شرایط اقتصادی ایران طی چند ماه آینده از نگاه یک اقتصاددان

بورس24 : عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، درباره اثرات خروج آمریکا از برجام بر میزان رشد اقتصادی اظهار کرد: واقعیت این است، که اقتصاد ایران همچنان تابع نفت است. 

وی ادامه داد: ما در سال ۱۳۹۱ در ایران رشد اقتصادی، منفی ۶.۸ درصدی را تجربه کردیم، که در آن سال ارزش افزوده بخش کشاورزی ۴.۷ درصد، بخش صنعت و معدن ۲.۳ درصد، خدمات ۱.۵ درصد و اما ارزش افزوده بخش نفتی ما منفی ۳۶.۵ درصد بود.

او گفت: به همین نسبت ما در سال ۱۳۹۵ که رشد اقتصادی معادل ۱۲.۵ درصد را داشته‌ ایم، ارزش افزوده بخش کشاورزی ۴.۲ درصد، صنعت و معدن ۲.۲ درصد، خدمات ۳.۶ درصد و اما ارزش افزوده بخش نفتی ما حدود ۶۱.۶ درصد بود.

به گفته او این موضوعن شان می‌ دهد که اساسا نفت اثر زیادی برمیزان رشد اقتصادی ایراندارد؛ به طوری که حدود ۹.۸ درصد از رشد اقتصادی در کشور ما سهم نفت است. 

شرکت ها پیام تحریم ها را دریافت کردند

این استاد دانشگاه با تاکید بر این‌ که رشد اقتصادی در ایران مبتنی بر رشد بخش نفتی بوده است، اظهار کرد: با خروج آمریکا از برجام و در حالی که هنوز تحریم‌ های سه ماهه علیه ایران شروع نشده است، بسیاری از بنگاه‌ های خصوصی خارجی این علامت را دریافت کرده‌ اند که برای این‌که در لیست تحریم‌ های دلاری آمریکا قرار نگیرند، باید از ایران خارج شوند و به همین خاطر است که از حدود سه هفته قبل زمزمه‌ های خروج شرکت‌ های اروپایی مانند پژو و توتال از ایران شروع شده است.

شقاقی با بیان این‌ که این اتفاق روی بخشی از سرمایه‌ گذاری‌ های اقتصادی در ایرانتاثیر منفی می‌ گذارد، اظهار کرد: دولت‌ های اروپایی هم نمی‌ توانند برای شرکت‌ های خصوصی تعیین تکلیف کنند؛ چرا که آن ها بر اساس منافع شخصی خود تصمیم می‌ گیرند. 

او با بیان این‌ که بعد از ۱۸۰ روز از خروج آمریکا از برجام تحریم‌ های نفتی هم علیه ایران اعمال خواهد شد، گفت: تلاش آمریکا برای تحقق تحریم‌ های نفتی، مسدود کردن مبادلات ایران با شرکای نفتی‌ از جمله چین، کره جنوبی و ژاپن است.

وی تصریح کرد: آمریکا می‌ خواهد به جای نفت ایران، نفت عربستان سعودی و خودش را جایگزین کند که این مساله روی صادرات نفت و مشتقات آن تاثیر منفی گذاشته و در نهایت رشد اقتصادی ما را هم کاهش خواهد داد. 

بیمه ها چگونه صادرات نفت ایرانرا محدود می کنند؟

این اقتصاددان با بیان این‌ که حدود یک ماه از مهلت ۹۰ روزه شروع تحریم‌ های آمریکایی علیه ایران گذشته است، تصریح کرد: در این مدت قرار است که بیمه، بانک‌ ها و بخش فلزات در لیست تحریم‌ ها قرار گیرند که این موضوع به شرکت‌ های بیمه علامت می‌ دهد تا نفت‌ کش‌ هایی که با ایران کار می‌ کنند را بیمه نکنند که همین مساله باعث کاهش صادرات نفت ایران خواهد شد.

شقاقی با اشاره به سیاست‌ های اقتصاد مقاومتی که پیش از این و در سال‌ های گذشته مطرح شده بود اظهار کرد: هدف سیاست‌ های اقتصاد مقاومتی در واقع خروج از تاثیرات نوسانات نفتی و ایجاد درون‌ زایی در اقتصاد کشور بود که متاسفانه پیگیری نشد. ما در درون‌ زایی و برون‌ گرایی در اقتصاد موفق عمل نکرده‌ ایم.

رشد اقتصادی بی ثباتی داریم

این استاد دانشگاه با بیان این‌که عمده واردات و صادرات ما تنها با چهار کشور است، اضافه کرد: بیش از ۵۷ درصد صادرات ما و حدود ۵۳ درصد از واردات ما تنها با چهار کشور صورت می‌ گیرد که این نشان می‌ دهد، ما نتوانسته‌ ایم به شرکای اقتصادی خودمان تنوع بدهیم.

وی ادامه داد: به علاوه اینکه ما نتوانسته‌ ایم، در جذب سرمایه‌ های داخلی و تقویت رقابت‌ پذیری در اقتصادمان موفق عمل کنیم.

او در پایان با اظهار این‌ که رشد اقتصادی در ایران پایدار نیست، بیان کرد: در کشور ما رشد اقتصادی تابع سرمایه‌ های خارجی، صادرات و واردات و در نهایت بخش نفت بوده است، که هر سه این ها حکایت از بی‌ ثباتی رشد اقتصادی ما دارد.

وی افزود: به همین خاطر احتمالا در آینده‌ ای نزدیک رشد اقتصادی ما با تکانه‌ های شدیدی مواجه خواهد شد و اینکه چقدر رشد یا کاهش رشد داشته باشیم، به رفتار شرکای خارجی و سرمایه‌ های آنها و همچنین وضعیت بخش نفت بستگی دارد.

او گفت: به همین خاطر هم باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا اروپا می‌ تواند در برابر آمریکا مقاومت کند که البته احتمال بعیدی است. همچنین ما باید منتظر رفتار چین در قبال اقتصادمان باشیم.

منبع: ایسنا