دست اندازهای موجود برای عرضه سهام پالایشگاه ها تحت قالب ETF / دولت با این ابهام ها چه می کند؟

بورس24 : حدود شش ماه از مطرح شدن ایده واگذاری سهام پالایشگاه ها در قالب ETF سهام می گذرد. با این حال ایده ETF تک سهمی ایده ای است که پیشتر به وزارت رفاه برای واگذاری دارایی ها پیشنهاد شده بود. همان طور که می دانید سهام در قانون تجارت دو حق اساسی شامل سود نقدی و حق رای دارد. عمده سهامداران خرد و حقیقی هدفشان دریافت سود نقدی است و با وجود اینکه سهام دارای حق رای است، از آن استفاده نمی کنند. همچنین زیرساخت های لازم برای Proxy Voting وجود ندارد.

از سوی دیگر در بیشتر بازارهای مالی دنیا سهام در طبقات متفاوت وجود دارند که عمدتا تفاوت ناشی از حق رای در اداره و مدیریت شرکت است.

در شرایطی که اشخاص حقیقی استفاده ای از حق رای نمی کنند، احتمالا تمایل دارند که بتوانند به ازای واگذاری حق رای تخفیفی در قیمت خریداری دریافت نمایند و در عمل بتوانند بازده بیشتری کسب کند.

در مجموع این ابزار به صورت گسترده در بازارهای مالی دنیا وجود دارد. حتی در خصوص کالاها نیز وجود دارد.

چالش در دو بعد اجرای ETF و ماهیت سهام پالایشی مطرح است. در خصوص اجرای ETF موضوع در اختیار سازمان بورس است، با این حال در قانون بودجه سال 99 عملا دولت وزارت اقتصاد را در خصوص این موضوع مکلف نموده است.

اما چالش اساسی و مهمترین مانع در عرضه به این روش، مسائل مرتبط با پالایشگاه های کشور است که در گزارش زیر مفصلا توضیح داده می شود.

قیمت گذاری نامشخص است...

سید فرهنگ حسینی، مدیرعامل هلدینگ معدنی و صنعتی امیر در خصوص موضوع تشکیل ETF پالایشگاهی با مشارکت 85 میلیون ایرانی (آشنایی همه مردم با بازار سرمایه) به خبرنگار بورس24 گفت: با وجود گذشت بیش از یک دهه از ورود اولین پالایشگاه به بورس، قیمت گذاری محصولات پالایشگاه ها برای سهامداران و سرمایه گذاران نامشخص و مبهم است. ثانیا، سیاست تقسیم سود پالایشگاه ها به دلیل الزامات شدید وزارت نفت برای کیفی سازی و تحمیل هزینه آن به شرکت ها، پایین است.

وی افزود: با وجود ابهام در مبانی قیمت گذاری، قیمت ها تا تیر ماه سال بعد نهایی نمی شود. این موضوع در برگزاری مجامع شرکت های پالایشی در سال های اخیر به شدت وجود داشته است.

گزارشات مالی به موقع نیست ...

این کارشناس بازار سرمایه گفت: این شرکت ها حتی قادر به ارائه گزارش های ماهانه نیستند و گزارش های سود و زیان فصلی آن ها قابلیت اتکای پایینی دارد. همچنین دریافت و پرداخت های این شرکت ها با شرکت پالایش و پخش فاقد زمان بندی مشخص برای تسویه است. در بسیاری از موارد مطالبات این شرکت ها از پالایش و پخش از سود چند سال شان فراتر رفته است.

با نوسانات قیمت نفت چه کنیم؟

حسینی گفت: شرکت های پالایشگاه با ریسک بالای ناشی از نوسانات قیمت نفت روبرو هستند و ریسک فوق توسط شرکت های پالایشگاه های داخلی برخلاف عمده پالایشگاه های جهان هج نمی شود که منجر به زیان سنگین در اثر کاهش قیمت نفت در سال 93 و 94 بودیم. در عین حال که اجرای IMO2020 منجر به کاهش شدید قیمت نفت کوره که محصول اصلی پالایشگاه های کشور است، گردیده است.

تجربه خصوصی سازی عقیم بوده

این کارشناس بازار سرمایه گفت: از سوی دیگر، انتقاد اساسی که به این شیوه واگذاری وارد است، واگذاری سهام بدون واگذاری مدیریت است که در عمل خصوصی سازی غیر اثر بخش می گردد و عقیم می ماند. تجربه خصوصی سازی در واگذاری پالایشگاه ها به بخش عمومی حاکی از بهبود و ارتقا قابل توجه عملکرد بوده است.

وی افزود: موضوع دیگر، شکست عرضه بلوکی پالایشگاه ها در ماه های گذشته به قیمت هایی پایین تر از قیمت فعلی تابلو بوده است، در حالی که نرخ ارز تغییر چندانی نداشته و با توجه به کاهشی شدن قیمت نفت، سودآوری پالایشگاه ها کاهش خواهد یافت.

راه برای واگذاری دارایی دولت هموار است

حسینی گفت: با این حال، شرایط فعلی فرصت خوبی برای دولت برای واگذاری دارایی ها در بازار سرمایه است. این موضوع می تواند به تعادل بخشی بازار سرمایه و تامین منابع برای دولت منجر شود.