درخواست سهامداران از رئیس بورس برای بازنگری در مقررات جدید بازارپایه / اعلام سه ایراد اساسی و طرح دو درخواست

بورس24 : تغییرات مقررات بازار پایه، موضوعی بود که از زمستان سال گذشته مورد توجه اهالی بازار سهام قرار گرفت. زمستان سال 97 بود که بحث تغییر مقررات بازار پایه مطرح شد. آن زمان البته اطلاعات دقیقی از نوع تغییرات ارائه نشد اما فعالان بازار سهام می‌دانستند که اگر تغییری ایجاد شود، معنی آن ایجاد تغییر در نوع معاملات خود آن‌ها است. به همین دلیل اخبار مرتبط با این موضوع از سوی سهامداران با جدیت پیگیری شد تا این که مشخص شد قرار است سهام شرکت هایی که در بازار پایه فرابورس حضور دارند، بر اساس برخی معیارها، در سه دسته مختلف قرار بگیرند. خبر از رنگی شدن تابلوها حکایت داشت؛ این که قرار است سهام شرکت های مختلف در تابلوهای زرد، نارنجی و قرار قرار بگیرد که به ترتیب دو روز در هفته، یک روز در هفته و یک روز در ماه معاملات آن‌ها انجام می شود.

بر اساس این مقررات قرار است : معاملات سهام حاضر در تابلوی زرد (ناشری که از وضعیت اطلاع رسانی مناسب تری نسبت به ناشران تابلوی نارنجی و قرمز برخوردار است) طی 2 روز معاملاتی در هر هفته انجام شود. قیمت کشف شده در آن روز با دامنه نوسان به اضافه یک ریال، قیمت قابل معامله بر روی سهام ناشر در روز معاملاتی بعد است. سپس در روزهای معاملاتی بعدی، قیمت قابل معامله بر روی سهام ناشر معادل قیمت پایانی روز قبل به اضافه یک ریال خواهد بود و این روال تا قبل از انجام مرحله حراج پایانی بعدی جهت کشف مجدد قیمت ادامه خواهد یافت.

معاملات سهام در تابلوی نارنجی (ناشری که در تابلوی زرد یا قرمز نباشد و یا اظهارنظر حسابرس مستقل و بازرس قانونی نسبت به هر یک از صورت های مالی شرکت اصلی یا تلفیقی گروه آن از نوع عدم اظهارنظر یا اظهار نظر مردود باشد) یک روز در هفته بوده و روز معاملاتی بعدی با قیمت کشف شده در آن روز به اضافه یک ریال و سایر روزهای معاملاتی آتی (تا قبل از انجام حراج پایانی بعدی جهت کشف قیمت) معادل قیمت پایانی روز قبل به اضافه یک ریال خواهد بود.

همچنین ناشری که رأی بدوی یا قطعی مراجع قضایی مبنی بر ورشکستگی آن صادر شده باشد و مجمع عمومی فوق العاده یا مراجع قضایی رأی به انحلال آن داده باشند و ناشری که در سررسید دوره ای رسیدگی ، حداقل سه سال مالی متوالی صورت های مالی حسابرسی شده ارایه نکرده باشد ،حراج پایانی آن در تابلوی قرمز یک روز در ماه بوده و قیمت کشف شده در آن روز به اضافه یک ریال مبنای معاملات بر روی سهام ناشر در روز معاملاتی بعد است. سایر روزهای معاملاتی آتی ماه نیز با قیمت پایانی روز قبل به اضافه یک ریال صورت می پذیرد.

مقررات جدید بازار پایه قرار بود از خردادماه عملیاتی شود اما در دوازدهمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه شایعاتی مطرح شد مبنی بر لغو اجرای این مقررات و این که بازار پایه بدون هیچگونه تغییری باقی خواهد ماند. با این حال حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت وگو با خبرنگار بورس24 تمام این شایعات را تکذیب کرده و به گفته وی، ساز و کار جدید بازار پایه طبق مصوبه قبلی از خرداد ماه انجام خواهد شد.

مدیر روابط عمومی فرابورس ایران هم چهارشنبه گذشته هم در حاشیه معارفه شرکت تولید ژلاتین کپسول در گفت و گو با بورس24 تاکید کرده بود که تغییرات بازار پایه بزودی عملیاتی می شود و شایعه تعویق آن درست نیست.

بر همین اساس جمعی از سهامداران شرکت های درج شده در بازار پایه فرابورس نامه ای به شاپور محمدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نوشته‌اند که در این نامه، عنوان شده مقررات جدید ممکن است باعث زیان سهامداران این شرکت‌ها شود.

در بخشی از این نامه نوشته شده است:

تصمیمات جدیدی که برای ساماندهی بازار پایه در نظر گرفته شده، به نظر چند ایراد اساسی دارد که منجر به تحمیل ضرر و زیان به سهامداران می‌شود و هیچ تاثیر بسزایی در اصلاح ساختار یا عملکرد شرکت‌ها ایجاد نمی‌کند. نخست این که تغییر در تابلوی معاملات کمکی به شفافیت نمی‌کند چه بسا موجب می‌شود تا دسته‌ای از شرکت‌ها که طی این مدت وضعیت گزارشگری شفاف‌تری پیدا کرده بودند، مجددا از انتشار گزارش‌های به موقع سر باز زنند. دوم این که با این تغییرات تفاوتی بین شرکت‌های که مطابق با دستورالعمل رفتار می‌کنند با شرکت‌هایی که تخلف می‌کنند، قائل نمی‌شوید.

"طبق گفته بهنام محسنی معاون بازارهای خارج از بورس و فرابورس ما با شرکت‌هایی در این بازار مواجهیم که 3 سال است نه صورت‌های مالی ارائه و نه مجمعی برگزار کرده‌اند، اما سهام آن‌ها در بازار پایه در حال معامله است." لذا شاید بهتر باشد وضعیت تنبیهی برای شرکت‌هایی در نظر گرفته شود که از شفافیت مناسب برخوردار نیستند و خوب و بد را یکی نکنیم.

سوم اینکه، این تغییرات اساسا نقدشوندگی بازار پایه را زیر سوال می برد و از طرف دیگر ممانعت از رویت مظنه معاملاتی و اجرایی شدن روش Book Building موجب تحمیل ریسک به حساب سهامداران این شرکت‌ها می‌شود.

این جمع از سهامداران از رئیس سازمان بورس درخواست کرده‌اند در تصمیمات جدید برای تغییر مقررات معاملات بازار پایه، دو نکته زیر لحاظ شود:

1- با توجه به آغاز فصل مجامع، دست‌کم تفاوتی برای شرکت‌هایی که در تابلوی «ب» معامله می‌شوند قائل شوید و زمان اجرایی شدن تغییرات دستورالعمل بازار پایه را تا پایان سال تمدید نمائید تا سهامداران این شرکت‌ها در مجامع درخواست انتقال به تابلوهای بالاتر (پذیرش در تابلوی فرعی فرابورس) را به مدیران و سهامداران عمده این شرکت‌ها پیشنهاد دهند. همانطور که مستحضر هستید، سهامداران تنها یک بار در سال فرصت مطرح کردن درخواست خود به مدیران شرکت ها را دارند. بنابراین ایجاد این فرصت، مانعی برای ضایع شدن حق سهامداران می باشد.

2- فرایند انتقال به بازار بالاتر تسهیل شود زیرا بسیاری از شرکت‌های حاضر در بازار پایه از منظر ارایه اطلاعات و سهام شناور آزاد رتبه مناسبی کسب می‌نمایند اما به دلیل شرایط سخت اقتصادی در سنوات اخیر از شرایط سودآوری مناسبی برخوردار نمی‌باشند. لازم به ذکر است که بسیار از شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس تهران دارای زیان‌های انباشه گاهی چندین برابری سرمایه نیز می‌باشند. لذا به نظر عادلانه نیست که بین سهامداران خرد شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس و سهامداران شرکت‌های زیان ده حاضر در بورس تهران و فرابورس اینگونه تبعیض قائل شوید.