آیا بحران جهانی آغاز شده؟ چشم انداز بازارهای جهانی طی دو سال آینده چگونه است؟

بورس24 : قیمت فلزات سنگین در بازارهای جهانی روند کاهشی به خود گرفته است. بهای کامودیتی ها که در ماه های ابتدایی امسال وضعیت مناسبی داشت در هفته های گذشته در مسیر نزول قرار گرفته و حتی برخی از فلزات نیز در کمترین محدوده های قیمتی طی سال های گذشته قرار گرفته اند.

این موضوع موجب نگرانی کرشناسان و تحلیلگران بازارهای جهانی شده و به تبع تحلیلگران و کارشناسان بازار سرمایه را نیز با نگرانی هایی همراه ساخته است.

البته با توجه به این که آمار معاملات شرکت های بورسی معمولا با تاخیر چند هفته ای و حتی بیشتر در گزارش های عملکرد ماهانه آن ها لحاظ می شود، با وجود این که تقریبا یک ماه است که نرخ کامودیتی ها در بازارهای جهانی کاهشی شده اما هنوز این روند نزولی در بهای فروش گزارش های ماهانه شرکت های بورسی اعمال نشده است.

به طوری که گزارش های 4 ماهه ابتدایی سال جاری شرکت های بورسی بسیار مطلوب بوده و بسیاری از فعالان بازار سرمایه نیز بر همین اساس نسبت به آینده شرکت ها ابراز خوش بینی می کردند اما معاملات فلزات سنگین در بازارهای جهانی طی هفته های اخیر پیش بینی های کارشناسان را با تغییراتی همراه ساخته است. تا جایی که بسیاری از آن ها از احتمال وقوع بحرانی جهانی ابراز نگرانی می کنند و معتقدند شرایط گزارش های ماهانه شرکت ها در ماه های آتی ، به طور قطع مانند عملکرد آن ها در ماه های گذشته نخواهد بود.

ترامپ معادلات کارشناسان را بر هم زد

امیر صباغ کارشناس و تحلیلگر بازارهای جهانی در گفت و گو با خبرنگار بورس24 در خصوص آخرین تحولات کامودیتی ها در بازارهای جهانی ابراز داشت: در واقع از زمانی که ترامپ در توییتر اعلام کرد که عملا مذاکرات با چین را منتفی تلقی کرده نرخ کامودیتی ها در بازار جهانی تغییر مسیر داده است. بازار جهانی عملا تصور می کند که این مذاکرات بعد از انتخابات 2020 آمریکا ادامه خواهد یافت و در آن زمان هم نگران این موضوع خواهد بود که اگر ترامپ در دور بعدی انتخابات نیز رای بیاورد ممکن است هیچ گاه توافق تجاری میان اروپا با آمریکا و چین با آمریکا به ثمر ننشیند و اقدامات آمریکا در مقابل خاورمیانه و ایران نیز ادامه داشته باشد و این بحران خود به خود موجب می شود که سرمایه گذاران به سمت دارایی های امن تر پیش بروند.

وی افزود: در این راستا سرمایه گذاری در شرکت ها کاهش خواهد یافت و از رشد اقتصادی نیز کاسته خواهد شد. در این صورت رشد اقتصادی کاهش خواهد یافت و آمار بیکاری نیز در مسیر افزایش قرار خواهد گرفت و عملا جهان شاهد بحران خواهد بود.

فروش مرداد ماه شرکت ها چندان مطلوب نبود

او درباره روند قیمتی اخیر محصولات شرکت ها در بورس کالا و در بازار داخلی اظهار داشت: در واقع از حدود یک ماه قبل نرخ فروش محصولات شرکت ها در داخل کشور کاهش یافته که این موضوع ناشی از دو دلیل عمده است. نخست افت قیمت کامودیتی ها در دنیاست و دوم تحت تاثیر کاهش نسبت ارزش دلار به ریال قرار دارد که هر دو این ها می توانند به عنوان عاملی بازدارنده برای شرکت ها محسوب شوند یا این که فروش شرکت های داخلی را در مسیر نزول قرار دهند.

در ادامه از او پرسیدیم که با توجه به وضعیت مطلوب فروش شرکت ها در گزارش های ماهانه اخیر آیا باید انتظار تضعیف گزارش های ماهانه فروش شرکت ها را در ماه های آتی داشته باشیم؟ وی تصریح کرد: تنها در صورتی شرکت ها می توانند خود را از این شرایط دور کنند که بتوانند از ظرفیت های خالی خود بهره ببرند و رشد تولید داشته باشند. در این صورت می توانند با کاهش فروش خود مقابله کنند.

راه نجات شرکت ها برای برون رفت از بحران جهانی

وی تاکید کرد: البته بالا بردن ظرفیت تولید شرکت ها در سال جاری بسیار محتمل است. زیرا برخی از شرکت ها امسال در حال به بهره برداری رساندن ظرفیت های جدیدی هستند. می دانیم که قرار است در سال جاری بین 3 تا 4 میلیارد دلار ظرفیت جدید در شرکت های حوزه معدن و صنایع معدنی به بهره برداری برسد. این امر می تواند به رشد تولید شرکت ها کمک کرده و آن ها را در مقابله با افت فروش ناشی از افت قیمت جهانی کامودیتی ها و همچنین افت قیمت دلار در بازار داخلی یاری رساند.

صباغ در ادامه گفت: روند کاهشی نرخ کامودیتی ها در بازارهای جهانی از زمانی آغاز شد که همه فکر می کردند رابطه بین چین و آمریکا رو به بهبود است ، اما یکباره ورق برگشت و توئیت دونالد ترامپ پیش بینی ها را تغییر داد. در این شرایط اقتصاد دنیا وارد کما شد که اثرات آن اکنون قابل روئیت است. این یک جانبه نگری در آمریکا هم اکنون در کل دنیا نفوذ کرده و کشورها به دنبال حفظ بازار خود هستند و اجازه نمی دهند که رقبا در آن نفوذ کنند و این امر موجب شده تا زنجیره ارزش جهانی برهم بخورد.

چرخش سرمایه گذاران از فلزات مصرفی به سمت دارایی های کم ریسک

این کارشناس افزود: خروجی این کاهش رشد اقتصادی دنیا و اثرات آن بلند مدت خواهد بود. داده ها نشان می دهد که این اثرات در سال 2021 به اوج خود خواهد رسید و احتمالا شرایط پس از آن تغییر خواهد یافت. یعنی اثرات کاهش سرمایه گذاری های امروز را دو سال آینده خواهیم دید ، به طوری که بر رشد تولید اثر منفی برجای خواهد گذاشت. بنابراین بر اساس این پیش بینی ها طی دو سال آینده درگیر این بحران خواهیم بود اما بعد از آن شرایط می تواند خنثی شود.

او تاکید کرد: طی یک ماه اخیر قیمت کامودیتی ها در بازارهای جهانی کاهش قابل توجهی را متحمل شده است. به عنوان مثال قیمت جهانی روی بیش از حد انتظار بازار کاهش یافته و هم اکنون در پایین ترین سطح قیمتی 3 تا 4 سال گذشته خود قرار دارد. قیمت مس جهانی حدود 5700 دلار است که برای این فلز نرخ واقعا ارزان است. این در حالی است که پیش بینی ها قیمت مس را در محدوده 6100 تا 6200 دلار تصور می کرد و اکنون حدود 500 دلار نسبت به پیش بینی ها ارزان تر است.

وی در ادامه به روند افزایشی نرخ طلای جهانی اشاره کرد و اذعان داشت: قیمت جهانی طلا در حالی که در حدود 1300 دلار در هر اونس پیش بینی شده بود اما این روزها شاهد آن هستیم که قیمت هر اونس طلا به بالاتر از 1500 دلار در هر اونس رسیده است. این موضوع نشان می دهد که دارایی هایی که کم ریسک تر هستند مانند طلا و نقره تقاضای بیشتری دارند و در مقابل کامودیتی ها که فلزات مصرفی اند به صورت کاهشی معامله می شوند.

صباغ بیان داشت: همه این شرایط بیانگر آن است که تقاضای صنایع در حال محدود شدن است و سرمایه گذاران به دنبال آن هستند که ببینند چه اتفاقی قرار است در آینده رخ دهد و بعد از مشخص شدن شرایط نسبت به خرید و افزایش موجودی انبارهای خود اقدام کنند. فعلا همه سرمایه گذاران کنار نشسته اند و منتظر مشخص شدن وضعیت چشم انداز بازارهای جهانی اند که به کدام سو خواهد رفت. آن ها ترجیح می دهند که فعلا در بازار وارد نشوند. این بحرانی است که طی هفته های اخیر بازارهای جهانی با آن درگیر هستند.

از صباغ پرسیدیم که با فرض بهبود روابط آمریکا و چین وضعیت بازارهای جهانی چه خواهد شد؟ او تصریح کرد: به طور قطع شرایط بازارهای جهانی به سرعت برخواهد گشت و این عامل می تواند به شدت محرکی برای بازارهای جهانی باشد. در صورتی که روابط اقتصادی آمریکا و چین بهبود یابد صادرات چینی ها بهبود خواهد یافت، تعرفه آن ها برداشته خواهد شد، می توانند محصولات صادرات خود را به آمریکا از سرگیرند و در مقابل آمریکایی ها نیز به چین مواد غذایی صادر خواهند کرد، بحث تحریم های هوآوی و حوزه الکترونیک و ... برداشته خواهد شد و به طور کلی تجارت جهانی از این شرایط رونق زیادی خواهد گرفت.

او تاکید کرد: البته باید توجه داشت که حتی در صورت بهبود روابط آمریکا و چین تنها بخشی از شرایط کنونی تغییر خواهد کرد و بخشی از آن هیچ گاه به حالت قبلی بازنخواهد گشت. زیر در این دوره برخی از صنایع در حال تعطیلی هستند و عده ای از انسان ها نیز بیکار می شوند. در واقع این اثرات در بلند مدت خواهد بود اما بخشی از آن می تواند به سرعت برگردد.هر چند فرمان روز گذشته ترامپ مبنی بر خروج شرکت های چینی از آمریکا امیدواری ها مبنی بر توافق تجاری را دست کم در کوتاه مدت کمرنگ کرده است.

کاهش 10 تا 20 درصدی نرخ فلزات سنگین در هفته های اخیر

اما بررسی معاملات کامودیتی ها در بورس کالا طی هفته های اخیر نشان می دهد که قیمت این فلزات تمایل به کاهش دارند. بهای هر تن شمش که در اواسط اردیبهشت ماه در محدوده 43،500 ریال بود در روزهای اخیر به حدود 34،700 رسیده است. یعنی بهای هر تن شمش در هفته ها و روزهای اخیر نسبت به بالاترین سطح خود یعنی در اردیبهشت ماه حدود 20 درصد افت کرده است.

مس کاتد نیر در اواسط اردیبهشت ماه در حدود 721،800 ریال در بورس کالا معامله شده بود که این روزها به محدوده 650،900 ریال رسیده است. به این معنا که نرخ هر تن مس کاتد در بورس کالا طی هفته ها و روزهای گذشته در قیاس با بالاترین سطح خود که در اردیبهشت ماه تجربه کرده ، حدود 10 درصد کاهش یافته است.

نکته قابل توجه آن که در هفته های اخیر فلزات در بورس کالا معمولا در قیمت پایه معامله شده و این به آن معناست که رقابتی نداشته است.

این در حالی است که هنوز کاهش قیمت ها در گزارش های ماهانه شرکت ها که بر روی سایت کدال منتشر می کنند لحاظ نشده است. علت این امر آن است که شرکت ها معمولا فروش ماه های قبل را ثبت می کنند. یعنی در گزارش های آتی که از شرکت ها منتشر می شود باید منتظر تضعیف فروش نسبت به ماه های ابتدایی سال جاری باشد.