زمینِ طرح ملی مسکن رایگان است یا نه؟

بورس24 : در حالی که رئیس جمهور در نشست شورای عالی مسکن اعلام کرد زمین رایگان به انبوه ساز می دهیم، وزیر راه و شهرسازی یک هفته قبل از آن گفت نذر نداریم زمین دولتی بدهیم تا عده ای کسب و کار کنند.

حسن روحانی رئیس جمهور در نشست شورای عالی مسکن در دوشنبه ۲ دی ماه اعلام کرد: در طرح ملی مسکن با فرمول مشارکتی، دولت زمین رایگان و امکانات لازم را در اختیار مشارکت‌کننده و توسعه‌گر قرار می‌دهد و با تسهیل در فرایند صدور مجوزها، به تسریع در اجرا کمک می‌کند تا در مدت زمان کمتری واحدهای مسکونی ساخته شوند.

این اظهار نظر رئیس جمهور در حالی است که یک هفته قبل از آن در ۲۳ آذر ماه محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در همایش مدیران قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء که به مناسبت سی‌امین سالگرد تأسیس این قرارگاه برگزار شده بود، اظهار داشت: ما نذر نداریم که زمین بدهیم تا عده‌ای کسب و کار کنند. زمین دولتی را واگذار می‌کنیم تا برای جامعه هدف ما، یعنی اقشار متوسط و ضعیف کشور مسکن ایجاد شود. ما نیاز به خانه سازی انبوه داریم.

پیش از این نیز بارها معاونان مختلف مَسکنی وزیر راه و شهرسازی در اظهارات متعددی در خصوص اخذ هزینه زمین از ثبت نام کنندگان در طرح ملی مسکن، درباره زمان و نحوه دریافت قیمت زمین در این طرح اظهار نظر کرده بودند که به سردرگمی مردم و متقاضیان ثبت نام در برنامه اقدام ملی مسکن منجر شده بود.

علی نبیان معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن در نشست خبری در شهریور ماه امسال درباره واگذاری زمین به انبوه سازان گفته بود: دولت اراضی را به انبوه سازان در طرح‌های مشارکتی واگذار کرده و سپس در پایان اتمام ساخت و ساز، بر اساس میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی، واحدهای ساخته شده میان دولت و سرمایه گذار تقسیم می‌شود. پس از آن نیز وزارت راه و شهرسازی و انبوه ساز هر کدام به طور جداگانه اقدام به فروش واحدهای ساخته شده خواهند کرد. هزینه زمین نیز بر اساس نرخ کارشناسی از خریدار دریافت خواهد شد.

حبیب الله طاهرخانی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید نیز در حاشیه بازدید از متروی شهر جدید هشتگرد از تقسیم واحدهای مسکونی ساخته شده در اراضی شهرهای جدید میان سرمایه‌گذار و شرکت عمران شهرهای جدید پس از واگذاری زمین‌ها به سازنده خبر داد و گفت: نهایتاً این واحدها بر اساس قیمت تمام شده شامل «هزینه کارشناسی زمین و قیمت ساخت و ساز» به فروش رسیده و دولت سودی از متقاضیان دریافت نخواهد کرد.

محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نیز در خصوص نحوه دریافت زمین از متقاضیان در نشست خبری ۱۸ آبان گفت: در این طرح (طرح ملی مسکن) اراضی مانند طرح مسکن مهر هم به صورت اجاره به شرط تملیکِ ۹۹ ساله به متقاضی داده می‌شود و هم در روش‌های مشارکتی، قیمت زمین در پایان ساخت و ساز از متقاضیان دریافت خواهد شد.

معاون مسکن وزیر راه: قرار نیست در طرح ملی مسکن زمین رایگان باشد

محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره اظهارات رئیس جمهور در نشست شورای عالی مسکن در خصوص اعطای زمین رایگان اظهار داشت: نظر رئیس جمهور این است که در پروژه‌های مشارکتی، وزارت راه و شهرسازی زمین را به رایگان در اختیار سازنده قرار دهد و سپس سهم خود را از واحدها بردارید؛ اما در هنگام آغاز به ساخت، پولی از سازنده دریافت نشود.

وی ادامه داد: ما هم قرار است همین کار کار را کنیم و در پروژه‌های مشارکتی پولی از سازنده بابت زمین دریافت نمی‌کنیم؛ البته این رایگان بودن زمین، به این مفهوم نیست که تا آخر اجرای برنامه، اقدام ملی و هنگام واگذاری به متقاضیان نیز زمین همچنان رایگان باشد؛ از آنجایی که بخشی از طرح اقدام ملی مشارکتی است و در حال حاضر در برخی کلانشهرها و شهرهای جدید، این پروژه‌های مشارکتی در حال ساخت است، واحدهای مسکونی که از طریق مشارکتی احداث می‌شوند، در فازهای بعدی اجرای طرح ملی و زمانی که تعیین سهم میان سازنده و دولت صورت گرفت، واحدهای مسکونی مذکور قابل ارائه به متقاضیان خواهد بود.

محمودزاده تصریح کرد: منظور رئیس جمهور نیز از واگذاری زمین رایگان برای طرح ملی مسکن، همان واگذاری اولیه است که پولی به عنوان هزینه زمین از سازنده دریافت نشود.

وی یادآور شد: این رایگان بودن زمین به مصرف کننده نهایی منتقل نخواهد شد. بلکه وقتی سازنده، عملیات ساخت و ساز را به پایان رساند، سهم دولت را می‌دهد و به ازای سرمایه گذاری‌ای که داشته، از واحدهای مسکونی ساخته شده برمی دارد.

به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، سازنده‌ای که بخواهد ساخت و ساز کند، باید ابتدائا بخش مهمی از سرمایه خود را به خرید زمین اختصاص دهد؛ اما در طرح ملی مسکن در پروژه‌های مشارکتی، لازم نیست سازنده این هزینه را انجام دهد؛ بلکه آن را در ساخت مصرف می‌کند؛ بعد که پروژه تمام شد، به نسبت ارزش سرمایه گذاری سازنده (هزینه ساخت) و مالک زمین (دولت)، تقسیم سهم صورت می‌گیرد؛ اگر زمین گران قیمت باشد، سهم دولت بیشتر می‌شود ولی هر چه قدر زمین ارزان‌تر باشد، سهم سرمایه‌گذار از تعداد واحدهای مسکونیِ ساخته شده، بیشتر خواهد بود.

معنی رایگان بودن زمین طرح ملی مسکن در اظهارت رئیس جمهور

کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند برآیند این اظهارات به معنی احتمال دریافت هزینه زمین در طرح ملی مسکن به صورت قیمت تمام شده از متقاضی است؛ به عبارت دیگر، روحانی در سخنرانی خود اگرچه از ارائه رایگان زمین سخن به میان آورده است، اما تمام مطلب، آن چیزی نیست که روحانی می‌گوید؛ بلکه روش ساخت و ساز مشارکتی به این گونه است که در مرحله اول زمین رایگان در اختیار سازنده قرار می‌گیرد ولی در مرحله اتمام ساخت و ساز و آغاز واگذاری‌ها، هزینه زمین نیز در کنار هزینه تمام شده ساخت و ساز از متقاضی دریافت خواهد شد.

منبع: مهر