دلایل واقعی تصمیم سازمان بورس برای کاهش دامنه نوسان از ۵ به ٢ درصد، به روایت معاون سازمان بورس

بورس24 : معاون نظارت بر بورس ها و ناشران با اعلام چند اقدام و توصیه به شرکت ها که عملی نشد، دلایل واقعی کاهش دامنه نوسان از 5 به 2 درصد را تشریح و تکذیبه سازمان امور مالیاتی را تکذیب کرد.

بعد از اقدامات اخیر سازمان بورس در تغییر حجم مبنا و شروط صدور معاملاتی و مخصوصا" کاهش دامنه نوسان از 2 به 5 درصد (که از فردا اعمال می شود) ، موجی از انتقادات ، مخالفت ها و نظرسنجی ها شکل گرفت تا شاید با فشار افکار عمومی ، محدودیت های به ویژه جدید دامنه نوسان اعمل نشود .

در این میان، حسن امیری معاون نظارت بر بورس ها و ناشران و عضو هیات مدیره سازمان بورس پشت پرده چنین تصمیمات سختی را اعلام کرد تا فعالان بازار سرمایه در جریان برخی واقعیت های تلخ و پنهان بازار قرار گیرند و بدانند که چرا نهاد ناظر بازار سرمایه مجبور به اتخاذ تصمیماتی شد که شاید در برخی موارد به رغم میل باطنی و از سر نگرانی های مربوط به آینده بازار ، تصویب و اعمال شده است.

پشت پرده تصمیمات سخت سازمان بورس

وی درباره علت تصمیم سازمان بورس برای کاهش دامنه نوسان اعلام کرد: برای روشن شدن این موضوع لازم است ابتدا چند نکته مهم و خارج از شرایط بازار سرمایه تشریح شود.

امیری گفت: نکته اول مربوط به متغیر مهم نقدینگی کشور است که طی دو سال اخیر به دلیل تجمیع سود سپرده های بانکی با حجم بسیار زیادی وارد اقتصاد شده و بازار سرمایه هم متاثر از این جریان شده و باید قادر به پوشش و پاسخ باشد. این موضوع همزمان شد با رکود بازارهای دیگر تا از سال گذشته اقبال مردم به بازار سرمایه شروع و ماه به ماه بیشتر شود.

مهمترین پیشنهادی که با وجود مصوبه سران قوا عملی نشده

این مقام مسئول ادامه داد: در این میان سازمان بورس برای پاسخ گویی به اقبال و هدایت درست نقدینگی ، اقدامات متعددی را پیش گرفت که بخشی عملیاتی شد اما بخشی هم که مربوط به سایر بخش های اقتصاد کشور بود به دلیل تحریم های ظالمانه آمریکا، امکان تحقق نیافت.

امیری افزود: در این میان با تشکیل ستاد هماهنگی سران قوا ، مصوبات مهمی در حوزه بازار سرمایه مانند کاهش کارمزد معاملات و معافیت مالیاتی شرکت های متقاضی افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی ها ، عملی شد اما مهمترین پیشنهاد سازمان بورس که مربوط به واگذاری مانده سهام دولت در شرکت ها از طریق صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ( ETF ) بود با وجود تصویب در سران قوا ، عملی نشد.

وی خاطر نشان کرد: این مصوبه در صورت اجرا می توانست و همچنان می تواند زمینه ساز مردمی کردن اقتصاد شده و زمینه ساز جذب سرمایه و نشاط بازار سرمایه از طریق خرید سهام بنیادی و واحدهای ETF شود. اما این مصوبه و تصمیم به دلایلی که خارج از اختیار سازمان بورس بود ، عملی نشد که می تواند در ریشه یابی علل طولانی شدن فرایند پذیرش و عرضه های اولیه مورد بررسی قرار گیرد.

چرا از زمان درخواست پذیرش تا عرضه اولیه فاصله زمانی زیادی است ؟

عضو هیات مدیره سازمان بورس با اشاره به اینکه از زمان درخواست پذیرش تا عرضه اولیه ، فاصله زمانی چندماهه طی می شود ، توضیح داد: با توجه به فشار نقدینگی ، تلاش زیادی شد تا شرکت های بیشتر و بزرگتری وارد بازار سهام شوند. این موضوع به عهده بورس و فرابورس است اما متاسفانه در برابر درخواست پذیرش زیاد از سوی شرکت های کوچک و متوسط و با وجود افزایش تعداد جلسات پذیرش در چند ماه گذشته و هر هفته ، اولا" شرکت های بزرگ درخواستی ندادند و دوما" شرکت های متقاضی هم مشمول طی فرایند طولانی شدند.

امیری ادامه داد: از جمله علل طولانی شدن فرایند پذیرش شرکت های متقاضی ، تصمیم سهامدار عمده به تمایل برای پذیرش و در صورت تمایل ، لزوم اصلاحات ساختاری ، تایید حسابرس ، تعهدنامه سهامدار عمده و... است. بنابراین در حالی طی سال جاری 21 شرکت جدید وارد بازار شده اند و شرکت های پتروشیمی تندگویان و آریا ساسول هم آماده عرضه اولیه بوده و شستا هم در حال آماده سازی است که آدماگی زیادی برای گسترده تر شدن ورود شرکت ها به بورس و فرابورس وجود دارد.

چند پیشنهاد جدیدی که شرکت ها با وجود استقبال اجرا نکردند/ دلایل

وی با بیان اینکه در کنار آمادگی برای پذیرش شرکت های جدید، سازمان بورس اقدام دیگری هم برای پاسخ به طرف تقاضا و تعادل بازار انجام داده توضیح داد: حدود 2.5 ماه پیش از مدیران شرکت های بزرگ دعوت شد تا در جلسه ایی حضور داشته باشند. در این جلسه به شدت توصیه و نه الزم شد که اقدام به افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم کنند و برای این موضوع تسهیلاتی مانند طی سریع فرایند صدور مجوز و تخصیص گروه ویژه در سازمان بورس اعلام شد اما متاسفانه با وجود آمادگی چند شرکت در آن جلسه ، هیچ شرکتی اقدامی برای استفاده از این نوع افزایش سرمایه نکرد.

این معاون سازمان بورس افزود: علاوه بر این توصیه از طربق هیات مدیره سازمان بورس که در صورت جلسه سه ماه قبل موجود است ، زمینه افزایش سهام شناور آزاد شرکت ها مخصوصا" شرکت های بزرگ به سهامداران عمده و بزرگ ، مطرح و جلساتی برگزار شد تا با افزایش سهام شناور ، نقدینگی تازه به درستی جذب شود .

امیری با اشاره به اینکه برخی شرکت ها با این پیشنهاد همراهی کردند، ادامه داد: دلیل عدم همراهی برخی سهامداران عمده هم این بود و هست که در صورت عرضه سهام به طور مثال 5 درصدی شرکت های بزرگ، احتمال از دست رفتن کرسی هیات مدیره وجود دارد که در برابر این دغدغه ، پیشنهاد استفاده از روش ثبت سفارش و عرضه اولیه دیگری با هدف مردمی تر کردن شرکت و عدم تملک سهام توسط رقبا و تغییر ترکیب هیات مدیره شد.

وی ادامه داد : همچنین پیشنهاد مدل ETF داده شد تا ضمن تخصیص سهام ممتاز به سهامداران اصلی ، باقی سهام به مردم عرضه شود اما این پیشنهاد هم در عمل، اجرا نشد. چرا ؟ چون سهامداران عمده هم نگرانند در صورت فروش سهام با هر قیمتی ، احتمالا" توسط مقام های نظارتی دیگر مورد باز خواست قرار گیرند که چرا اقدام به فروش با قیمت بالاتر نکردند ؟

عضو هیات مدیره سازمان بورس افزود: به همین دلیل ، مدیران به جای استفاده از این پیشنهادات چندگانه و تهیه طرح توجیهی از واگذاری ها شانه خالی می کنند. بنابراین وقتی این روش ها عملی نشد و از سوی دیگر نقدینگی به شدت افزایش یافت و با وجود اطلاع رسانی از طریق پیامک ، تبلیغات محیطی و مجازی به سرمایه گذاران جدید و قدیم ، شاخص طی دو ماه و بدون هیچ اتفاقی در شرکت ها و اقتصاد و به صرف ورود پول های بسیار زیاد، 200 هزار واحد رشد کرد و زمینه اعمال تغییراتی در ریز جزییات ساختار بازار سرمایه فراهم شد .

امیری ادامه داد: با این اوصاف در برابر عدم همکاری سهامداران عمده و شرکت های بزرگ و اجرا نشدن مصوبه سران قوا و...، سازمان بورس ، مجبور به تصمیم گیری و اعمال تغییراتی در شرایط دریافت کد معاملاتی ، حجم مبنا و تغییر دامنه نوسان شد .

فشار از بالا ؟

وی در برابر این سئوال که آیا در اتخاذ تصمیمات جدید سازمان بورس ، فشار بخش های نظارتی بالاتر هم نقش داشت و تکذیب سازمان امور مالیاتی مبنی بر نبود هیچ تصمیمی برای محدود کردن دوره فروش و دریافت مالیات از فروشندگان سهام در کمتر از سه ماه چه بود ؟ توضیح داد: قائل به ادبیاتی مانند فشار از بالا نیستم و این تصمیمات سازمان بورس ناشی از چند عاملی بود که اعلام شد .

سازمان امور مالیاتی خواهان مالیات 3 درصدی از هر معامله بود

امیری افزود: در مورد تکذیبه سازمان امور مالیاتی هم با قاطعیت اعلام می کنم سازمان امور مالیاتی خواهان دریافت مالیات 3 درصدی از هر معامله و در صورت فروش کمتر از سه ماه بود که خوشبختانه با مخالفت رئیس سازمان بورس ، وزیر اقتصاد حاضر به پذیرش آن نشد.

سازمان از کسب سود سرمایه گذاران خوشحال می شود اما...

وی در واکنش به سئوالی مبنی بر اینکه تحت چه شرایطی امکان بازنگری هر سه ماه در دامنه نوسان دو درصدی وجود دارد، توضیح داد: مسئولان سازمان بورس قطعا" از اینکه مردم و سرمایه گذاران ، سود کنند خوشحال می شوند اما نکته مهم این است که نقدینگی ورودی باید در مسیر درست بازار سرمایه هدایت و جذب شود.

تکلیف طرح دامنه نوسان پویا و تابلوی برتر

معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس در پاسخ به دیگر سئوال که تکلیف طرح دامنه نوسان پویا و تابلوی برتر چه شد؟ توضیح داد: در اجرای دامنه نوسان پویا، مشکلاتی در سامانه معاملات وجود دارد که اجازه نمی دهد. بر همین اساس ، سازمان بورس هنگام پیشنهاد اعمال تغییراتی در حجم مبنای شرکت ها به شورای عالی بورس ، مدل دامنه نوسان پویا را مانند دیگر بورس ها ، شبیه سازی کرد اما توسط شورای عالی بورس ، تعدیل و به شکل فعلی حجم مبنای شرکت ها اصلاح شد.

امیری ادامه داد: در مورد تابلوی برتر هم ، بررسی های کارشناسی منجر به تایید و اجرای آن نشد.

منبع: بورس پرس