بخشنامه های جدید درباره صندوق ها

بورس24 : اخیرا رئیس اداره نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس بخشنامه ای را صادر کرد که طبق آن صندوق های سرمایه گذاری موظف هستند تا 17 فروردین 98 نسبت به ایجاد درگاه اینترنتی مخصوص به صندوق خود، اقدام نمایند.

با توجه به این که بازاریابی به هر طریقی در بازار سرمایه و جهت جذب نقدینگی مردم از طریق صندوق های سرمایه گذاری و مخصوصا صندوق های با درآمد ثابت بسیار حائز اهمیت است به نظر می رسد این گونه اقدامات ممکن است منجر به محدود شدن بازاریابی و دسترسی به اطلاعات جامع صندوق های سرمایه گذاری شود.

در حال حاضر 176 صندوق سرمایه گذاری فعال در کشور وجود دارند که 82  صندوق در سهام، 75 صندوق ، درآمد ثابت و 19 صندوق از نوع مختلط هستند. طی دوره 6 ماهه گذشته بازدهی 75 صندوق در سهام بین 8 تا 77 درصد بوده است. صندوق های مختلط نیز در این دوره 6 ماهه بین 7 تا 44 درصد بازدهی عاید سرمایه گذاران خود کرده اند.

بازدهی 6 ماهه کلیه صندوق های درآمد ثابت هم بین 7 تا حدود 29 درصد بود. در دوره سه ماهه گذشته نیز برخی از آن ها بیش از 13 درصد بازدهی داشتند. حال آن که شاخص کل بورس اوراق بهادار در این دوره بیش از 12 درصد افت کرده است.

سرمایه گذاران باید امکان مقایسه صندوق ها را داشته باشند

عظیم ثابت یکی از مدیران سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری است. او در گفت و گو با خبرنگار بورس24 درباره بخشنامه اخیری که در خصوص الزام استفاده از پایگاه اینترنتی صندوق های سرمایه گذاری با هدف اخذ درخواست های صدور و ابطال الکترونیکی واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها، صادر شده، ابراز داشت: به نظر می رسد ممکن است با این دستورالعمل قصد دارند به نوعی با شرایط خوب و در دسترسی که از سوی برخی از شرکت های پیشرو مطرح شده، مقابله کنند. اینکه فضایی را ایجاد نمایند که کلیه شرکت ها در این فکر باشند که از سیستمی که منحصر به خودشان است استفاده نمایند تا بحث وابستگی به برخی از شرکت های پیشرو از بین برود ، در حالی که دسترسی آسان مردم به صندوق ها باید یک اولویت اساسی باشد.

وی اضافه کرد: برخی از شرکت ها جلوتر از سایرین گام برداشتند و پلتفرم هایی را تاسیس کردند که برخی در حال استفاده از آن ها هستند و قراردادهایی نیز در این زمینه منعقد کرده اند. تعداد این شرکت های پیش رو زیاد نیست و می توان گفت محدود است که کارگزاری ها در حال استفاده از آن ها هستند و هزینه مربوط به آن را نیز پرداخت می کنند. این موضوع مسبوق سابقه است و صرفا منحصر به صندوق های سرمایه گذاری نیست و در زمینه سیستم های معاملاتی و سیستم های مالی نیز وضعیت بر همین منوال بوده است.

ثابت گفت: با توجه به این که بانک مرکزی برای صندوق های سرمایه گذاری محدودیت هایی در زمینه صدور و ابطال ایجاد کرده بود نیاز به بومی سازی به گونه ای احساس شد و به نظر می رسد که این حرکت مناسب باشد. البته در صورتی که سایتی مانند فیپیران کماکان به کار خود ادامه دهد و علاقمندان و فعالان بتوانند از این طریق عملکرد صندوق ها را به درستی ارزشیابی کنند. اما چنانچه با سایت هایی که قابلیت مقایسه صندوق ها را در اختیار مشتریان می گذارد و اطلاعات به روز و دقیقی را از آن ها ارائه می کند، مقابله شود، قطعا اثرات منفی به همراه خواهد داشت و جلوی توسه این بازار گرفته می شود.

گفتنی است ، محمدرضا معتمد مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس اوراق بهادار در ابلاغیه ای که به منظور اخذ درخواست های صدور و ابطال الکترونیکی واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری صادر شده، اعلام کرده که درخواست های صدور و ابطال الکترونیکی واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری باید حتما از طریق پایگاه اینترنتی یا سایر فناوری های مالی متعلق به صندوق سرمایه گذاری یا مدیر صندوق سرمایه گذاری اخذ شود.

ضمنا مدیر صندوق سرمایه گذاری مجاز به معرفی و بازاریابی ابرازهای مالی بازار سرمایه متعلق به سایر نهادهای مالی در پایگاه های اینترنتی یا فناوری های مالی متعلق به صندوق سرمایه گذاری یا مدیر صندوق سرمایه گذاری نیست.

در این ابلاغیه تاکید شده که آن دسته از صندوق های سرمایه گذاری که در حال حاضر جهت اخذ درخواست های صدور و ابطال الکترونیکی واحدهای سرمایه گذاری از پایگاه اینترنتی یا سایر فناوری های مالی سایر صندوق های سرمایه گذاری یا سایر مدیران صندوق های سرمایه گذاری استفاده می کنند ملزم هستند که از این شرایط تبعیت نمایند. نخست این که اخذ درخواست های صدور واحدهای سرمایه گذاری صندوق از طریق یاد شده از 17 فروردین ماه 98 ممنوع است. دوما اخذ درخواست های ابطال واحدهای سرمایه گذاری از طریق یاد شده تا حداکثر 6 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه بلامانع است.

همچنین تاکید شده که مدیر صندوق سرمایه گذاری موظف است که اطلاع رسانی کافی به سرمایه گذاران جهت اخذ درخواست های صدور و ابطال الکترونیکی صرفا از پایگاه اینترنتی یا فناوری های مالی متعلق به صندوق سرمایه گذاری یا مدیر صندوق سرمایه گذاری از روش های مختلف از جمله پایگاه اینترنتی یا فناوری های مالی مورد  استفاده در حال حاضر را انجام دهد.

چه انگیزه ای داشتید؟

محمدرضا معتمد مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان در گفت و گو با خبرنگار بورس24 درباره اهداف و انگیزه اصلی این ابلاغیه گفت: از این طریق در ابتدا فرصتی به مدیران سرمایه گذاری داده شد که حتما پایگاه اینترنتی خود را ایجاد کنند. ضمن اینکه ریسک های متصوره و آسیب های احتمالی از قبیل این که ممکن است اطلاعات سرمایه گذارانی در اختیار سایر مدیران صندوق ها قرار گیرد یا استراتزی و رویکرد مدیران در اختیار مدیر یا مدیران دیگری قرار گیرد، از بین برود.

او تاکید کرد: دومین هدف مهم از صدور این ابلاغیه این است که مسئولیت های قانونی که برای این پایگاه وجود دارد برای هر مدیر قابل تصور باشد. به این معنا که اگر مدیری در حال استفاده از یک پایگاه اینترنتی است مسئولیت های مربوط به پایگاه مورد نظر نیز بر عهده همان مدیر باشد و قابل انتقال به غیر نباشد.

وی در پاسخ به این که آیا ممکن نیست اجرایی شدن این ابلاغیه به محدودتر شدن بازاریابی صندوق ها بینجامد، بیان داشت: خیر، از زمان ابلاغ این ابلاغیه تا 17 فروردین 98 مدیران سرمایه گذاری صندوق ها فرصت دارند و ایجاد این پایگاه ها فرآیند چندان پیچیده ای نیست. مدیران سرمایه گذاری صندوق ها صرفا لازم است درگاه پرداختی که متعلق به خودشان است را تهیه نمایند. بر اساس تجربه ای که در زمینه سایر نهادهای مالی برای ایجاد چنین درگاهی وجود دارد، ایجاد این درگاه زمانبر نخواهد بود. ضمن اینکه ابطال باز است و از آن تاریخ به بعد صدور تنها از طریق درگاه های ایجاد شده انجام خواهد شد.

معتمد تاکید کرد: فرصت مقتضی برای این که مدیران درگاه های خود را ایجاد کنند وجود دارد. از این طریق ضمن حفاظت های قانونی و حقوقی از اطلاعات مشتریان و استراتژی های سرمایه گذاری مدیران، مسئولیت های مربوطه بر دوش مدیر مربوطه خواهد بود و شامل اشخاص دیگری نخواهد شد.

گفتنی است، اقدامات محدوده کننده سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت در حالی انجام می شود که این نهادهای مالی نوپا در سال های گذشته موفق شده بودند که حدود 150 هزار میلیارد تومان نقدینگی ( معادل حدود 10 درصد از نقدینگی سرگردان در کشور ) را از بازارهای رقیبی همچون بانک ها به نزدیک بازار سرمایه بکشانند.5 تا 20 درصد منابع این صندوق ها صرف سرمایه گذاری در بورس می شود و مجموع سرمایه گذاری این نهادها در اوراق و سهام به 50 درصد می تواند بالغ شود، اما در ظاهر نهاد ناظر بازار سرمایه به جای توسعه و رشد صندوق های بادرآمد ثابت در حال ایجاد ساز و کارهایی است که این حجم بالای نقدینگی در اختیار بازار سرمایه ، اگر محدود نشود دست کم با رخداد مثبت جدیدی مواجه نگردد!!

آخرین وضعیت صندوق های سرمایه گذاری حاضر در بازار سهام در چند قاب