هرمیداس باوند: بحث نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل توسط آمریکا بسیار مهم بود، که... نعمت احمدی: باید روی موضوع خروج آمریکا از برجام مانور می دادیم داوود هرمیداس باوند استاد حقوق بین الملل، طی گفتگویی اظهار کرد: «فعلا قضات دادگاه لاهه وارد مرحله مشورت شده اند، که باید ابتدا صلاحیت خود را احراز کنند. بعد از این تازه به بررسی اسناد و مدارک و ادعا‌های دو طرف می پردازند، که ممکن است، چندین سال طول بکشد. اما نکته ای که در دفاعیات تیم ایرانی به نظرم عجیب آمد، این بود که به جای آن که بر مسئله خروج آمریکا از برجام تاکید کنند، تصمیم گرفتند که بر عهد نامه مودت میان ایران و ایالات متحده تکیه کنند...
بورس24 : نخستین دور جلسات استماع دیوان بین المللی دادگستری در خصوص صدور قرار موقت در پرونده نقض عهدنامه ۱۳۳۴ مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین کشورمان و ایالات متحده آمریکا در روز دوشنبه ۵ شهریور ۱۳۹۷ در شهر لاهه در کشور هلند برگزار شد و نماینده جمهوری اسلامی ایران در این جلسه، موضوع درخواست قرار موقت عبارت است، از تحمیل و اعمال مجدد تحریم ها و اعلام تشدید تحریم ها توسط آمریکا که ایران، اتباع و شرکت های ایرانی را هدف قرار داده و ضرر و زیان غیر قابل جبرانی به منافع و حقوق ایران، اتباع و شرکت های ایرانی وارد کرده و تاکید کرد، این اقدامات نقض ترتیبات عهدنامه ۱۳۳۴مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و ایالات متحده آمریکا محسوب می شود.
طبق اظهارات نماینده کشورمان، رفتار عادلانه و منصفانه با اتباع و شرکت‌های ایرانی، عدم ایجاد محدودیت بر پرداخت و نقل و انتقالات مالی، آزادی واردات، صادرات و حمل و نقل کالا و آزادی تجارت و کشتیرانی از جمله حقوقی است، که طبق مواد (۱) ۴، (۱) ۷، (۱) ۸، (۲) ۸، (۲) ۹ و (۱) ۱۰ عهد نامه مودت متعلق به کشورمان بوده و دولت آمریکا با وضع مجدد تحریم ها آن‌ها را نقض کرده است.
همچنین، نمایندۀ کشورمان از دیوان درخواست کرد، با توجه به این که اِعلام اِعمال مجدد تحریم ها در ۸ مه ۲۰۱۸ و اقدامات متعاقب دولت آمریکا در اجرای تحریم ها، آثار زیان بار فوری به همراه داشته است، تا زمان صدور رای نهایی برای حفظ حقوق ایران (ایران، اتباع و شرکت های ایرانی) و جلوگیری از آثار زیان بار تصمیمات دولت آمریکا، اقدام به صدور دستور موقت کرده و از ایالات متحده آمریکا بخواهد تا صدور حکم نهایی از اجرای تحریم ها خودداری کند.
بعد از این جلسه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در واکنش به این جلسه گفت: کشورش شکایت ایران به دیوان بین المللی دادگستری علیه ایالات متحده را به مثابه تلاشی برای دخالت در حق خود برای اقدام در زمینه امنیت ملی قلمداد می کند.
بعد از آن در روز دوم جنیفر نیوستد، وکیل وزارت امور خارجه آمریکا عنوان کرد که این دادگاه فاقد صلاحیت قضایی برای شنیدن ادعا‌های ایران است. نیوستد در ادامه اظهار کرد: آمریکا حق دارد که از امنیت ملی و دیگر منافع کشورش دفاع کند. وکیل آمریکا افزود: این پیمان "نمی تواند اساسی برای صلاحیت قضایی این دادگاه در این پرونده ارائه دهد".
این ادعا موجب شد که معاون حقوقی رئیس جمهور به آن واکنش نشان دهد و عنوان کرد که اگر محور دفاع آمریکایی ها (در دادگاه لاهه) ادعای پمپئو باشد؛ دفاع بسیار ضعیفی انجام شده است. با تمام این تفسیر بعد از چهار روز حالا دادگاه لاهه وارد شور شده است و قرار است، تصمیم خود را اعلام کند.
نکته عجیب در شکایت ایران در همین خصوص داوود هرمیداس باوند استاد حقوق بین الملل طی گفتگو با فرارو، اظهار کرد: «فعلا قضات دادگاه لاهه وارد مرحله مشورت شده اند که باید ابتدا صلاحیت خود را احراز کنند. بعد از این تازه به بررسی اسناد و مدارک و ادعا‌های دو طرف می پردازند که ممکن است چندین سال طول بکشد. اما نکته ای که در دفاعیات تیم ایرانی به نظرم عجیب آمد این بود که به جای آن که بر مسئله خروج آمریکا از برجام تاکید کنند، تصمیم گرفتند که بر عهد نامه مودت میان ایران و ایالات متحده تکیه کنند.»
او ادامه داد: «من به شخصه انتظار داشتم، که ایران به دلیل نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل از آمریکا شکایت کند. زیرا بند سه ماده یک منشور می گوید که کشور‌های طرفین قطعنامه باید نهایت همکاری را با یکدیگر داشته باشند تا مشکلات اقتصادی یکدیگر را رفع کنند. اما اینجا نه تنها ایالات متحده به آن پشت کرد بلکه الان با اعمال تحریم های سنگین که معتقدند بی سابقه سعی دارد ایران را با مشکلات اقتصادی بسیاری درگیر کند.
او گفت: بنابراین من فکر می کنم که ایران باید بیشتر روی این مسئله و موضع گیری زورگویانه ایالات متحده مانور می داد نه عهد نامه مودت.»
وی در خصوص دفاعیات تیم وکلای ایران عنوان کرد: «دفاعیات کاملا روشن است. زیرا این تحریم ها بار سنگین و جدی بر روی دوش مردم قرار می دهد. الان هنوز تحریم ها اعمال نشده، اما بار روانی ان‌ها موجب شده که حتی شرکت‌های هواپیمایی و کشتیرانی قرارداد‌های خود را فسق کرده اند و از کشور خارج می شوند؛ بنابراین دفاعیات وکلای ایرانی کاملا منطقی است و بر اساس شواهد عینی انجام شده است.»
باوند در خصوص اظهارات تیم وکلای آمریکایی که به اظهارات برخی مقامات داخلی مبنی بر بی اثر بودن تحریم‌ها، اشاره داشته اند، گفت: «ادعای آمریکایی ها در دادگاه خیلی کارساز نخواهد بود.
وی ادامه داد: زیرا واقعیت موجود قابل مشاهده و اثبات است که تحریم ها چه تاثیری بر زندگی مردم گذاشته و خواهد گذاشت.» ایران باید به خروج آمریکا از برجام تکیه می کرد همچنین نعمت احمدی تحلیلگر مسائل حقوق بین الملل در گفتگو با فرارو، عنوان کرد: «من جزء اولین کسانی بودم که وقتی آقای ترامپ از برجام خارج شدند و سکوت مقامات ایران را دیدم، گفتم که ایران باید در مجامع جهانی استفاده و شکایت کند. چون توافق برجام به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مربوط می شود ما می توانستیم به دلیل خروج یک جانبه ایالات متحده آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل هم شکایت کنیم.
به گفته او علاوه بر این یکی دیگر از راهکار‌های پیش روی ایران این بود که در دیوان بین‌المللی دادگستری شکایتی علیه امریکا ترتیب دهد. زیرا هر کدام از کشور‌ها که اساسنامه دیوان را امضا کرده باشند، می‌توانند از امتیازات این نهاد استفاده کنند.»
وی ادامه داد: «خب مقامات ایرانی راه دوم را انتخاب کردند و شکایتی از ایالات متحده را در دادگاه لاهه ترتیب دادند. اما اگر من مشاور این مجموعه بودم بیشتر از آنکه بر عهد نامه مودت ۱۹۵۶ تاکید کنم، بر منشور ملل و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و خروج یک جانبه ایالات متحده تاکید می‌کردم. این برجام یک توافق میان ایران و آمریکا نبود. یک قطعنامه بین المللی بود و ما هم باید روی آن مانور می دادیم. حالا، اما با تمرکز تیم وکلای ایران برخی راه ها به روی ما بسته است. زیرا متاسفانه با وجود اینکه خیلی از وکلا و حتی وزارت اطلاعات تاکید دارند که دولت ایالات متحده یک دولت متخاصم نیست و ما عهدنامه مودت داریم، اما در قوه قضائیه و برخی از دادگاه ها به خصوص دادگستری تهران، دولت آمریکا را یک دولت متخاصم شناخته اند و بر اساس آن حکم صادر می کنند.
وی تاکید کرد: البته هرچند آمریکایی های اشراف چندانی به احکام دادگاه های داخلی ما ندارند و اگر این مسئله را می دانستند از این مسئله بر علیه ما استفاده می کردند.»
او تصریح کرد: «زیرا ما نمی‌توانیم از یک سو حکم دادگاه را بر اساس اینکه دولت ایالات متحده متخاصم است صادرکنیم و از سوی دیگر در چنین شرایطی بر عهدنامه مودت تاکید کنیم. با اینحال تا حدودی وکلای امریکایی طی این جلسات بررسی شکایت ایران از امریکا از این موارد استفاده کردند. به عنوان مثال آن‌ها تاکید داشتند که در ایران مداوم مرگ بر آمریکا گفته می‌شود و پرچم ایالات متحده را به آتش می کشند؛ بنابراین ایران اصلا به پیمان مودت پایبند نبوده و الان هم نمی تواند درباره آن ادعایی داشته باشد.»
این حقوقدان در پاسخ به این سوال که حالا چه اتفاقی از این جا به بعد رخ خواهد داد، گفت: «الان ما در دادگاه لاهه ابتدای کار هستیم و دادخواست خود را ارائه کردیم. اما متاسفانه به دلیل اینکه خبرنگاران که در دادگاه حاضر می‌شوند با ادبیات حقوقی آشنا نیستند، مشخص نکرده اند که الان ایران چه در خواستی از دادگاه لاهه دارد.
او گفت: ما خواهان این هستیم که دادگاه دستور موقت مبنی بر توقف تحریم های آمریکا را داشتیم تا زمانی که حکم نهایی صادر شود. حالا هر دو طرف دادخواست خود را ارائه کرده است و آمریکایی ها تا حدودی روی اظهار نظرات رهبران ایران و دیگر مقامات کشور مانور دادند و عنوان کرده اند که به عنوان مثال مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی های اخیر خود عنوان کرده اند که تحریم های ایالات متحده هیچ تاثیری بر کشور نداشته و نخواهد داشت.»
وی افزود: «بعد از این ماجرا‌ها با توجه به اینکه ایران عضوی در میان قضات لاهه نداشت، برابر اساسنامه دادگاه اگر کشور طرف دعوا عضوی میان اعضای پانزدگانه نداشته باشد، می تواند یکی از قضات واجد شرایط را به جمع قضات اضافه کند؛ لذا دکتر جمشید ممتاز که استاد تمام حقوق بین الملل است و از حقوقدانان بسیار برجسته و کاربلد است، به عضویت قضات دادگاه لاهه در آمدند.
او گفت: حالا با توجه به اینکه عدد قضات زوج شده است، اگر در نهایت موافقان و مخالفان حکم نهایی مساوی باشند، قاضی که سن بیشتری دارد و از تجربه بیشتری برخوردار است، تکلیف را مشخص و حکم نهایی را اعلام می‌کند.»
احمدی در پایان گفت: «حالا جلسات دادگاه تمام شده و با وجود اینکه در آیین نامه ذکر نشده، اما دو هفته تا دوماه طول می کشد که در خصوص دو موضوع اعلام نظر کند. یکی اینکه آمریکایی ها مسئله عدم صلاحیت دادگاه را مطرح کرده اند و گفته اند که ایرانی ها امنیت بین المللی را تهدید کرده اند؛ لذا باید تکلیف این مشخص شود و صلاحیت دادگاه توسط قضات احراز شود.
به گفته او وقتی صلاحیت دادگاه احراز شد، باید در خصوص صدور دستور موقت حکمی صادر کند. یعنی اعلام کند که آمریکایی ها موقتا تحریم ها را تا زمان صدور حکم نهایی متوقف کنند. بعد از آن تاریخ دادگاه را تعیین می کند که حالا ممکن است، یک سال یا چند ماه دیگر باشد که این به تشخیص قضات بستگی دارد.»
منبع: فرارو
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.