قفل عرضه و تقاضا در بازار پایه!

بورس24 : «بگذار راه خودم را بروم من دیگر کودکی نو پا نیستم .نترس؛ من اشتباه نمی کنم. مگر خودت نمی گویی دیگر آن طفل نو پا نیستم؟ بالغ شده ام . بگذار زمین بخورم بگذار آن قدر زخمی شوم تا یاد بگیرم . یاد بگیرم و با تجربه هایم یاد بدهم . برای نسل بعد ، برای آینده. این همه سال منع کردی و نگذاشتی آب توی دلم تکان بخورد چه شد؟ راستی چه شد؟ » من یک بازار سرمایه کوچک بودم ، بزرگ شدم ، رشد کردم آن قدر بزرگ شدم که نامم در صدر همه بازار های مالی ایران است. حال که وقت بار دادن است ، شاخه هایم را قطع می کنید؟

این مقدمه ای بود برای شروع ماجرای تازه ای در بازار پایه فرابورس. مدتی است که گروه هایی از حقیقی ها با انگیزه «تیک آور» یا خرید درصدی سهام در صدد بر آمدند تا با ورود به شرکت های کوچک و کم ادعا و یا بهتر است بگوییم ( کمتر دیده شده ) دستی به سر و روی آن ها بکشند و به زعم خودشان از آب و گل بیرون بیاورند.

آن سوی ماجرا را هم ببینیم مدیران و سهامدارنی که کرسی شرکت را به دست گرفته اند و حاضر نیستند به هر قیمتی کرسی های اعضای هیات مدیره خود و به نوعی مدیریت خود را در آن شرکت به خطر بیندازند.

حال با این اوضاع ، نهاد نظارتی و فرابورس چه راه حلی اتخاذ می کند؟ آیا می گذارد بازار راه خود را به آرامی پیدا کرده و چیدمان مدیریتی را سهامدارن خرد و کلان به دست بگیرند؟ یا نه. از اعمال دستوری برای شرکت ها استفاده خواهد کرد؟

این سخن بزرگان است که می گویند «جایی که اعتماد نیست، سخن بیهوده است» حالا هرچه قانون بیاوریم و تبصره اضافه کنیم که بازار باید از این خط و مشی تبعیت کند و باید طبق قوانین عمل شود تا به اصطلاح حاکمیت شرکتی برای کاهش ریسک ها به حداقل برسد. باز هم آ نکه بخواهد کاری را انجام دهد راهش را برای دور زدن پیدا می کند. یادمان باشد همیشه راهی وجود دارد.

بهنام محسنی معاون بازارهای خارج از بورس و سرپرست معاونت توسعه تکنولوژی در خصوص بحث روزهای اخیر فرابورس و محدودیت خرید و فروش توسط سهامداران درصدی در بازار پایه به خبرنگار بورس24 گفت: طبق بند 18 ماده 10 مکرر دستور العمل اجرایی دلایلی وجود دارد که دستور العمل ها را برای سهامداران بالای 1 درصد تقسیم بندی کرده است.

وی گفت: آنجا به این شکل عنوان شده است که سهامداران بالای 1 تا 25 درصد اگر بخواهند، عرضه خرد داشته باشد،( یعنی در بازار خرد عرضه انجام دهند )، باید از کمیته درج مجوز دریافت نماید.

به گفته وی، دارنده سهام 25 درصد به بالا هم تا 2 درصد می تواند عرضه داشته باشد و بیشتر از آن را هم باید از کمیته درج اجازه بگیرد ، بحثی که در حال حاضر در دستور العمل وجود دارد، ممنوعیت فروش نیست.

این راه؛ رعایت حاکمیت شرکتی است

وی گفت: اولا فروش بلوکی یا عمده که کاملا مجاز است، در فروش به صورت خرد در بازار عادی مکانیزم خاصی دیده شده که آن هم ممنوعیت نیست، بلکه با مراجعه به کمیته درج بر حسب شرایطی که کمیته در مورد هر نماد و هر شرکت و بازاری در نظر گرفته، راجع به موضوع تصمیم گیری می کند.

محسنی گفت: چیزی که به صورت کلی وجود دارد، این است که شرکت ها سهامدار اصلی خودشان را از دست ندهند و اشخاصی که مدیریت شرکت را به عهده دارند بتوانند مکانیزم ها فعالیت ها و عملکرد شرکت را مدیریت کنند، ( به نوعی در شرکت حضور داشته باشد ). اگر هم می خواهد، خارج و سهام مدیریتی را واگذار نمایند، این سهام مدیریتی را به شخص دیگری با یک سهامدار مدیریتی ، واگذار نمایند.

وی با بیان این که این موضوع شامل مکانیزم های حاکمیت شرکتی است ، گفت: قطعا این قوانین به نفع سهامداران خرد است. به صورت کلی بحث حاکمیت شرکتی و نظارت بر عملکرد شرکت ها مطرح است.

خرد ها «تیک آور» می کنند ، ریسک دارد!!

وی گفت: گاهًاَ مشاهده می شود، که از طریق شبکه های مجازی شرکت ها توسط برخی سهامداران خرد takeover شده اند و عملا تمام شرکت دست سهامداران خرد است. یعنی هیچ سهامدار مدیریتی دیگر در شرکت وجود ندارد.قطعا وقتی یک شرکت با این شرایط مواجه باشد، موضوع استمرار فعالیت آن و عملکرد آن و استقرار مسائل حاکمیت شرکتی آن به شدت با ریسک مواجه می شود.

وی گفت: ماده10 مکرر دستور العمل اجرایی هم در راستای کنترل این موضوع است، اما به صورت کلی به این شکل نیست، که کمیته درج انجام عرضه را ممنوع کرده باشد، خیر. عرضه امکان پذیر است، با توجه به شرایطی که در نماد وجود دارد و بر اساس شرایط بازار کمیته درج راجع به عرضه خرد تصمیم گیری می کند، کما این که در این مدت تصمیم گیری های متعددی هم راجع به این موضوع انجام شده است.