شرح حال بازار ارز ؛ دنیا دنیا آرامش!!

بورس24 - ناهید صباحی : اینجا چهارراه استانبول است؛ قلب پایتخت ایران. محله ای قدیمی که برای خریداران و فروشندگان دلار بیش از هر کسی نام آشنا است. فاصله میدان فردوسی تا چهار راه استانبول را سال ها است که ساکنان این شهر با بوی چرم و تابلوهای صرافی ها می شناسند. جایی که سبب شده خیلی ها در نوسانات نرخ دلار در سال گذشته ، سودهای کلان به جیب بزنند و سرخوش به خانه بازگردند و یا برعکس، کسانی که گمان می کردند می توان همه تخم مرغ ها را در یک سبد گذاشت و تمام دارایی خود را برای خرید دلار از دست دادند و طبعا با پایین آمدن نرخ آن بهای سنگینی را پرداخت کردند.

نیمه شهریور ماه سال گذشته بود که دلار طی یک روز افزایش چند هزار تومانی را تجربه کرد. به طوری که شاهد بودیم طی 24 ساعت نرخ دلار و یورو در این بازار تقریبا چند هزار تومان افزایش داشت. از سویی در آن روزها با توجه به این که فضا باعث تشدید فعالیت دلالان و محدودیت خرید و فروش توسط صرافی ها شده بود، برخی از صرافان به دلیل نبود دلار و یورو اعلام کردند به صورت محدود اقدام به فروش خواهند کرد. این ماجرا همچنان پیش رفت تا این که دلار رنگ بهای 18 هزار تومانی را نیز به خود دید.

این در حالی بود که زمزمه هایی از آغاز دور دوم تحریم ها شنیده می شد و افزایش لحظه ای نرخ دلار در صدر اخبار جا خوش کرده بود. اما کم کم این بحران مدیریت شده و نرخ دلار روند کاهشی را در پیش گرفت. چند روز گذشته بود که پهپاد جاسوسی آمریکا مورد هدف قرار گرفته و تنش شدیدی را میان دو کشور ایران و آمریکا به وجود آورد. حتی آمریکا مدعی شده بود که قصد حمله به سه هدف در ایران را داشته و ترامپ هم در صفحه توییتر خود مدعی شد که 10 دقیقه مانده به این حمله، دستور توقف آن را صادر کرده است.

این در حالی بود که با شدت گرفتن تنش ها بین ایران و آمریکا، این انتظار وجود داشت که باز هم نرخ دلار افزایش پیدا کند و باز هم دلار 18 هزار تومانی را روی تابلو صرافی ها ببینیم. اما این طور نشد و حتی در کمال ناباوری روند کاهشی هم داشت. به طوری که در بازار ارز روز گذشته و پس از تعطیلات چند روزه، قیمت ها تغییر چندانی نداشته اند. در صرافی بانک ها قیمت خرید دلار 12 هزار و 850 تومان قیمت گذاری شده بود که نسبت به آخرین قیمت هفته گذشته تفاوت چندانی نداشته است. بانک ها نیز دلار را با کمتر از 10 تومان افزایش، 12 هزار و 576 تومان قیمت گذاری کردند و یورو را نیز با رشد حدود 80 تومانی 14 هزار و 360 تومان از فروشندگان خریدند. ارز مسافرتی نیز روز گذشته ثابت مانده و هر یورو 15 هزار و 130 تومان به فروش رفت. قیمت های فروش هم 150 تا 200 تومان بالاتر از این ارقام بود.

عدم افزایش نرخ دلار و روند کاهشی آن با توجه به مسائل و تنش های سیاسی اخیر موضوعی بود که دستمایه تهیه این گزارش شد.

بازار ارز به خواب زمستانی رفته

آفتاب تیز ماه نخست تابستان هر رهگذری را به سمت سایه ها می کشاند. پیاده روهایی که شلوغ نیستند. رفت و آمد به ندرت انجام می شود. اکثر صرافی ها روی کاغذی نوشته اند که خرید و فروشی ندارند و آن اعلامیه را به درب ورودی خود چسبانده اند. خود را خریدار دلار نشان می دهم. پیرمرد مسنی که کنار پیاده رو و مقابل درب یکی از صرافی های چهار راه استانبول نشسته است می گوید من دلاری ندارم. بساط کوچکی دارد و تعدادی هم پول قدیمی. چند قدمی که فاصله می گیرم مرد میان سالی صدایم می کند «اگر دلار می خواهید من دارم». هر دلار را 13 هزار تومان می فروشد و می گوید: «هرچقدر که سفارش دهید برایتان تهیه می کنم و مشکلی از این بابت وجود ندارد.» او که خود را محسن معرفی می کند ، از وضعیت بازار که می پرسم می گوید: «دو هفته ای می شود که بازار به خواب زمستانی رفته. هیچ خریداری نیست. می بینید که پرنده هم پر نمی زند. 30 سال در این بازار کار کرده ام، کنار همین پیاده روها دلار خرید و فروش کرده ام. در آن روزهای گران شدن دلار هم نخواستم بیگدار به آب بزنم. ریسک نکردم و ضرر هم ندیدم. اما خیلی از رفقای ما در همین بازار تمام زندگی شان را از دست دادند. به صفر رسیدند.»

وفور دلار در بازار ارز؛ خریداری وجود ندارد

آن طرف تر روی سکو مرد مسنی با موهای جو گندمی نشسته که همه او را با نام آقا عیسی ، صدا می زنند. از قدیمی های این بازار است. از علت عدم افزایش نرخ دلار به رغم تنش های اخیر سیاسی که می پرسم ، می گوید: «این ها با هم به توافق رسیده اند!! رو نمی کنند (می خندد). ادامه می دهد : یا به توافق رسیده اند یا این که بالاخره یاد گرفته اند بازار ارز را چگونه کنترل کنند. خیلی سال است که در این بازار کار می کنم، الان دو ماهی می شود که بازار ما راکد شده. بیشتر متقاضیان ارز هم لیر ترکیه می خواهند. بالاخره تابستان است و چه جایی بهتر از ترکیه! اکثر این صرافی هایی که نوشته اند خرید و فروش نداریم مشتریان خاص خود را دارند. از من و شما نمی خرند و نمی فروشند، به مشتریان خاصی که دارند آب پرتغال هم می دهند. الان دلار به وفور پیدا می شود اما متقاضی ندارد. بازارش راکد شده.»

دلار به کانال 12 هزار تومان رسید

ضلع دیگر این چهارراه ، صرافی قرار داشت که برخلاف سایر همکاران هیچ برگه ای مبنی بر این که خرید و فروشی ندارند ؛ روی درب ورودی اش نداشت. وارد که می شوم دو نفر پشت پیشخوان نشسته اند. خود را خریدار دلار معرفی می کنم. می گویند هر دلار آمریکا را 12هزار و 900 تومان می فروشند. آن ها هم از کسادی بازار ارز می گویند. از این که علیرغم سال گذشته ارز در بازار موجود است اما کمتر کسی برای خرید دلار به بازار مراجعه می کند. معتقدند فروش خانگی بیشتر است تا خرید.

پتانسیلی برای رشد نرخ دلار وجود ندارد

این در حالی است که یک کارشناس ارز معتقد است که پتانسیل جدی برای افزایش قیمت دلار تا یک سال آینده وجود ندارد. در حقیقت زمینه ای برای افزایش قیمت دلار مشاهده نمی شود. هم اکنون از توان نقدینگی کشور کاسته شده، به طوری که اگر 100 هزار دلار روی کانتر یکی از صرافی ها بگذاریم نفسشان بند می آید و نمی توانند بخرند و معامله را به انجام برسانند. از سویی نیز بانک مرکزی از آذر ماه سال گذشته هیچ گزارشی ارائه نداده و همین عدم عرضه و افشاگری پایین سبب ایجاد عدم اطمینان شده که با توجه به تمامی این شرایط گمان نمی رود تا یکسال آینده نرخ دلار پتانسیلی برای رشد داشته باشد.

در سامانه نیما هم که دلار به صورت حواله ای بین صادرکنندگان و وارد کنندگان معامله می شود ، نرخ در کانال 11 هزار تومانی سیر می کند.

حالا دلار بعد از 18 ماه سرکشی در اقتصاد ایران از یک آرامش خبر می دهد ؛ آرامشی که همه به دنبال دلیل آن هستند!!

آیا دلار روایتگر رخدادی در آینده است؟توافق و مذاکره که در ظاهر بعید است.پس آیا ما توانسته ایم بر اوضاع مسلط شویم ، آیا نفت می فروشیم و پول نقد می گیریم؟آیا آمریکا از فشارهایش کوتاه آمده یا خواهد آمد؟هر چه که باشد فروکش التهاب بازار ارز یک سیگنال است ، سیگنالی که همه باید آن را جدی بگیرند و شاید دوره جدیدی از رکود در اقتصاد ایران در حال شکل گیری است ؛ رکودی با چاشنی تحولات سیاسی.

تحلیل با شما ؛ اما از یاد نبریم دلار هوشمندترین متغیر اقتصادی ماست ؛ لازم نیست زیاد به گذشته برگردیم فقط کافی است رفتار دلار را از مهر 96 رصد کنیم ، زمانی که هیچ کس تصور نمی کرد آمریکا از برجام خارج شود.