چرا دولت به عرضه عمومی سهام روی آورد؟

بورس24 : ...و بالاخره ، به مرحله اجرای طرح بزرگ تخصیص سهام دولتی به مردم در قالب صندوق های قابل معامله نزدیک شدیم ، وعده ما چهاردهم همین ماه.

دولت به منظور جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و سرمایه گذاری های خرد ، دست به ابتکاری جدید زده و با تاسیس صندوق های قابل معامله بزرگ ( بانک و بیمه) راه را برای سرمایه گذاری عموم باز کرده است، شاید بتوان گفت روش کم ریسک تری از سرمایه گذاری در بورس برای تازه واردها و البته سرمایه گذاری امن برای همه.

این که دولت از فروش این واحدهای این صندوق ها به کدام هدف خود خواهد رسید؟ هنوز مشخص نیست و شاید بتوان گفت جبران کسری بودجه یا درآمدزایی ؛ به هر حال هر چه که باشد در ظاهر به نفع هر دوگروه (دولت و ملت) خواهد بود. اما تجربه سهام عدالت نشان داده برای موفقیت بیشتر در این مسیر دولت نباید شریک مردم باشد ، بلکه با خصوصی شدن و غیر انتفاعی بودن آن حق مالکیت دولت به صفر نزدیک می شود.

حال باید دید این صندوق واسطه گری مالی چه میزان تجربه موفقی از خود باقی می گذارد؟

دو ماه پس از خرید ، صندوق قابلیت خرید و فروش دارد

علیرضا صالح رئیس سازمان خصوصی سازی در خصوص عرضه ETFهای ۲میلیون تومانی دولت به خبرنگار بورس24 گفت: از ویژگی های این نهادهای مالی این است که، این صندوق ها قابلیت خرید و فروش دارند اما، در ابتدا مردم با خریدETF  به مدت دو ماه معامله انجام نمی دهند و بعد از آن واحدهای صندوق قابل خرید و فروش است.

با نقدینگی حاصل، بازار گردانی می کنیم ، صف فروش نخواهیم داشت

وی در پاسخ به این سوال بورس24 که در صورت قابل فروش بودن واحدهای این صندوق که سهام شرکت های بزرگ دولتی را در دل خود جای داده ، آیا صف فروش عجیبی در بازار ایجاد نمی شود؟ گفت: دولت برای این موضوع یک بازارگردانی داخلی برای صندوق تدارک دیده است، به این صورت که شما ۱۰ هزار تومان برای هر یونیت سهم ، پرداخت می کنید ، فردی که این یونیت را خریداری می کند ، ۸ هزار و ۵۰۰ تومان پول نقد به  ارزش واقعی ۱۰۵۰۰ تومان پرداخت خواهد کرد. (که  ده هزار تومان به ازای هر یونیت  و ۵۰۰ تومان هم  نقد و به منظور بازار گردانی  باقی می ماند )  تا یونیت های صندوق افت نکند.اگر صف فروش شکل بگیرد، خود این صندوق اجازه بازارگردانی دارد.

صندوقی با پرتفوی بانکی و بیمه ای در راه است

صالح گفت: اولین صندوق ، تحت عنوان صندوق سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری مالی یکم است که پورتفوی این صندوق سهامِ دولت شامل بانک های ملت ، صادرات، تجارت، بیمه البرز و بیمه اتکایی امین که شرکت های بورسی خوبی هستند ، دیده شده است.مدیر آن شرکت تامین سرمایه بانک مسکن است. همچنین در آینده صندوق احتمالی  مربوط به  ۴ پالایشگاه در دستور کار است که ارزش آن چیزی حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود.

مردم با ۱۳ هزار میلیارد، صاحب پرتفوی ۱۶ هزار میلیاردی می شوند

به گفته وی، ارزش پرتفوی سهمی که داخل صندوق نخست ( ETF بانکی و بیمه ای) ،به خرید آن توسط مردم اختصاص دادیم، حدود بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان است که ما ۲۰ درصد هم به آن تخفیف می دهیم؛ یعنی چیزی که مردم پول می دهند، در حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان است. ولی عملاً صاحب دارایی ۱۶ هزار میلیارد تومانی می شوند.

داستان سهام عدالت تکرار نمی شود، دولت باید از صندوق خارج گردد

وی در پاسخ به این که، فکر نمی کنید که تجربه سهام عدالت تکرار شود؟ گفت: خیر. اصلا هیچ ارتباطی به سهام عدالت ندارد. چرا که در اینجا اساسنامه و امید نامه‌ای برای این صندوق چیده شده ، که طبق آن سهام یونیت ممتاز دولت حداکثر تا پایان برنامه ششم پابرجا بوده و باید واگذار شود.

دولت، تشکیل دهنده است اما در ادامه راه صندوق خصوصی می شود

صالح ادامه داد:  دولت تشکیل دهنده صندوق است ، ولی مدت حضور دولت در اساسنامه و امیدنامه نوشته شده است که  فردا یا پس فردا در کدال منتشر خواهد شد و این اساسنامه و امیدنامه قابل تغییر نیست.

به گفته وی، دولت تا پایان ۱۴۰۰؛ یعنی یک سال و هشت ماه دیگر باید از صندوق ها خارج شود. چراکه با  تشکیل صندوق ها  و پس از  واگذاری یونیت ها و رسیدن به حد نصاب یک  دهم درصد ، اجازه حضور در مجمع صندوق پیدا می‌کنند.در این صورت مدیریت از دولت به بخش خصوصی انتقال پیدا می کند. یعنی دولت هم یک یونیت دار (سهامدار) جزء می‌شود.

هدف درآمد زایی و جبران کسر بودجه نبود

وی در پاسخ این که آیا هدف درآمد زایی بوده؟ گفت: ما اگر به دنبال درآمدزایی باشیم، چرا دارایی خود را با تخفیف بدهیم. همین الان در بازار از روی تابلو می توانیم بفروشیم و پولمان را هم‌ می گیریم و می‌رویم ، حتی ۲۰ درصد هم بالاتر هم سود می گیریم.

رئیس سازمان خصوصی سازی  گفت: اما ایجاد این صندوق ها ؛  برای این است که،  مردمی که ۲ میلیون یا ۵ میلیون پس انداز دارند، نمی توانند وارد بورس شوند ؛ پس ، از این راه سهامداری کنند. برای ما خیلی راحت بود که آن را بلوکی بفروشیم. اگر بلوکی می فروختیم، نه تنها ۲۰ درصد تخفیف نمی‌دادیم، بلکه ۲۰ درصد هم بالای آن می فروختیم؛ یعنی یونیت یا سهم ده هزار تومانی را ۱۲۰۰۰ تومان می فروختیم. لذا دولت دنبال کسب درآمد نیست.

صالح در پاسخ این که آیا یکی از هدف های دولت جبران کسری بودجه است؟ گفت:اصلا ربطی ندارد. ما جبران کسری بودجه را از راه راحت تری می توانیم انجام بدهیم. ما در حال حاضر اگر سهام بانک ها را در بورس عرضه کنیم، کسی نمی خرد؟ همه در صف می مانند تا بخرند و ۲۰ درصد بیشتر پول نصیبمان می شود. اگر ما دنبال تأمین مالی دولت باشیم، نمی توانیم یونیت یا سهام ده هزار تومانی را ۱۲ هزار تومان بفروشیم؟

مردم را با تخفیف سهامدار خواهیم کرد، چون هدف تجمیع پس اندازه های کوچک است

به گفته وی، هدف ما از آن این است که در این صندوقی که ما ۲۰ درصد به آن تخفیف داده ایم و سهام خوب هم در آن قرار داده ایم، ارزش سرمایه های مردم حفظ شود و وارد بازار سرمایه شوند.ولی هیچ شخص ایرانی بیش از دو میلیون تومان نمی تواند با تخفیف از این واحدها خریداری کند. ما این فرصت را گذاشته ایم که همه آحاد مردم با پس‌اندازهای کوچک بتوانند وارد بازار سرمایه شوند.همچنین سهامداران فعلی بورس هم می توانند در این صندوق ها سرمایه گذاری کنند.

تخفیف ، حد ضرر را در آینده کاهش می دهد، مردم همیشه جلوتر از بازارند

صالح در مورد مکانیزم تخفیف گفت: با شکل گیری صندوق ، در صورتی که دارایی های این صندوق که  ده هزار تومان است ، با  افت قیمت مواجه شد ، افراد با نرخ کمتری خریداری کرده اند ، در نتیجه در شرایط افت قیمت یونیت دچار خسران نمی شوند.

وی گفت: نکته ای که در مورد تخفیف ها وجود دارد این است که به دلیل فروش قیمت پایین تر از نرخ واقعی صندوق،  مثلا وقتی صندوق پس از یک ماه قابل  معامله شد، قیمتی که مبنای تخفیف من است، مربوط به یک ماه است و قطعا یک ماه پیش تا به حال حداقل ۱۰ درصد نرخ صندوق رشد داشته است؟ پس سهامداران در ابتدا یک تخفیف می گیرند و پس از یک ماه ، این افراد علاوه بر تخفیف ۲۰ درصدی ، ۱۰ درصد سهم هم سود داشته اند ،   ما می خواهیم  ارزش پورتفوی به گونه ای  باشد که اگر روی تابلو ۱۰ درصد از ارزش سهام  افت کرد، تخفیف بیش از ۲۰ درصدی به آن داده باشیم که ارزش دارایی اشخاص حفظ شود.

دولت با فروش سهام پالایشگاه و بانک در هفته های پیش به دنبال چه بود؟

رئیس سازمان خصوصی سازی در پاسخ به این که در دو هفته گذشته  عرضه سهام بانک ها و پالایشگاه ها توسط دولت ،  آیا برای این است که سهام دولت را  بهETF های مزبور انتقال دهد؟ گفت:خیر.  دولت مبلغ زیادی نفروخته است. کلا شاید یک درصد هم نفروخته است. ولی دلیل واگذاری برای رقیق شدن سهم و عدم ایجاد حباب است. اگر صف خریدی باشد و عرضه کننده نباشد، بیهوده حباب درست می شود. در این خصوص ، دستوری که داده ام این بوده است که تا صف خرید ایجاد نشده است، سهامی نفروشید.اما بازار را متعادل کنید.

گفتنی است ، شب گذشته وزارت امور اقتصادی و دارایی طی اطلاعیه ای فراخوان واگذاری (شماره 1) پذیره‏ نویسی واحدهای سرمایه ‏گذاری صندوق سرمایه‏ گذاری قابل معامله (ETF) "واسطه‌گری مالی یکم" را منتشر کرد.

متن کامل این فراخوان به شرح ذیل می باشد:

در اجرای جزء (2) بند (الف) تبصره (2) قانون بودجه سال 1399 کل کشور و مصوبات هیأت محترم وزیران در این زمینه، وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران قصد دارد باقیمانده سهام خود در بانک های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‏ های البرز و اتکایی امین را واگذار نماید.

این امر از طریق پذیره ‏نویسی واحدهای سرمایه ‏گذاری صندوق سرمایه ‏گذاری قابل معامله (ETF) "واسطه‌گری مالی یکم" انجام خواهد شد و فرصت بی ‏نظیری برای ورود آحاد جامعه به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های معتبری است که دولت با هدف مردمی کردن اقتصاد و امکان دسترسی آحاد مردم کشور به بازار سرمایه و انتفاع از رشد این بازار، قصد انجام آن را دارد.

1- ویژگی بارز این واگذاری، بهره ‏مندی کلیه ایرانیان، از تخفیف 20 درصدی است. سقف سرمایه گذاری هر شخص حقیقی (هر کد ملی)، بیست میلیون ریال (دو میلیون تومان) تعیین شده است. پذیره‏ نویسی برای هر فرد دارای کد ملی امکان‏پذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد.

2 - قیمت سهام تشکیل دهنده واحدهای سرمایه گذاری صندوق در روز آغاز پذیره نویسی، متوسط قیمت سهام در سی روز گذشته (منتهی به انتشار این آگهی) با احتساب 20 درصد تخفیف بند (1) (که 5 واحد درصد از آن به ‏عنوان دارایی سرمایه‏ گذاران و به منظور انجام عملیات بازارگردانی نزد صندوق نگهداری خواهد شد) است.

3- پذیره ‏نویسی واحدهای سرمایه ‏گذاری موضوع این دستورالعمل صرفاً شامل اشخاص حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی نمی‏ توانند در پذیره‏ نویسی شرکت نمایند و استفاده از حساب آن‏ها برای پرداخت وجوه امکان‏پذیر نیست.

4- شروع پذیره‏ نویسی از تاریخ 14. 2. 1399 و پایان پذیره ‏نویسی 31. 2. 1399خواهد بود.

5- پذیره ‏نویسی واحدهای این صندوق برای اشخاص دارای کد معاملاتی (کد بورسی) از طریق کارگزاری‏های بورس و سامانه‏ های آنلاین معاملاتی و درگاه‏ های غیرحضوری و حضوری بانک‏ های منتخب و برای اشخاص فاقد کد بورسی، از طریق درگاه ‏های غیرحضوری و حضوری بانک ‏های منتخب صورت می‏پذیرد.

6- به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، هموطنان عزیز جز در موارد ضروری از مراجعه حضوری به شعب بانک ها و کارگزاری ها جداً پرهیز نموده و پذیره نویسی را از طریق مراجعه غیرحضوری به کارگزاری ها و سامانه های آنلاین معاملاتی و درگاه های غیرحضوری بانک ها انجام دهند.

7- متقاضیان دارای حساب در هریک از بانک ‏های منتخب می‏‏ توانند از طریق مراجعه به درگاه ‏های غیرحضوری و حضوری که توسط بانک ‏های مربوطه اطلاع رسانی خواهد شد و با ورود حداقل اطلاعات مورد نیاز، نسبت به پذیره‏ نویسی واحدهای سرمایه ‏گذاری مزبور اقدام نمایند. چنانچه متقاضی به درگاه های غیرحضوری و حضوری بانک منتخبی که در آن بانک فاقد حساب است مراجعه نماید، بانک ها مکلف به پذیرش وی و دریافت اطلاعات مطابق بند(8) این دستورالعمل هستند.

8- اطلاعات مورد نیاز برای پذیره ‏نویسی، اقلامی از جمله: نام، نام خانوادگی، شماره ملی، تاریخ تولد، نام پدر، کد پستی و شماره تلفن همراه می‏باشد.

9- داشتن کد بورسی برای پذیره ‏نویسی الزامی نیست. لیکن متقاضیان برای انجام معامله این واحدها که از2 ماه به بعد از تخصیص امکان‏ پذیر است، می‏ توانند به تدریج طی ماه های آینده و در فرصت مناسب نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی مطابق رویه ‏های شرکت سپرده ‏گذاری مرکزی و تسویه وجوه اقدام نمایند.