و در مراحل بعدی اگر رشد قیمت به 50 درصد برسد ضمن توقف نماد از ناشر خواسته می شود تا با برگزاری کنفرانس مطبوعاتی به پرسش های مطرح شده در خصوص شرکت و دلایل رشد قیمتی سهم توضیح دهد اما این اتفاق در روندهای منفی نمی افتد؟ چرا وقتی بهای سهمی طی چند روز متوالی 20 درصد یا 50 درصد کاهش یابد ناظر بازار نماد را برای ارائه توضیح ناشر متوقف نمی کند؟

در این خصوص با یکی از سرپرستان اداره نظارت بر ناشران به گفت و گو نشستیم. ولی الله جعفری سرپرست اداره نظارت بر ناشران گروه های شیمیایی و غذایی در مصاحبه با خبرنگار بورس24 درباره این که چرا نماد شرکت ها پس از 20 درصد یا 50 درصد کاهش قیمت متوقف نمی شود، تصریح کرد: در واقع این موضوع به هیچ وجه سلیقه ای و انسانی صورت نمی گیرد و کاملا سیستمی است.

وی افزود: همانگونه که در زمان رشد قیمت نمادها به صورت خودکار و سیستمی متوقف می شوند در روندهای منفی نیز سیستم به طور خودکار آن ها را متوقف خواهد کرد. زیرا در دستورالعمل سازمان بحث نوسان قیمت مطرح شده و اشاره ای به صعود یا نزول نشده است. اما در این دستورالعمل موضوعی وجود دارد که احتمالا سهامداران و فعالان بازار سرمایه آن را در نظر نمی گیرند.

او در ادامه تاکید کرد: فرض کنید شرکتی از امروز تا 4 روز معاملاتی آینده هر روز با 5 درصد منفی معامله شده و قیمت پایانی آن منفی 5 باشد، اگر در فاصله امروز تا 4 روز آینده مثلا تا روز دوم منفی 5 معامله شود و روز سوم ناشر یک افشای اطلاعات با اهمیت انجام دهد و نماد مورد نظر قبل و بعد از افشای اطلاعات بااهمیت متوقف و بازگشایی شود در واقع نوسان قیمت این سهم از زمان بعد از بازگشایی یعنی از روز سوم به بعد در نظر گرفته می شود و دیگر نباید از امروز آن را در نظر گرفت.

جعفری با اشاره به این که دستورالعمل توقف نمادها برای نوسان بیش از 20 و 50 درصد قیمت برای کاهش یا افزایش قیمت کاملا یکسان در نظر گرفته شده ابراز داشت: دقت داشته باشیم که در روند منفی نیز دقیقا همان دستورالعملی اجرا می شود که در روند مثبت مورد اعمال قرار می گیرد اما موضوعی که از نگاه فعالان بازار سرمایه و سهامداران دور مانده همین موضوع است. این که اگر در طی روزهایی که سهمی 20 یا 50 درصد منفی نوسان کند اطلاعات بااهمیتی از شرکت منتشر شود که طی آن نماد آن شرکت بسته و باز شود نوسان قیمت برای این دستورالعمل از زمانی در نظر گرفته می شود که نماد بازگشایی شده است.

او در ادامه بیان داشت: واقعیت این است که در برخی موارد در روندهای مثبت نیز همین پرسش ها از ما می شود. این که چرا فلان سهم با این که بیش از 20 درصد افزایش قیمت داشته اما هنوز نمادش متوقف نشده است؟ در واقع سهمی که پس از چند روز متوالی 20 درصد نوسان داشته اگر متوقف نشده قطعا در طی این روزها اطلاعات بااهمیتی را منتشر کرده و نمادش به دلیل افشای آن اطلاعات بسته و باز شده و بنابراین نوسان قیمت از بعد از بازگشایی سهم باید مدنظر قرار گیرد.

جعفری تاکید کرد: زمانی که نماد بر اثر افشای اطلاعات ناشر متوقف شود و سپس بازگشایی شود گویی که نوسانی نداشته و از زمان بازگشایی به بعد نوسان آن برای اجرای این دستورالعمل در نظر گرفته می شود.

او در ادامه به نمادهای پالایشگاهی اشاره کرد و گفت: ممکن است در حال حاضر برای بسیاری از اهالی بازار سرمایه این پرسش مطرح شده باشد که نمادهای پالایشی با وجود این که بیش از 20 درصد کاهش قیمت را متحمل شده اند اما چرا نماد آن ها برای ارائه توضیح از سوی ناشر به منظور بیان علت نوسان منفی بیش از 20 درصد قیمت متوقف نشده است. به عنوان مثال اگر شپنا را در نظر بگیریم از 5 روز قبل تا امروز این سهم بر اساس محاسبات فعالان بازار بیش از 20 درصد نزول قیمت داشته اما باید توجه داشته باشیم که نماد شپنا و سایر پالایشی ها 27 مرداد ماه متوقف شده اند و سپس بازگشایی شدند. بنابراین نوسان آن ها از بعد از بازگشایی یعنی از روز 28 مرداد ماه به بعد در نظر گرفته می شود. به همین دلیل امروز در قیاس با 28 مرداد ماه نوسان منفی این سهم کمتر از 20 درصد بوده و سیستم نماد آن را متوقف نکرده است.

سرپرست اداره نظارت بر ناشران در پایان تاکید داشت: باید دقت داشت که توقف نمادها به دلیل نوسانات بیش از 20 یا 50 درصد فرمولی است که به سیستم داده شده و سیستم در لحظه و به محض این که به نوسان مورد نظر رسید به صورت خودکار نماد را متوقف می کند. این موضوع به هیچ وجه توسط انسان صورت نمی گیرد زیرا اگر توسط انسان اجرا می شد قطعا با خطاهایی مواجه بود یا این که ممکن بود به صورت سلیقه ای با آن برخورد شود. بنابراین برای پرهیز از چنین مسائلی این موضوع به صورت فرمول برای سیستم تعریف شده و کاملا خودکار و سیستمی اعمال می شود.