درباره جایی که عمده نمک کشور در آنجا تولید می شود

بورس24 : کیلومتر 35 جاده سمنان. جایی که کارخانه شرکت معدنی املاح ایران در آن واقع شده است و در بازار سرمایه نیز آن را با نماد «شاملا» می شناسند.

سولفات سدیم، نمک تبلور مجدد، نمک هیدرومیل و سولفات پتاسیم از محصولات این شرکت است. شرکتی که سالیانه 30 هزار تن نمک به سایر کشورها صادر و بخش اعظمی از نیاز به این محصول در کشور را تامین می کند. در حقیقت بخش عمده ای از نمک مورد نیاز کشور در همین نقطه تولید می شود. 

ساختمان بزرگ آبی رنگی که درست در وسط کارخانه قرار گرفته و نشان تابان روی آن درج شده از چند کیلومتری جاده تهران به سمنان قابل مشاهده است.

به گزارش خبرنگار بورس24 ، روز گذشته تعدادی از خبرنگاران رسانه های مختلف از این کارخانه دیدن کردند و با فرآیند چگونگی تولید نمک تصفیه شده و سایر محصولات این کارخانه آشنا شدند. 

در ابتدا نشست خبری علی رستمی مدیر عامل شرکت معدنی املاح ایران با اصحاب رسانه برگزار شد. در این نشست خبری علی رستمی به تشریح وضعیت شرکت و عملکرد آن پرداخت و توضیحاتی نیز در خصوص برنامه های آتی این شرکت ارائه داد.

علی رستمی ابتدا گفت: ارزش مواد معدنی در کشور ما به 700 میلیارد دلار می رسد اما ما بخش بسیار کوچکی از این معادن را استخراج می کنیم و منابع بسیار کمی را در چرخه تولید مورد ارزش قرار می دهیم. هم اکنون 10 میلیارد دلار سهم بخش معدن در GDP ما است که این قابلیت را دارد تا ده برابر بیشتر شود.

او گفت: لذا اگر واقعا به شعار امسال که همان رونق تولید است بپردازیم خواهیم دید که بخش معدن کشور استعداد تامین نیازهای توسعه اقتصادی کشور را دارد.

وی در ادامه افزود: بیش از 80 درصد شرکت املاح معدنی ایران متعلق به هلدینگ صدر تامین است. ما هم اکنون در سه استان کشور فعالیت می کنیم. کارخانه تولید سولفات سدیم ما با ظرفیت اسمی 30 هزار تن و ظرفیت عملی 60 هزار تن، کارخانه تصفیه نمک تبلور مجدد ما با ظرفیت 40 هزار تن و کارخانه تولید نمک هیدرومیل با ظرفیت 35 هزار تن در حال فعالیت هستند.

او گفت: همچنین کارخانه اراک ما با ظرفیت اسمی 30 هزار تن و ظرفیت عملی 60 هزار تن در مجموع 120 هزار تن سولفات سدیم تولید می کند. در خصوص کارخانه تهران شرکت معدنی املاح ایران باید بگویم که به طور فصلی از معادن این کارخانه برداشت می کنیم. سال 63 ثبت شده که یک شرکت دولتی بوده است. سال 70 ساخت کارخانه گرمسار آغاز شده و در سال 73 نیز کارخانه سولفات سدیم افتتاح شد.

وی با بیان اینکه هم اکنون در خصوص شفافیت «شاملا» در بازار سرمایه از رتبه 14 برخوردار است افزود: امسال ساخت اولین کارخانه تولید سولفات پتاسیم را آغاز کردیم و سال 99 به بهره برداری خواهد رسید، ارزش شرکت معدنی املاح ایران هم اکنون نزدیک به 1500 میلیارد تومان شده است.

رستمی ادامه داد: از جمله محصولات ما سولفات سدیم است که کاربرد اصلی آن در صنعت شوینده است.در حقیقت 40 درصد از پودر لباس شویی از این مواد تشکیل می شود که همین ماده در کارخانه ما تولید می شود.

وی افزود: سالیانه 250 هزار تن نیاز داخلی است که ما 185 تن از این میزان را تولید می کنیم و بقیه آن نیز از خارج از کشور تامین می شود که بیشتر این واردات از کشور چین است. در واقع جزو صنایع استراتژی کشور هستیم که برنامه ریزی کرده ایم از دو سال آینده هیچگونه وارداتی نداشته و صادرات هم داشته باشیم.

علی رستمی مدیر عامل شرکت معدنی املاح ایران گفت: محصول دیگر ما نمک تبلور مجدد است. این نمک نمک خوراکی بوده و در حال حاضر از جمله استانداردترین نمک کشور را تامین می کنیم. به گونه ای که آزمایشگاه ما آزمایشگاه مرجع وزارت بهداشت است. تقریبا بزرگترین تولید کننده نمک استاندارد کشور هستیم که با بهترین کیفیت محصولات را تولید می کنیم.

او گفت: در هر ماه 1000 تن از این نمک را به کشور های حاشیه خلیج فارس صادر می کنیم. از سویی بازار خوبی را در روسیه ایجاد کرده ایم. هر ساله 60 تا 70 هزار تن نمک صادر می کنیم که اگر تنها در این حوزه سرمایه گذاری کنیم افتخارات بزرگی را به ارمغان خواهیم آورد. نمک هیدرومیل نیز از دیگر محصولات ما است که معروف به نمک صنعتی است و در صنایع غذایی و برای تولید پنیر و پفک و.. کاربرد دارد.

او همچنین بیان کرد: از دیگر محصولات ما سولفات پتاسیم است که مصرف کشاورزی دارد به خصوص در سال هایی که آب کم می شود و زمین های کشاورزی شور می شوند مصرف این محصول بیشتر می شود. هر ساله 450 هزار تن سولفات پتاسیم کشور نیاز دارد که قابل افزایش تا 800 هزار تن هم است.

او گفت: ما هم اکنون 70 هزار تن تولید سولفات پتاسیم داریم البته عمده سولفات پتاسیوم ما از بلژیک وارد می شود و جزو معدود کالاهای یارانه ای دولت است. هدف گذاری کرده ایم در فاز اول 40 هزار تن و تا فاز سوم این رقم را به 120 هزار تن برسانیم. این مهم اندازه شرکت را دو برابر خواهد کرد. در سه ماه نخست امسال دارایی های ما 86درصد رشد نسبت به دوره مشابهش در سال گذشته داشته است. همچنین در خصوص فروش کل نیز 127درصد و بهای تمام شده ما نیز 45درصد رشد کرده است.

تولید 60 هزار تنی سولفات سدیم در کارخانه معدنی املاح ایران 

در ادامه این سفر و بازدید از کارخانه معدنی املاح ایران خبرنگاران به همراه فرهاد محمودی یکتا مدیر تولید مجتمع از قسمت های مختلف این کارخانه دیدن کردند و در خصوص بخش های مختلف محمودی یکتا توضیحاتی را ارائه داد.

او در خصوص بخش تولید سولفات سدیم کارخانه گفت: این کارخانه به وسیله یک شرکت آلمانی با ظرفیت 30 هزار تن در سال احداث شده است. اما در حال حاضر تقریبا دو برابر ظرفیت اسمی تولید می شود. حدود 60 هزار تن در سال تولید سولفات سدیم داریم، که ماده اولیه آن از سه قسمت تشکیل شده است.

محمودی تصریح کرد یک بخش از ماده اولیه ای که اینجا مصرف می کنیم خاکی است که از کویر اطراف منطقه گرمسار و جنوب، و بخش دیگر آن از میقان اراک استخراج شده و به کارخانه حمل می شود. ماده سوم مورد نیاز نیز از معدن گرماب استخراج می شود. این سه ماده معدنی را به نسبتی که داریم با هم ترکیب می کنیم و مورد استفاده قرار می دهیم ابتدای خط تقریبا دو برابر حجم آب به آن اضافه می کنیم. هدف ما در این واحد که خردایش و انحلال به آن می گوییم خرد کردن مواد اولیه و حداکثر انحلال این مواد داخل آب است تا بتوانیم یک محلول همگن و با عیار بالا برداشت کنیم. معمولا محصول این قسمت یک محلولی است با تقریبا حدود 16 درصد سولفات سدیم و حدود هفت تا هشت درصد نمک. که اگر نمک هم کمتر باشد ما مجبوریم برای بهره برداری به صورت دستی به آن نمک اضافه کنیم.

او گفت: واحد بعدی که یک واحد کریستالیزور است. حدود 60 تا 70 متر مکعب واحد بعدی محلول نیاز دارد که در این قسمت این محلول را تامین می کنیم روش کارهم به این شکل است که ماده اولیه که ترکیب از خاک و لجن دریاچه میقان و گرماب است از طریق فیدر روی نوارها انتقال می دهیم به یک تانک انحلال، داخل تانک دو برابر آب اضافه کرده در خروجی آن، گل آب ما به داخل بال میل ها می رود. در حقیقت بال میل ها یا آسیاب تر برای خرد شدن کریستال های سولفات سدیم داخل بار است. خروجی آن به داخل میکسر منتقل می شود که گل و آب تا آنجا که می شود با یکدیگر مخلوط شوند تا بتوانیم محلولی را برداشت کنیم که حداکثر عیار سولفات سدیم را داشته باشد.

مدیر تولید مجتمع شرکت معدنی املاح ایران افزود: پس از آن گل آب را به تیکنرها انتقال می دهیم. محلول را به تیکنر اول اضافه و از آن جا محلول صاف را برای واحد بعدی برداشت می کنیم چهار تیکنر دیگر داریم آن گلی که می خواهیم دور بریزیم را دوباره در آن چهار تیکنر می شوریم به دلیل اینکه آن پسابی که داریم کمترین مقدار سولفات سدیم را داشته باشد. در واقع چهار تیکنر موجود در کارخانه باعث می شود که دورریز آنچنانی از ماده اولیه نداشته باشیم. چرا که این مواد اولیه برای ما بسیار با ارزش است.

او گفت: نام این روش هم روش شست و شوی معکوس است. چرا که آب از جهت عکس وارد می شود در حقیقت آب از یک طرف و گل از طرف مخالف خارج می شود. محلول خروجی وارد خردایش و انحلال می آید داخل تیکنر 104 محلول شفافش برداشته شده و انتقال داده می شود به واحد بعدی که واحد کریستالیزور است.

محودی بیان کرد: این چهار تانکری که در این قسمت قرار دارند کارشان این است که فقط عیار ماده معدنی داخل گل را تا حد ممکن پایین بیاورند. یعنی ما آن محصولی که می خواهیم از این تیکنر اول برداشت می کنیم، اما گل را دوباره می آوریم در این چهار تیکنر دائم سیرکوله می کنیم و با آب در تماس هستند برای اینکه از تیکنر آخر که تیکنر 108 است گل را می خواهیم خارج کنیم پایین ترین مقدار عیار ماده معدنی را داشته باشد. به طوری که نهایتا در تیکنر خروجی باید کمتر از دو درصد عیار داشته باشد.

او افزود: معدن میقان اراک ما که ظرفیتش به گونه ای است که حداقل تا 30 سال آینده نیز جواب گو خواهد بود. اما معادن سطحی شهرستان نهایتا پنج سال به دلیل اینکه بتوانیم این پنج سال را بیشتر کنیم دو سه خاک را داریم استفاده می کنیم، تا عمرشان بیشتر شود. البته معادن تمام نمی شوند فقط عیارشان پایین می آید.

40 هزار تن تولید نمک در هر سال

قسمت بعدی کارخانه که از آن بازدید صورت گرفت مربوط به تهیه نمک بود. محمودی یکتا مدیر تولید مجتمع در خصوص این قسمت گفت: سنگ نمک از معادن مختلف به اینجا حمل می شود پس از نمونه گیری و تایید کی یو سی در قیف ریخته می شود زیر قیف یک فیدر داریم فیدر سنگ نمک را انتقال می دهد به سنگ شکن سنگ شکن سنگ ها را خرد می کند تا خروجی اش حدود دو تا سه میل می شود. توسط این الواتور انتقال داده می شود به قسمت بعدی که تانک انحلال است . ظرفیت این قسمت حدود 40 هزار تن در سال است که رکورد ما تولید 47 هزار تن بوده است. لازم به ذکر است که واحد خردایش و انحلال و واحد خشک کن این قسمت را خودمان ساخته ایم. 

وی در خصوص سنگ نمک هایی که در آن قسمت قرار داشتند گفت: سنگ معدنی است که انفجار شده و به صورت خام به اینجا منتقل می شود. در بیست سال گذشته مصرف نمک مردم همین نمکی بود که الان اینجا قراردارد. در فرایندی که داریم این نمکی که آسیاب می شود در همین سنگ شکن داخل آب حلش می کنیم و به یک محلول تبدیل می شود. در حقیقت یک عمل تصفیه انجام می شود.

تصاویری از این کارخانه را اینجا ببینید: