دلار چند نرخی شنیده بودیم اما سهم چند نرخی نه!!

بورس24 : دبیرکل کانون کارگزاران بورس در نامه ای خطاب به رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از وی خواست به چند نرخی بودن سهام بورس ها پایان بدهد.

سید روح الله میرصانعی اخیرا در نامه ای به شاپور محمدی نوشته : در خصوص طبقه بندی سهام شرکت های بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران تحت نمادهای مختلف و ممنوعیت نقل و انتقال سهام بین این نمادها معضلی وجود داشت.با توجه به اینکه مطابق بند 3 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار، بورس اوراق بهادار در قالب شرکت سهامی عام تشکیل می شود و این حکم در عمل در خصوص تشکیل سایر بورس ها نیز اجرا شده است، در حال حاضر چهار بورس کشور در قالب شرکت سهامی عام پذیرفته شده اند و سهام آن ها که سهام با نام است در بازارهای تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار (در مورد بورس اوراق بهادار در بازار بورس و در مورد بورس های کالا، انرژی و فرابورس در بازار فرابورس)معامله می شوند. اما در مورد شرکت های بورس، بورس کالا و بورس انرژی، یک تفاوت جدی با سایر شرکت های در حال معامله در بورس و فرابورس وجود دارد، آن هم از تقسیم بندی سهامداران این شرکت ها به بیش از یک گروه ناشی می شود. به عبارت دیگر، در این شرکت ها سهامداران به حداقل 9 دسته تقسیم می شوند و برای میزان مشارکت هر گروه از سهامداران در سهام، درصد مشخصی تعیین شده است و امکان نقل و انتقال سهام بین این گروه های سهامداری که برای هر یک هم یک نماد معاملاتی منحصر به فرد تعریف شده است نیز وجود ندارد.

میر صانعی در نامه خود با بیان این که مسلما این امر تبعاتی به همراه دارد که شاید در زمان طراحی این ساختار برای مالکیت سهام بورس ها مغفول بوده است ، ادامه داده : این رویکرد باعث شده است که بین ارزش معاملاتی سهام در گروه های مختلف سهامداری یک شرکت تفاوت های عددی چشمگیری به وجود آید. در حالی یکی از اهداف پذیرش و معامله سهام یک شرکت در بازار بورس به عنوان یک بازار متشکل مالی، کشف قیمت منصفانه و واقعی سهام عنوان می شود که مشاهده قیمت های کاملاً متفاوت سهام یک شرکت در نمادهای مختلف، نشان می دهد که در مورد سهام این بورس ها این اتفاق نیفتاده است. چنین تفاوت قیمتی علاوه بر این که فلسفه پذیرش و معامله این شرکت ها در تابلوهای مختلف بازار سرمایه را نقض می کند، زمینه مناسبی برای ارتکاب رفتارهای سفته بازانه ایجاد کرده است. در حالی که آزادسازی معاملات هم منجر به واقعی تر شدن این قیمت ها می شود و هم زمینه سفته بازی افسارگسیخته در برخی از این نمادها را از بین می برد.

دبیر تشکل صنفی کارگزاران بورس افزوده : علی رغم این که معاملات در نمادهای مختص به عموم سرمایه گذاران بدون مشکل و به گونه ای روان صورت می گیرد، در خصوص نماد های مختص به کارگزاران و نهادهای مالی میانگین ارزش معامله در بازه های زمانی مختلف بسیار کمتر است. این امر بدین معنی است که بخش عمده ای از سهام این شرکت ها از چرخه معاملات خارج است. به تعبیر دیگر سهم عمده ای از سرمایه شرکت های کارگزاری اختصاص به دارایی ای دارد که به دلیل شرایط سخت فروش سهام در گروه کارگزاران، امکان نقد کردن آن وجود ندارد. با رفع این محدودیت علاوه بر این که امکان تصمیم گیری کاراتر برای شرکت های کارگزاری در نحوه تخصیص منابع خود فراهم می شود، باعث بالا رفتن میزان سهام شناور آزاد در بورس ها و ارتقای نقدشوندگی سرمایه گذاری های به عمل آمده بر روی این اوراق خواهد شد.

این مقام مسئول در ادامه با بیان این که اگر در زمان تاسیس این بورس ها چنین تقسیم بندی هایی و تفکیک گروه های سهامداری توجیهاتی داشت، تاکید کرد : در حال حاضر و با در نظر گرفتن بر طرف شدن این دست محدودیت ها در خصوص سهام فرابورس و شرکت سپرده گذاری بدون این که مشکلی در عمل پیش آید، باید پذیرفت که توجیهات مزبور در حال حاضر فاقد وجاهت است. نظر به آنچه گفته شد به نظر می رسد تنها محدودیتی که باید در خصوص سهام بورس ها در نظر گرفت، محدودیت مندرج در ماده 22 قانون بازار اوراق بهادار است و باید نسبت به رفع هرگونه محدودیتی فراتر از قانون اقدام شود که در این خصوص تجمیع گروه های سهامداری بورس ها و انجام معاملات تحت یک نماد و با رعایت سقف سهامداری مهمترین قدم خواهد بود.

میر صانعی از شاپور محمدی خواسته : با اصلاح مقررات، نسبت به قرار گرفتن کلیه سهام این شرکت ها تحت یک نماد معاملاتی و بر طرف شدن ممنوعیت انتقال سهام بین گروه های کنونی سهامداران، از یک سو این تفاوت های قیمتی بدون توجیه را از بین برده و از سوی دیگر، امکان آزاد شدن سرمایه کارگزاران و صرف شدن آن در افزایش سرمایه و کاهش ریسک شرکت های کارگزاری یا هزینه شدن آن در اموری که مستقیماً با صنعت کارگزاری مرتبط است، فراهم شود.

گفتنی است ، این روزها سهام بورس ها در نمادها مختلف دارای قیمت های مختلفی است.به عنوان مثال حقیقی های بازار در نماد انرژی 3 قیمت سهم را به بالای 5000 تومان رسانده اند.قیمت سهام بورس انرژی برای نهادهای مالی در نماد انرژی 1 برابر با 700 تومان است و فعالان بورس انرژی هم در نماد انرژی 2 این سهم را می توانند 660 تومان بخرند.حال مشخص نیست تفاوت قیمت 600 درصدی قیمت این نماد چه توجیهی دارد؟؟یعنی در بورس ما قیمت سهام یک شرکت عملا چند نرخی معامله می شود.دلار چند نرخی شنیده بودیم ، اما سهم چند نرخی نه!!