تحلیل وارده / پیشرفت های غیرقابل انکار در کویرتایر

بورس24 : سه هفته پیش بود که در گزارشی به بررسی آخرین وضعیت شرکت بورسی کویر تایر پرداختیم. در آن گزارش به بررسی نقاط ضعف و قوت شرکت و بررسی عملکرد شرکت از نقطه نظر شاخص های هزینه ای و درآمدی پرداختیم.آن گزارش به معنای چشم بستن بر نقاط قوت، پیشرفت های شرکت و برند خوشنام کویر تایر نبود. اما حالا یک تحلیل گر آزاد با نقد گزارش بورس24 از زاویه ای دیگر این شرکت تایرساز را بررسی و تحلیل کرده است. بورس24 با اعتقاد به تضارب آرا  و با استقبال از این تحلیل و به امید حاکم شدن رویکرد علمی در تحلیل و بررسی عملکرد شرکت های بورسی این تحلیل را منتشر می کند. قطعا هدف از انتشار تحلیل عمکرد شرکت ها شناخت عمیق تر بازیگران بازار سهام از شرکت ها و کمک به بهبود عملکردها از طریق گسترش فضای نقد، بحث و تحلیل  است. امیدواریم که این حرکت باعث بالندگی و رشد و توسعه بیشتر بازار سرمایه و مشارکت بیشتر ذی نفعان در تصمیمات و ... باشد.

جلال عالی نسب  در تحلیل خود از کویرتایر برای بورس24 نوشته : از نقطه نظر سهامداران در نهایت هدف از مقایسه صورت گرفته کویرتایر با رقبای اصلی شرکت، بایستی در بر گیرنده بیشترین اطلاعات و تحلیل ها از سود آوری و ثبات و پایداری آن در بلند مدت باشد تا سرمایه گذاران با اطلاعات و تحلیل های کارشناسی، بتوانند مناسب ترین گزینه را برای سرمایه گذاری انتخاب نمایند. از این رو آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد خروجی و سود آوری بنگاه، تحلیل عملکرد آن در راستای بقا و تداوم این سود آوری است.

مقدمه

در گزارش تحلیلی بورس24 به بررسی عملکرد مدیریتی و بررسی شاخص های مالی و عملکردی شرکت کویر تایر پرداخته شده بود. عملکرد شرکت در بخش شاخص های هزینه ای، درآمدی و نسبت های مالی مورد بررسی و مقایسه با سایر شرکت های صنعت قرار گرفته و سعی شده بود که نقاط قوت و ضعف شرکت با توجه به اطلاعاتی که در گزارش های مالی منعکس می شود، مورد بررسی قرار گیرد. به نظر نگارنده، سنجش و مقایسه دقیق این شاخص ها برای هر شرکت نیاز به اطلاعات جامع و دقیق از آن شرکت و همچنین دسترسی به اطلاعات شرکت های رقیب در صنعت دارد. منتها با توجه به این که ناظر بیرونی تنها به بخشی از اطلاعات مالی و عملکردی شرکت که در گزارش های مالی منعکس می شود دسترسی دارد، طبعا با دقت کمتر و احتمال خطای بیشتری می تواند این سنجش را انجام دهد. محدودیت دسترسی به اطلاعات شامل سایر رقبای شرکت در صنعت نیز می شود که به هدف مقایسه شاخص ها از آن ها استفاده می شود.

از نقطه نظر سهامداران در نهایت هدف از مقایسه صورت گرفته کویرتایر با رقبای اصلی شرکت، بایستی در بر گیرنده بیشترین اطلاعات و تحلیل ها از سود آوری و ثبات و پایداری آن در بلند مدت باشد تا سرمایه گذاران با اطلاعات و تحلیل های کارشناسی، بتوانند مناسب ترین گزینه را برای سرمایه گذاری انتخاب نمایند. از این رو آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد خروجی و سود آوری بنگاه، تحلیل عملکرد آن در راستای بقا و تداوم این سود آوری است. اگر هزینه ای در یک بنگاه تولیدی صورت گیرد که باعث افزایش خروجی وسود آوری بنگاه گردد، نه تنها مذموم نیست، که بیانگر درایت و ژرف اندیشی مدیران شرکت است. صرف نظر از این واقعیت که بارز بزرگترین تولید کننده تایر کشور است، اگر نتیجه و خروجی فعالیت های تایر سازان کشور با یکدیگر مقایسه گردند، مشخص می گردد که کویر تایر همواره بالاترین سود آوری را چه در مقایسه با فروش و چه در مقایسه با میزان سرمایه گذاری صورت گرفته دارا بوده است.

نسبت های سودآوری

برای بررسی میزان سودآوری شرکت کویرتایر نسبت های حاشیه سود ناخالص و بازده حقوق صاحبان سهام دو شرکت کویرتایر و لاستیک بارز و روند آن در چند سال اخیر ارائه و مقایسه شده است.

حاشیه سود ناخالص شرکت کویر تایر از سال 1392 بالاتر از لاستیک بارز بوده است. هر چند از سال 93 شاهد کاهش حاشیه سود در هر دو شرکت هستیم ولی کاهش این نسبت در شرکت کویر تایر شیب ملایم­تری نسبت به لاستیک بارز دارد. کاهش حاشیه سود ناخالص در سال 96 نسبت به سال 95 به خصوص در شرکت بارز چشمگیر بوده است. این کاهش ناشی از افزایش شدید قیمت مواد اولیه و همچنین افزایش قیمت دلار بوده که باعث افزایش بهای تمام شده گردیده است، در حالی که نرخ فروش محصولات به دلیل محدودیت های رسمی امکان افزایش نداشته است. همین که با این شرایط شرکت کویر تایر توانسته با کنترل هزینه ها در سال 96، افت شدید سود نداشته باشد (اتفاقی که در لاستیک بارز افتاده است) نکته مثبتی به شمار می رود.

شاید بتوان گفت مهمترین نسبت سودآوری از نظر سهامداران یک شرکت، نسبت بازده حقوق صاحبان سهام باشد. این متغیر نشان دهنده مقدار سود خالص شرکت تقسیم بر حقوق صاحبان سهام شرکت (به عنوان آورده سهامداران) است. در نمودار زیر روند این متغیر برای دو شرکت مقایسه شده است. از سال 1391 به بعد بازده حقوق صاحبان سهام شرکت کویر تایر با اختلاف از شرکت لاستیک بارز بیشتر بوده است. افت شدید این مقدار در سال 1394 نیز ناشی از افزایش سرمایه 3.5 برابری شرکت بوده است که باز هم علیرغم آن توانسته این نسبت را باز هم بالاتر از شرکت بارز نگه دارد.

ضمن این که بایستی در نظر داشت که شرکت کویر تایر برای تنوع بخشی به محصولات خود و ارتقا ظرفیت کارخانه و نوسازی تکنولوژیکی خود در سال 94 اقدام به افزایش سرمایه نموده است که آثار آن در پایداری رقابت پذیری کویر تایر و تداوم بخشی و ارتقاء سود آوری شرکت طی سال های آتی مشخص خواهد شد.

جایگاه شرکت از نظر تولید و مقیاس

مقیاس و صرفه جویی به نسبت مقیاس یکی از مفاهیم اساسی در حوزه اقتصاد مدیریت محسوب می شود. در واقع این مفهوم، کسب مزیت کاهش هزینه در اثر افزایش حجم تولید را معرفی می کند. بدیهی است شرکتی که حجم تولید بیشتر دارد، با توجه به سهم کمتر هزینه های ثابت هر واحد محصول، می تواند میزان بهره وری بیشتری از عوامل تولید داشته و از فرصت ها و مزیت های بیشتری برخوردار باشد. از این رو رقابت با چنین شرکتی توسط شرکت هایی با حجم تولید کمتر بسیار دشوارتر و نیازمند تحرک افزون تر و ابداعات و خلاقیت های بیشتر است .

نمودار زیر بیانگر ابعاد متفاوت و ظرفیت های شدیداً متفاوت شرکت های تایر ساز کشور است.

ولی علیرغم این واقعیت، اگر نسبت سود به سرمایه شرکت ها، ودر واقع میزان سود انتظاری از هر واحد سرمایه گذاری صورت گرفته با یکدیگر مقایسه گردد مشخص می گردد که تفاوت خروجی شرکت ها در چه میزان است و توفیق شرکت کویر تایر در بهره گیری از سرمایه و دارایی های شرکت در مقایسه با رقبای اصلی چگونه است. بدین منظور نسبت بازده حقوق صاحبان سهام شرکت های تایر ساز در جدول زیر ارائه شده است.

بدیهی است با افزایش سرمایه صورت گرفته در سال 1394، در دوره احداث و اجرای طرح توسعه نسبت سود به سرمایه کاهش خواهد یافت ولی همانطور که در نمودار فوق ملاحظه می گردد، نسبت سود به سرمایه کویر تایر کماکان بیش از رقبای دیگر است.

دو مزیت مهم کویر تایر

شرکت کویر تایر بالاترین نرخ فروش تایر رادیال را در صنعت تایر به خود اختصاص داده است. نرخ فروش تایر شرکت کویر تایر در سال 1395 به مقدار 2.8% بالاتر از شرکت یزد تایر و 4.6% بالاتر از شرکت بارز بوده است. بخشی از این سودآوری بالاتر شرکت کویر تایر نسبت به رقبا، ناشی از نرخ فروش بیشتر کویر تایر است.

اما باید به این واقعیت توجه نمود که اگر کویر تایر قادر است تا تایر های خود را با نرخ بالاتری در بازار به فروش رساند و در بازار به شدت رقابتی تایر، مشتریان و خریداران و مصرف کنندگان تایر حاضر به خرید محصولات این شرکت با نرخ های بیشتر هستند، صرفاً ناشی از رضایت آن­ها از کیفیت محصولات و خدماتی است که کویر تایر به مشتریان خود عرضه می دارد. بدیهی است کیفیت و سرویس دهی مطلوب­تر به مشتری نیازمند پذیرش هزینه های کیفی است که انگیزه مند کردن کارکنان بخشی از آن است.

مزیت مهم دیگر شرکت کویرتایر در چند سال اخیر شیفت کامل این شرکت به تولید لاستیک های رادیال است به طوری که با توسعه و تغییر ماشین آلات و فرآیندها توانسته است تمام ظرفیت خود را به تولید تایرهای رادیال بلت سیمی معادل حدود 27,000 تن اختصاص دهد. این شرکت در حال حاضر تنها شرکت تولید کننده تایر داخلی است که تمامی تولیدات آن لاستیک رادیال است و توانسته لاستیک بایاس را از سبد محصولات خود خارج کند.

نتیجه گیری

در گزارش تحلیلی پیش رو سعی شد که به سیاق گزارش های تحلیل بنیادی، به بررسی اجمالی و تحلیل وضعیت سودآوری شرکت کویر تایر پرداخته شود. نبایستی از نظر دور بداریم که چه این شرکت و چه به طور عام صنعت تایر از سال 1393 نه تنها هیچ افزایش نرخی برای تایر نداشته اند، بلکه به دلیل شرایط رکودی پیش آمده در چهار سال اخیر و همچنین افزایش واردات، مجبور به اعمال تخفیف نیز شده اند. افزایش سالانه هزینه های شرکت های فعال در صنعت تایر که حداقل معادل نرخ تورم سالیانه یا بعضا به دلیل افزایش دستمزدها بیشتر از نرخ تورم نیز بوده است، به همراه ثابت ماندن نرخ رسمی تایر باعث شده که این صنعت در چند سال گذشته شاهد کاهش سودآوری باشد. افزایش نرخ مواد اولیه و افزایش نرخ ارز در سال 1396 فشار مضاعفی به شرکت های این صنعت وارد نمود.

در چند ماه گذشته به دلیل افزایش نرخ ارز و شرایط پیش آمده کم کم تخفیفات شرکت های تایرساز حذف شده و انتظار افزایش نرخ رسمی تایر نیز به شدت تقویت شده است.

در مقطع فعلی و با توجه به ثبات نسبی قیمت مواد اولیه مهمترین عامل اثرگذار بر سودآوری این شرکت ها نرخ فروش محصولات است. نرخی که با احتمال زیاد در چند هفته آتی دستخوش تغییر خواهد شد.

انتشار گزارش ماهانه اردیبهشت ماه شرکت کویر تایر و افزایش حدود 4 درصدی نرخ فروش (بالاترین نرخ فروش در چهارده ماه اخیر) نسبت به فروردین ماه و همچنین افزایش حجم فروش در این ماه نشانه هایی از تغییر شرایط بوده و نویدبخش روزهای بهتری برای این سهم کم حاشیه و سهامداران صبور آن است.