چند نکته درباره مقررات جدید بورس/ رویکرد اشتباه نهاد ناظر از نگاه یک کارشناس بازار سرمایه

بورس24 : باز هم آخر هفته ای دیگر و باز هم ابلاغ قوانین خلق الساعه نهاد ناظر بازار سرمایه. عصر چهارشنبه بود که دبیر کانون کارگزاران در نامه ای خطاب به رییس سازمان بورس پیشنهاداتی از جمله افزایش دامنه نوسان و یا حذف حجم مبنا را ارائه کرده بود اما تنها پس از ساعاتی ابلاغیه ای از سوی سازمان بورس صادر شد که کاملا با پیشنهادات ارائه شده در تضاد بود. در مقررات جدید در تغییرات 20 درصد، نماد به جای 60 دقیقه، یک روز متوقف می شود. از سویی در بازگشایی های بدون محدودیت دامنه نوسان پیش از این حجم مبنا یک بود اما بر اساس ابلاغیه جدید حجم مبنای عادی لحاظ می شود. علاوه بر این ها ناشر در صورتی که دلایل مشخصی برای تغییرات قیمت سهم مرتبط با سودآوری شرکت و یا سایر عوامل دورنی شرکت ارائه نکند، جریمه آن 2 برابر شدن حجم مبنا و در کنفرانس ها سه برابر شدن حجم مبنا است.

تنها ساعاتی پس از انتشار این ابلاغیه حجمه بسیاری از مخالفت ها مطرح شد و بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار معتقد بودند که قوانین جدید نقدشوندگی بازار را تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد. از سویی برخی از اعضای شورای عالی بورس نیز بیانیه ای مبنی بر مخالفت با قوانین جدید نهادناظر منتشر کردند. حالا باید ببینیم آیا این قوانین نیز همانند کاهش دامنه نوسان به دو درصد که اخیرا اجرایی شده بود محکوم به شکست خواهد بود یا خیر.

حمید میرمعینی کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با بورس24 درخصوص این اتفاقات و تاثیر آن ها بر بورس گفت: در رابطه با قوانینی که به تازگی ابلاغ شده است می توان گفت که مشخص نیست بتواند هدف نهاد ناظر را پوشش دهد یا خیر. به هر حال این قوانین خلق الساعه و بی هیچ توجهی به نظر کارشناسان و یا حتی سایر نهادهای سازمان بورس اتخاد شده است. به طوری که شاهد بودیم در نامه ای که از سوی دبیرکانون کارگزاران برای رییس سازمان بورس ارسال شد، دقیقا به نکاتی مخالف قوانین ابلاغ شده اشاره شده بود. کاربرد این دستورالعمل ها بسیار مقطعی و کوتاه مدت خواهد بود. از سویی حتی ممکن است در میان مدت و یا آینده تعادل بازار را از بین ببرد.

او با بیان اینکه تاکنون دستورالعمل های ابلاغ شده از سوی سازمان بورس نتوانسته اند اهداف ناظر را اجرایی کنند افزود: همواره شاهد بوده ایم که این دستورالعمل ها در نهایت کم اثر و یا خنثی شده اند. مسائل و مشکلات بازار سهام باید ریشه ای حل شوند که این مهم به پیشنهاداتی که دبیرکانون کارگزاران داده بود باز می گردد. معتقدم که محدود کردن دامنه نوسان و یا افزایش حجم مبنا به افزایش رفتار توده ای در بازار دامن خواهد زد. هرچه دامنه نوسان افزایش یابد و یا به طور کلی حذف شود رفتار توده ای و هیجانی در بازار نیز کاهش خواهد یافت. علاوه بر این معامله گران زودتر به قیمت نهایی رسیده و بر اساس تحلیل صورت خواهد گرفت. اما با رفتار توده ای سهامداران، قیمت ها، قیمت های تحلیل پذیری نیستند.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تصریح کرد: این دستورالعمل هایی که به تازگی ابلاغ می شوند به ریسک های غیر سیستماتیک بازار تبدیل شده اند و به طور قطع تنش های جدیدی را برای بازار سهام ایجاد خواهد کرد. از سویی این قوانین ورود جریان نقدینگی را سرکوب خواهد کرد و هدف بازار را که حفظ و ماندگاری و پویایی جریان نقدینگی است از بین خواهد برد. طی ماه های اخیر می بینیم که نهاد ناظر مسائل را به صورت ریشه ای مرتفع نمی سازد و بر همین اساس نیز نمی توان چشم انداز روشنی از راهبردهای بازار داشت. در واقع گویی نسبت به همه معضلات مقطعی نگاه می شود و این سبب خواهد شد تا جریان غالب بازار را که جریان منصفانه آزادی است، حفظ کنیم و از سویی دیگر نتوانیم از پتانسیل های بازار برای افزایش نقدینگی استفاده کنیم.

رویکرد نهادناظر با معظلات بازار سهام اشتباه است

حمید میرمعینی کارشناس ارشد بازار سرمایه با بیان اینکه دغدغه های نهاد ناظر دغدغه های به جایی هستند، خاطرنشان کرد: از آنجایی که رفتار توده ای برخی معامله گران سبب شده است که برخی سهم ها بسیار بیشتر از ارزش ذاتی شان خرید و فروش شوند دغدغه های نهاد ناظر منطقی به نظر می رسد. اما نحوه و رویکرد برخورد با این مسائل اشتباه است. چندین سال است که تمامی کارشناسان بازار لزوم عمق بخشی به بازار را مطرح می کنند. از سویی نسبت شناوری سهم ها و همچنین تعداد شرکت های پذیرش شده باید افزایش یابند. از سویی باید دامنه نوسان نیز برداشته شود. این ها نکات مهمی بوده اند که بارها مطرح شده اما مورد توجه قرار نگرفته اند.

او با بیان اینکه چالش های موجود بازار نیز عمدتا مروبوط به همین موارد است افزود: طی ماه های گذشته تعداد کمی از عرضه های اولیه را به ثبت رساندیم که عموما هم در عمق بخشی به بازار سرمایه تاثیر چندانی نداشته اند. با توجه به رشد نقدینگی که در کشور وجود داشته نتوانستیم این میزان نقدینگی را به درستی هدایت کرده و از پتانسیل های بورس برای جذب آن استفاده نماییم. اگر بازار سرمایه ما عمق قابل قبولی داشت می توانست به درستی جذب نقدینگی کند بدون اینکه حبابی در بازار ناشی از افزایش تقاضا ایجاد شود. از سویی بنگاه های اقتصادی هم در جهت تامین مالی از این منابع استفاده می کردند، اما تاکنون این اتفاق رخ نداده است.

میرمعینی در پایان تاکید کرد: تا زمانی که مسائل مطرح شده به عنوان مشکلات بازار سهام حل نشود به نظر نمی رسد بتوانیم با این دستورالعمل ها بازار را به سلامت پیش ببریم، از ظرفیت هایش استفاده و آسیب هایش را کاهش دهیم. در غیر این صورت بازار صرفا جنبه سفته بازی و رفتار توده ای خواهد یافت. از سویی به اندازه کافی فرصت داشته ایم تا اقدامات زیر ساختی را انجام دهیم. از بحث زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری گرفته تا قوانین و مقررات و برنامه های استراتژیک بازار که متاسفانه هیچ کدام صورت نگرفته است. با این تفاسیر نمی توان برای آینده بازار سرمایه چشم انداز خوبی را متصور بود.