دلیل بازدهی شیرین قندی ها در فروردین امسال اعلام شد / صنعتی که ١١ درصد سود داد!

بورس24 : شکر ماده ای خوراکی است که توسط شرکت های قندی تولید می شود، برخی از شرکت های قندی شکر خام را به شکر تصفیه شده تبدیل می کنند و برخی چغندر خریداری یا کشت می کنند و مراحل تبدیل چغندر به شکر را طی می کنند و سپس اقدام به تولید شکر می شود. چنانچه شرکتی از چغندر استفاده کرده و شکر تولید کند، در ابتدا و در کارخانه از چغندرها نمونه برداری می شود تا درصد قند ( عیار ) این نمونه مشخص شود و قیمت پرداختی از چغندرها براساس وزن خالص چغندر و درصد قند آن ها محاسبه می شود.

استخراج قند از چغندر با برنامه و با دستگاه های خاص خود صورت می گیرد، وقتی چغندر به صورت تکه های کوچک تر تبدیل می شود، خلال مانند بوده و اندازه و شکل این خلال ها به راندمان عصاره گیری از آن ها تاثیر می گذارد. درصد قند این خلال ها طی عمل نمونه برداری و طی آزمایشات، مشخص می شود، ضمن اینکه با داشتن وزن و درصد قند آن ها می توان مقدار قند وارد شده به فرآیند را معین کرد.

در مرحله بعد که موسوم به مرحله شربت گیری است، عصاره گیری انجام می شود، در این مرحله توسط دستگاه قند از خلال ها خارج شده و در انتها تفاله از خلال ها جدا می شود. تفاله خلال هایی بوده که قند موجود در آن گرفته شده است، اما با وجود این عمل کمی قند در آن باقی می ماند که آن را جزو ضایعات قندی به حساب می آورند. شربت خام خروجی در نهایت تبدیل به شکر می شود.

این موارد مربوط به خروج شکر از چغندر بوده که خروج شکر از نیشکر هم مشابه همین مراحل است. شستشوی شکر و در نهایت آسیاب و عصاره گیری آن منجر به خروج شربت می شود.

همان طور که در ابتدای گزارش عنوان شد برخی از کارخانجات شکر خام را نیز دریافت کرده و از آن تولید شکر تصفیه شده و قند می کنند.

عیار چغندر در ایران

چغندر قند با عیارهایی بین 10 تا 15 درصد، 15 تا 20 درصد و 20 درصد به بالا طبقه بندی می شوند که چغندر ایران اغلب دارای عیار 16 است و همین عیار پایه قیمتی شکر را تعیین می کند. عیار چغندر قند به عواملی از قبیل انتخاب بذر مناسب، انجام شخم مناسب، جلوگیری از چند شاخه شدن ریشه، رعایت تراکم مطلوب بوته، انتخاب تاریخ دقیق کاشت، تغذیه اصولی گیاه، استفاده از ریزمغذی ها، انجام آبیاری صحیح و به موقع و حمل به موقع چغندر به کارخانه بستگی دارد.

ایران به عنوان یکی از کشورهای تولید کننده قند است، میزان شکر تولیدی در دنیا در حدود 180 میلیون تن در سال است، از این میزان 35 میلیون تن از چغندر قند و مابقی از نیشکر حاصل می شود.

در سال 2016 شاهد رشد قیمت های شکر در دنیا بودیم که دلیل آن خشکسالی در کشورهای بزرگ تولید کننده شکر از جمله هند و برزیل بود و همین موضوع منجر به کاهش عرضه شد که پاسخگوی تقاضا نبود. تقاضا در صنعت شکر مهمترین عامل تعیین کننده قیمت است و بررسی ها نشان داده که روند تقاضا در سال های آتی رو به افزایش است و هر ساله به میزان آن افزوده می شود که همین موضوع می تواند دلیلی بر افزایش قیمت ها باشد.

مصرف سرانه ایرانی ها در 30 سال اخیر بین 23 تا 33 کیلو است، اوج مصرف شکر در ایران در سال 1391 بوده، میزان تولید شکر در بازار ایران 1.63 میلیون تن و و مصرف شکر سالانه 2.4 میلیون تن است. گپ بین این دو عدد با واردات تامین می شود. در حال حاضر 100 هزار هکتار زمین کشاورزی زیر کشت است. متوسط عیار چغندر در ایران نیز بین 15 تا 17 درصد است که در مناطق شمال غربی به دلیل وضعیت آب و هوایی، عیار بالاتری دارند، به همین دلیل بنا به منطقه جغرافیایی ای که هر شرکت دارد می تواند عیار چغندر متفاوت و بالاتری داشته باشد و همین موضوع به نوبه خود بر سودآوری شرکت ها تاثیر می گذارد.

از دیگر مواردی که باید به آن توجه کرد، راندمان تولید در هر هکتار است که طی سال های اخیر راندمان تولید در هر هکتار از 20 درصد به بالای 50 درصد هم رسیده است.

نمودار زیر تولید شکر در ایران را به تفکیک شکر چغندری و شکر از نیشکر نشان می دهد:

دوران بحران صنایع قندی کشور بین سال های 85 تا 92 بوده؛ در این زمان میزان واردات از کل مصرف داخلی بیشتر می شود به گونه ای که در سال 85 میزان واردات به رقمی در حدود 2.5 میلیون تن می رسد.

در جدول زیر نگاهی کلی به صنعت قند و شکر شده است.

جدول زیر به ترتیب موارد گفته شده را برای نمادهای قزوین، قشهد، قشیر، قصفها، قلرست، قشکر، قنیشا، قهکمت، قشرین، قپیرا، قثابت، قمرو، قچار، قنقش نشان می دهد.

نکات مهم در مورد صنعت قند و شکر

شرکت های قند و شکر به دلیل وضعیت خاص این صنعت، در دوره برداشت چغندر اقدام به تولید شکر می کنند، به همین دلیل طول دوره تولید قند و شکر در این شرکت ها حدود 2 تا 3 ماه است، البته دوره فروش محصولات می تواند به مدت یکسال به طول انجامد.

قیمت گذاری در این صنعت کاملا دولتی بوده و دولت نرخ چغندر مصرفی را هر ساله تعیین می کند، نرخ شکر نیز با توجه به نرخ چغندر و فرمولاسیون دولتی هر ساله مشخص می شود. آخرین نرخ چغندر بدون هزینه حمل و با عیار 16 درصد 308 تومان در هر کیلو است. آخرین نرخ شکر مصوب نیز 2720 تومان بوده که نرخ یارانه به ازای هر کیلو 180 تومان مصوب شده است.

همان طور که گفته شد ایران هر ساله به اندازه اختلاف بین تقاضا و تولید، واردات شکر دارد به همین دلیل حدود 600 هزار تن کسری شکر داریم. لازم به ذکر است که تعرفه واردات شکر سفید 55 درصد و شکر خام 20 درصد می باشد.

ولید هلالات از کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه در خصوص دلیل رشد قیمت های سهام قندی در چند وقت اخیر گفت: سهام شرکت های قندی دارای پی بر ای بالا بوده اند و در حال حاضر این پی بر ای رو به کاهش گذاشته است. همین موضوع منجر شده تا ما شاهد افزایش تقاضا در این سهام باشیم.

وی ادامه داد: البته شرکت های قندی با تعدیل مثبت و اخبار خوبی که این چند وقت اخیر داشته اند، فقط توانستند ریزش های گذشته خود را جبران نمایند، به همین دلیل هنوز هم انتظار رشد قیمت در سهام قندی می رود.

وی افزود: شرکت های قندی در سال 97 می توانند معاملات خوبی را به دلیل رشد سودآوری خود داشته باشند، البته این رشد سودآوری در شرکت های قندی که در غرب کشور فعالیت می کنند به دلیل موقعیت جغرافیایی بهتر خواهد بود.