تحلیل دو خبره اقتصادی از اثرات حذف ۴ صفر از پول ملی

بورس24 : تصویب لایحه حذف چهار صفر از پول ملی خبری بود که در روزهای پایانی هفته گذشته منتشر شد. طرحی که از همان ابتدا توجهی بسیاری از کارشناسان را به خود جلب کرد. برخی از آن ها معتقدند این طرح با شکست مواجه خواهد شد و صرفا برای مردم دردسر ساز خواهد شد اما برخی دیگر معتقدند چنانچه بررسی همه جانبه شود و کار کارشناسی صورت بگیرد موفقیت آمیز خواهد بود ، مانند بسیاری از کشورها که این طرح را اجرا کردند.

در همین راستا با دو کارشناس خبره اقتصادی گفت وگو کردیم. محمد طبیبیان اقتصاددان ایرانی معتقد است این مطلب مدت ها مورد بحث بوده اما اخیرا دولت در مورد اجراى آن مصمم شده، علیرغم این که این کار هیچ اثر واقعى مثبتى ندارد ؛ در شرایط فعلى بار هزینه چاپ میلیون ها برگ اسکناس و ضرب میلیون ها سکه جدید را هم به همراه دارد که به یک معضل جدید تبدیل خواهد شد و از سویی محمد ابراهیم پورزرندی هم به بورس24 می گوید "موضوعی که مطرح می شود این است که پول ما کم ارزش و شرایط اقتصادی ما نیز به گونه ای است که با تورم دائمی مواجه هستیم. از سوی دیگر نقدینگی آن ناپایدار است، بنابراین حذف چهار صفر از پول ملی و در واقع صفر زدایی از اقتصاد یک ضرورت است اما کار بسیار مشکلی بوده و به این آسانی انجام نخواهد شد"

در ادامه نظرات این دو خبره اقتصادی را در خصوص حذف چهار صفر از پول ملی می خوانید:

محمدابراهیم پورزرندی در گفت و گو با بورس24 با بیان این که حذف چهار صفر از پول ملی پایه پولی را حفظ خواهد کرد ، عنوان کرد :حذف چهار صفر از پول ملی را در واقع می توان در دو بخش اقتصاد خرد و کلان در نظر گرفت و بررسی کرد. به طور قطع این رویکرد جدید در بازار سرمایه و معاملات پولی تاثیرگذار خواهد بود.

وی افزود : لایحه ای که دولت در این خصوص به تصویب رسانده از استدلال هایی برخوردار است. این موضوع می تواند به حفظ پایه پول و تسهیل پرداخت و همچنین هماهنگی با آنچه در فرهنگ و عرف جامعه وجود دارد کمک کند. دولت نیز برای اتخاذ این تصمیم به این مسائل توجه داشته است.البته این مسئله موضوع تازه ای نیست و در سال های پیش نیز حذف چهار صفر از پول ملی مطرح بوده است.

او گفت : کاهش هزینه چاپ، نشر اسکناس و حذف سکوک از معاملات چرخه مبادلات از جمله دلایلی بوده که این اقدام صورت گرفته است ، اما این تنها به کشور ما مربوط نمی شود و در بسیاری از کشورها این اتفاق رخ داده است.در حقیقت تجربه کشورهای بسیاری را در این زمینه داریم که برخی از آن ها موفق بوده و برخی نیز با شکست مواجه شده اند. اما موضوعی که مطرح می شود این است که پول ما کم ارزش و شرایط اقتصادی ما نیز به گونه ای است که با تورم دائمی مواجه هستیم. از سوی دیگر نقدینگی آن ناپایدار است، بنابراین حذف چهار صفر از پول ملی و در واقع صفر زدایی از اقتصاد یک ضرورت است اما کار مشکلی بوده و به این آسانی انجام نخواهد شد.چرا که باعث می شود مبادلات معمول اقتصادی کمی دشوار شود اگرچه با حذف چهار صفر از نظر حسابداری و عملیات مالی و محاسباتی چه در سیستم های ما یعنی رایانه ها و در دفاتر این موضوع حل و فصل خواهد شد.

این خبره اقتصادی توضیح داد : در این مورد باید از این جنبه به ماجرا نگاه کنیم که از نظر امورات مالی و اقتصادی زمانی که پول را به صورت ریالی پرداخت می کنیم پدیده خوبی نخواهد بود، که اصطلاحا به آن پدیده توهم پولی می گویند، به این صورت که مردم پول به صورت ریال پرداخت و اما جنس کمتری دریافت می کنند. حذف چهار صفر از پول ملی از نظر روانی خوب است اما در شرایط نامطمئن اقتصادی و بی ثباتی آن نخست باید اصلاحات غیر اقتصادی آن صورت می گرفت. در حقیقت کشورهایی که در این خصوص عملکرد خوبی داشته و موفق شده اند به این دلیل بوده که نخست اصلاحات سیاسی و اقتصادی مورد نیاز را انجام داده اند و از حذف صفرهای پول به عنوان یک مکمل و جبران کننده استفاده کرده اند.

‌وی گفت : صرفا حذف چهار صفر از پول ملی بدون در نظر گرفتن شرایط آن شرایطی که انتظار داریم را ایجاد نخواهد کرد.اما در کشور ما اقتصاد از جنبه رقابتی و کارایی لازم برخوردار نیست، شاید فرض خنثی بودن پول در نظریه مقداری پول دچار تناقض شود چرا که این سیاست درست است که نقدینگی را تغییر نمی دهد اما بر سرعت گردش پول می تواند تاثیر گذار باشد. اما این موضوع می تواند بر بازار سرمایه نیز تاثیرگذار باشد. زیرا سهم هایی وجود دارند که کمتر از هزار تومان ارزش دارند و سوالی که مطرح می شود این است که تکلیف این سهم ها چه خواهد شد. این هم از دیگر معضلات سیستمی ما خواهد بود. ممکن است برای این سهم ها به طور مثال بگوییم دو و سه دهم واحد.

وی افزود : در پروسه حذف صفرها از پول ملی یک مقدار مشکلات این چنینی ایجاد خواهد شد و یک مقدار هم این تغییرات سیستم و سامانه ما را دچار مشکل خواهد کرد. زیرا باید روی این سامانه ها دستکاری کرده و سیستم ها و دفاتر و اسناد معاملات مالی خود را تغییر دهیم.اما آنچه که مهم است محتوای قضیه است که باید اتفاق بیفتد. به نظرم می آید که در بلند مدت اثر آنچنانی نخواهد گذاشت زیرا بیشتر این شکل قضیه را درست می کند ولی برای محتوا نیازمند یک سری کارهای دیگر هستیم که باید انجام شود.

محمد طبیبیان : حذف چهار صفر از پول ملی هیچ اثر واقعی مثبتی ندارد

محمد طبیبیان در گفت و گو با بورس24 معتقد است که این مطلب مدت ها است مورد بحث بوده اما ظاهرا اخیرا دولت در مورد اجراى آن مصمم شده، علیرغم این که این کار هیچ اثر واقعى مثبتى ندارد، در شرایط فعلى بار هزینه چاپ میلیون ها برگ اسکناس و ضرب میلیون ها سکه جدید را هم به همراه دارد که به یک معضل جدید تبدیل خواهد شد مثل تجدید کارت هاى ملی.

وی افزود : زمانی که به دلیل فشار تورم موجود قیمت ها به طرف بالا گرد شد و فشار تورمى فرصتى براى خود نمایى یافت همه متوجه خواهند شد که به زودى با سیصد تومان حقوق فقط سیصد شکلات خواهند خرید. علاوه بر آن، این تغییر براى مدتى سر در گمى اساسى در تنظیم حساب هاى مالى و تعهدات مالى دولت و بخش خصوصى ایجاد خواهد کرد. در برخى کشور ها چنین اقداماتى انجام شده اما به عنوان بخشى از یک رفرم و اصلاح اقتصادى واقعى. با آن سابقه دولت در اعلام ارز٤٢٠٠ تومانى و شرایطى که تصور اصلاحات اقتصادى هم مطرح نیست ایجاد یک به هم ریختگى جدید و طولانى مدت به چه معنى است؟